'Hier leert de natuur ons zelf den weg' - pagina 232

‘hier leert de natuur ons zelf den weg’

van fysische kennis in objectivistische zin, maar ook tegen relativering in subjectivistische zin. De strijd voor de erkenning van de natuurkunde is hij blijven voeren, ook toen er later andersoortige kritiek kwam, die te maken had met toepassingen van de kernfysica. Terugblikkend beschreef Sizoo in een interview in 1990 deze veranderingen als volgt: ‘Voor de oorlog waren we veel vanzelfsprekender bezig met het denken. Wat mag je denken over schepping, causaliteit, voorzienigheid? En natuurkunde kon in die tijd niet, want daar werd je ongelovig van. Nu is het veel belangrijker wat je nog mag doen. Maar natuurkunde kan nog stééds niet, want daar komt de atoombom van.’4 Toch wilde Sizoo meer dan ongewenste invloeden buiten de deur houden. Uitgaande van de gedachten die ten grondslag lagen aan de stichting van de vu, heeft hij wezenlijke bijdragen geleverd aan de discussies over geloof en wetenschap in de jaren dertig. Daarnaast heeft hij goed aangevoeld in welke richting verdere verheldering van de problemen gezocht kon worden. Zo wees hij onder meer op het belang van het onderzoek van de geschiedenis der natuurwetenschap en zorgde ervoor dat er een leerstoel voor dit vak werd ingesteld, waarop Hooykaas werd benoemd. Hooykaas stelde een belangrijke vraag: namelijk wáár in de geschiedenis de wortels lagen van het idee om de natuur experimenteel te gaan onderzoeken. In zijn onderzoek stuitte hij keer op keer op de invloed van de protestants-christelijke geloofsovertuiging bij het ontstaan van de klassieke natuurwetenschap. Hoewel bij de these van Hooykaas ook kanttekeningen kunnen worden geplaatst – de relatie tussen geloof en wetenschap is in de geschiedenis een zeer complexe geweest en moeilijk onder één noemer te brengen5 – is het duidelijk dat Hooykaas een zeer vernieuwende en ook goed onderbouwde opvatting naar voren bracht, die in ieder geval overtuigender is dan de negentiende-eeuwse conflictthese van geloof en wetenschap. De tragiek van de geschiedenis van de natuurkunde aan de vu is dat de ideeën van de fysici lange tijd weinig gehoor vonden. Weliswaar deed Sizoo zijn uiterste best om de achterban te bereiken, maar met de andere faculteiten aan de vu kwam het niet tot een constructieve samenwerking. Veel discussies voerden natuurwetenschappers onderling, met name in de kring der cvng. Het is extra tragisch dat – toen

231

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen