'Hier leert de natuur ons zelf den weg' - pagina 22

[1] De vu en de natuurwetenschappen in de jaren 1880-1927

inleiding Het verhaal van de natuurkunde aan de Vrije Universiteit begint niet pas met de stichting van de wis- en natuurkundige faculteit in 1930. De wortels liggen een halve eeuw eerder, toen in 1880 de Vrije Universiteit werd opgericht en er ook al over een ‘natuurkundige faculteit’ werd gesproken. Om de stichting van de vu en die van deze faculteit te begrijpen, is enige kennis van de opvattingen van de stichters, van de bevolkingsgroep waarbinnen de vu ontstond, en van de cultuur en het denkklimaat in het negentiende-eeuwse Nederland noodzakelijk. Eind negentiende eeuw begon het gereformeerde volksdeel in Nederland aan een emancipatieproces onder aanvoering van Abraham Kuyper. Onderdeel van de gereformeerde zuil die uit deze beweging ontstond was een eigen universiteit: de Vrije Universiteit in Amsterdam. Omdat de stichting van een eigen universiteit door Kuyper werd gelegitimeerd vanuit zijn maatschappij- en wetenschapsleer kan een beknopt overzicht van zijn wereldbeschouwing niet gemist worden om de geschiedenis van de Vrije Universiteit, ook die van de Faculteit der Wis- en Natuurkunde, te begrijpen. Kuypers visie op de wetenschap en in het bijzonder de wetenschap aan de Vrije Universiteit moet worden begrepen tegen de achtergrond van het negentiende-eeuwse positivistische denkklimaat, dat sterk door de resultaten en de methode van de natuurwetenschappen was beïnvloed. In die zin speelde de natuurwetenschap al bij de stichting en in de eerste halve eeuw van het bestaan van de vu een belangrijke rol. Dit hoofdstuk eindigt in 1927 met het besluit om aan de vu een wis- en natuurkundige faculteit toe te voegen, een besluit waaraan een lang proces van discussies en afwegingen vooraf was gegaan. Toen dit besluit viel, was zowel de maatschappelijke als de wetenschappelijke context een heel andere dan in 1880. De gereformeerde bevolkingsgroep had zich geëmancipeerd van een achtergestelde groep ‘kleine

21

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen