Uit de Pers.

In De Telegraaf stond dezer dagen een merkwaardige correspondentie over de ti oebtlen in de Hervormde Kerk te Amsterdam, die we hier overnemen :

Zouden de dagen van kerkelijke beroeriiig weer aanbreken ? Zou er weer een nieuwe exodus moeten plaats vinden of een tweede aderlating de Herv, Kerk van . goede levenssappen berooven ?

Kerk van . goede levenssappen berooven ? 't. Heeft er allen schijn van.

Er is dit jaar al heel wat afgespeeld, dat misschien formeel juist, toch uit ethisch oogpunt niet dooiden beugel kan.

De jongste verkiezing-• gaf blijk van een aller­ ; onaangenaamste verhouding. De uitingen van verschil in meening zijn nog zelden zoo scherp naar voren • getreden als dit jaar.

In het ministerie van predikanten zat men na de doleantie rustig op het kussen. De ethischen hadden de kerkelijke functies zoowat alle ingenomen en het wagentje liep als gesmeerd. De confe.ssioneelen wonnen in kracht wat het kiescollege aangaat, en in de laatst verloopen tien jaren werden de meeste ethische en vrijzinnige predikanten door confessioneelen vervangen.

Wat bleef er over van de bewering, dat de Herv. Kerk de volkskerk was, waarin alle geestesstroomingen, die leefden in het volk, zich konden afspiegelen ?

Toen in Januari in de-vacature-Lammcrts van Bueren, een ethisch predikant, door een j roep leden der kerk geroepen werd om een opvolger zijner waardig, werd op min-goede wijze voor candidaten geijverd, waarvan geen op het drietal gebracht kon worden.

De confessioneelen, die de macht in het kiescollege hebben, bezetten de plaatsen met mannen van eigen kleur.

Daarop j'olgde de classicalé vergadering, waarbij het bestuur overeenkomstig het program of de tactiek der confessioneelen moest worden omgezet in confessioneele richting. Had men hierbij openlijk gehandeld, met open vizier gestreden, men had heftige bestrijding mogelijk kunnen duchten, maar de strijd was loyaal gevoerd geweest; nu evenwel in stilte gewerkt is, heeft dit zooveel kwaad bloed gezet, dat de gevolgen van ernstigen aard kunnen zijn.

Verblindheid heeft de volgelingen aangegrepen, want, vertelde een eenvoudig confessioneele broeder niet, dat een in waarheid den Christus der Schriften predikend predikant der gemeente een godloochenaar was ?

En deze volgelingen, blinde volgelingen, gaan altoos verder dan de leidslieden willen of zelf voorgaan. Dat is dan de schare, die opgevoed heet bij de confessie, doch van die confessie maar heel weinig snapt, en die schare moet nu het kiescollege samenstellen, dat op zijn beurt weer de predikanten aanwijst!

Dat kiescollege is gewaarschuwd, om ditmaal rekening te houden met andersdenkenden.

Maar het luisterde niet.

Weet ge waarop de Herv. kerk gelijkt, vroeg dezer dagen iemand, als antwoord op onze vraag: Wat dunkt u van den toestand?

Op een caroussel!

Wij glimlachten schouderophalend van nietbegrijpen.

Heusch waar, zegt hij, een draaimolen, waarin ieder zijn stokpaardje berijdt en allen in een cirkel ronddraaien. Maar de orgelman lacht in zijn vuistje en denkt — het - gaat goed zoo; zij krijgen elkaar toch niet en vermaken het publiek; en de winst, de zielen der massa, is voor mij.

Dus u bedoelt, om het plastisch te zeggen, dat de duivel er vermaak in heeft, dat de leeraars der Herv. kerk zoo kibbelen onderling?

Precies, en wat het ergste is, de gemeente gaat er bij te gronde. Er komt een splijtzwam. U zult wel gelezen hebben, dat Dr. Engelberts en De Sopper bedankten voor de ethische kiesvereeniging: »Het Evangelie"?

— Dat weet ik, maar dat andere predikanten hun plaats innamen, hoorde ik ook.

— U bedoelt Dr. Heldring?

— Ja en dan Ds. van Noort en Voorhoeve, de man der stadszending. Beide predikanten bewegen

— Ongetwijfeld kunnen zij zich niet met de gevolgde tactiek der confessioneelen vereenigen.

— Maar die confessioneelen hebben toch erkend, verkeerd gehandeld te hebben, en was buiten het vuurtje niet aangestookt, moesten daarom de ethische hu niet de hand der verzoening aangegrepen of toegestoken hebben?

— Weet u, wat er achter de schermen gebeurt? — Dat wel niet, maar voor zoovjr wij er begrip van hebben, was dit eisch van het christelijk beginsel geweest.

— Maar u kent toch wel het ideaal der con fessioneelen?

— U bedoelt van Dr. Kromsigt c.s. ? Kerkherstel door de kerk zelf, en die het modus vivendi verwerpt, omdat hij daarvan kerksplitsing ducht?

— Uaarom wordt alleen plaats gegund aan con fessioneelen, terwijl het toch voor Amsterdam met 30 predikanten gewenscht is, dat met elke richting rekening wordt gehouden. Weet u, wat het jongste gevolg is van de laatste beroeping?

— Dat Ds. SchuUer tot Peursum heengaat, Dr. Engelberts een modern predikant voor zich Iaat optreden, en Dr. De Sopper het tafellaken tusschen hënj' ep-dé' cÖilfe3stöné51eit"(Jt> T5rsnèed', "'bedoet

— Ook al, doch dat de Vrijz. Hervormden a. s. Zondag reeds Ds. Melchers voor zich laten optreden.

— l3at kan de lucht zuiveren, dunkt ons, en gezonder toestand voortbrengen, 'Wat dunkt u, zou de kerkeraad het goedvinden, dat Dr. Engelberts, die zegt voor evenredige vertegenwoordiging te zijn, een vrijzinnig predikant voor zich laat optreden ?

— Daar wensch ik mij niet over uit te laten, alleen trekt hij de lijn verder door dan Dr. Heldring, die ook voor evenredige vertegenwoordiging is zonder de modernen.

— Acht u evenredige vertegenwoordiging een goede oplossing ?

— Och neen, het beste zou zijn, te doen, wat Dr. Kromsigt »de slagersmethode» noemde, maar tot kerksplitsing over te-gaan. Den boel maar eerlijk te deelen. Dan is de ruzie uit.

— En de financiën dan«.

— Daar zit hem juist de kneep en daarom willen ze allen in de Herv. Kerk blijven, en vrede komt er nooit, zoolang beide partijen, confessioneeten en Gereformeerden (die hier wel een bedroefd klein cijfer uitbrengen) eenerzijds en vrijzinnigen en min of meer linksche ethischen en evangelischen tegenover elkander staan.

Tot zoover onze zegsinan. Zou inderdaad de zilveren koorde, om in Dr. Kuyper's taal te spreken, hier de Herv. Kerk bijeenhouden?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen