Aan het krachtig initiatief

Amsterdam, 30 April 1920.

Aan het krachtig initiatief van den Kerkeraad van Atnsterdam-Zuid, of wil men liever Overtoom, is het te danken, dat het vraagstuk van de revisie van onze liturgische geschriften en de aanvulling van onze belijdenisschriften op de a.s. Generale Synode ter tafel zal gebracht worden.

Op de buitengewone Classis, die 14 April j.l. te Amsterdam gehouden werd, werd, wat de belijdenisschriften betreft, het volgende voorstel aangenomen :

De classe Amsterdam van de Gereformeerde kerken stelt aan de Particuliere Synode van Noord-Holland voor, aan de aanstaande Génerale-Synode te verzoeken:

om, met algeheele en ongewijzigde handhaving van de Drie Formulieren van Eeaigheid van de Gereformeerde kerken, de noodige stappen te doen, die zullen leiden tot nadere forrauleering van hetgeen de Gereformeerde kerken in Nederland tegenover opgekomen dwalingen, zeer bepaald ook tegenover de Ethische Richting, naar den Woorde Gods belijden, onder meer omtrent de Heilige Schrift als het Woord Gods en haar ingeving van den Heiligen Geest; omtrent den Zoon van God als den Christus der Schriften; omtrent de verlossing die in Christus Jezus is; omtrent het verband en de verhouding der bijzondere en der algemeene genade Gods; omtrent de Kerk des Heeren in haar eenheid en ia haar meer of minder zuivere formation; omtrent de eenigheid en de volstrektheid der Christelijke religie; en voorts ook omtrent de verhouding tusschen de Kerk des Heeren en de overheid; en omtrent de anti-Christelijke beginselen, welke thans op het gebied van het maatschappelijke leven aan de orde zijn."

Ook wat dé revisie der liturgie betreft, ging de Classis in hoofdzaak met het voorstel van Amsterdam-Zuid accoord. Besloten werd toch om aan de Generale Synode te verzoeken »om de bestaande liturgie onzer Kerken in haar geheel te overzien".

En wat de uitbreiding van den gezongen bundel achter de Psalmen betreft, werd besloten aan de Generale Synode te verzoeken, »om den Bundel »Eenige gezangen" te overzien en te trachten dien uit te breiden met eenige andere berijmde gedeelten der H. Schrift, welke het den Kerken vrij zal staan nevens de Psalmen in den eeredienst te gebruiken, en om na vaststelling van de sub D genoemde »Eenige gezangen" art. 69 K. O. dienovereenkomstig te wijzigen".

Daarentegen kon het voorstel van Amsterdam Zuid > om voor den kansel en de catechisatiekamer een nieuwen Catechismus op te stellen in overeenstemming met de tegenwoordige behoefte", evenmin als een ander ter Classis ingediend voorstel »om ten behoeve van het catechetisch onderwijs een leerboek op te stellen, dat zich zoo nauw mogelijk aansluit bij den Heidelb. Catechismusc, de meerderheid verwerven.

De halfslachtigheid van dit besluit springt in het oog.

Indien het noodzakelijk is met het oog op de dwalingen van onzen tijd, inzonderheid van de »ethische richting*, onze Confessie aan te vullen of uit te breiden, dan spreekt het wel van zelf, dat dit minstens even noodig is ten opzichte van den Catechismus, vooral als Catechetisch leerboek. Veel meer toch dan door onze Confessie wordt de ontwikkelingsgang van ons kerkelijk leven door den Catechismus beheerscht. Niet onze Confessie of een daaraan toegevoegde verklaring, maar de Catechismus is het leerboek voor onze jeugd. En wanneer men het opkomend geslacht wapenen wil tegenover de dwalingen van onzen tijd, dan dient dit in de eerste plaats door den Catechismus te geschieden.

Wat men dan ook wel heeft opgemerkt, dat onze Vaderen, nadat de leer der Remonstranten veroordeeld was in de bekende artikelen tegen de Remonstranten op de Synode te Dordt vastgesteld, het niet noodig hebben geacht den Catechismus met het oog op deze ketterij uit te breiden of te wijzigen, is een argument, dat geen hout snijdt.

De leer der Remonstranten werd in onzen Catechismus voldoende veroordeeld, zooals wel het duidelijkst daaruit blijkt, dat de Remonstranten steeds geweigerd hebben den Catechismus te onderteekenen en een man als Coornhert zijn felste pijlen op den Catechismus afgeschoten heeft.

Maar geheel anders staat het met de vraagstukken die thans aan de orde zijn, met name het vraagstuk* van de Goddelijke ingeving der .Schrift. In onzen Catechismus wordt hierover met geen woord gesproken. Dit behoefde destijds ook niet, omdat onder alle Christenen het gezag der Schrift vaststond. Maar in onze dagen maakte het toch een zonderlingen indruk, wanneer over de Paapsche mis zoo breed wordt gehandeld en aan de leer der Sacramenten 6 Zondagen worden gewijd, terwijl een zoo alles beheerschend vraagstuk zelfs niet wordt aangeroerd.

Nu kan men wel zeggen, dat dit gebrek door den predikant op de catechisatie kan worden aangevuld, maar daarmede is men er toch niet. Een leerboek behoort de leerstof in haar geheel te bieden. En een leerboek, waarin een der voornaamste punten niet wordt genoemd, zoodat de onderwijzer dit mondeling moet aanvullen, kan toch niet gezegd worden aan de tegenwoordige behoefte te voldoen. Bovendien komt het bij dit onderwijs toch niet alleen aan op wat mondeling gezegd wordt door den onderwijzer, maar vooral op datgene wat uit het hoofd wordt geleerd en daardoor als blijvende schat bewaard wordt.

Ook Prof. Bouwman in de Bazuin, al verklaart hij wel te begrijpen, waarom de Classis Amsterdam met het voorstel van Amsterdam-Zuid niet meeging, meent toch, dat het niet juist is :

Het tweede besluit waarbij de classis Amsterdam verwierp het voorstel: „om ten behoeve van het catechetisch onderwijs een leerboek samen te stellen, dat zich zoo nauw mogelijk aansluit bij den Heidelb. catechismus", is zeer voorzichtig genomen. Het wil den schoenen Catechismus, zoo geliefd bij de gemeente, eeren. Voortreffelijk. Er is geen kerkelijk leerboek, dat in zoo gewijden en hoog-geestelijken toon de waarheden Gods beschrijft, als onze Catechismus. Vele bepalingen, in dit leerboek gegeven, kunnen moeilijk beter en juister worden geformuleerd. Daarover zullen alle Gereformeerden wel eenstemmig denken. Maar de vraag is, of het als leerboek voor de catechisatiëa en scholen in onzen tijd wel aan alle eischen voldoet. En dan moeten wij toch erkennen, dat menig antwoord wel wat al te breed en zwaar is opgezet om door de jeugd recht verstaan en gemakkelijk geleerd te worden, dat onderscheidene stukken der leer naar de behoeften der 16e eeuw zeer breed zijn uitgewerkt, en dat de jeugd tegen vele dwalingen, die sedert zijn opgekomen, niet wordt gewapend. Om die reden is een nieuw leerboek wel noodig. Brengt men hiertegen in, dat er nieuwe leerboeken kunnen worden opgesteld, die in deze leemte voorzien, dan kan hiertegen worden aangevoerd, dat het om onderscheidene redenen niet wenschelijk is dat op de catechisatiëa allerlei niet-kerkelijke leerboeken worden gebruikt. De catechisatiën dienen om de jeugd voor te bereiden tot het doen van belijdenis en daartoe moet de leerling weten wat de kerk belijdt. Wanneer een niet-kerkelijk geijkt leerboek wordt gebruikt, gaat de eenheid in het onderwijs te loor. Bovendien kan in zulk een leerboek niet dat vertrouwen gesteld als in een leerboek door de kerken aanbevolen. Nu weten wij niet de reden waarom de classis Amsterdam het voorstel van een nieuw leerboek verworpen heeft, maar, al erkennen wij dat het zeer zeker getuigt van piëteit en voorzichtigheid, komt het ons voor niet juist te zijn.

Intusschen volgt hier natuurlijk niet uit, dat het voorstel niet ter Generale Synode kan komen. De Kerkeraad van Amsterdam-Zuid kan het ^ielfstandig doorzenden naar de Provinciale Synode en desnoods naar de Generale Synode.

En we hopen, dat de Kerkeraad dit doen zal.

Want het is in elk geval van belang, dat ook dit voorstel langs kerkelijken weg ter Synode gebracht wordt, opdat de Generale Synode zich over dit vraagstuk kunne uitspreken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen