'Hier leert de natuur ons zelf den weg' - pagina 102

oorlogstijd

Midden maart van dat jaar werden de meeste studenten weer vrijgelaten, maar alleen die studenten die een verklaring van loyaliteit aan de Duitsers zouden tekenen, mochten voorlopig doorstuderen. De vu besloot echter haar poorten te sluiten en na 10 april 1943 werden er geen colleges meer gegeven en daarna werd ook het afleggen van examens verboden. Veel studenten doken onder en ‘Ome Jan’ Coops, die steeds meer illegale activiteiten in het laboratorium had ontwikkeld, speelde een belangrijke rol bij het vinden van onderduikadressen.95 Promoveren was nog iets langer mogelijk, maar uiteindelijk zou ook dat worden verboden. De laatste promotie in de natuurkunde – tevens de laatste aan de vu tijdens de bezetting – vond plaats op zaterdag 11 september 1943. Het betrof de hierboven al genoemde promotie van Wytzes. In het voorwoord van zijn proefschrift sprak hij over de moeilijke omstandigheden waaronder het onderzoek was verricht: veel experimenten waren verricht toen het verblijf in het lab al niet meer zonder gevaar was. De promotieplechtigheid vond plaats in het Paedologisch Instituut aan de Vossiusstraat.96 De cursus 1943-’44 begon zonder dat er officieel studenten stonden ingeschreven. Wel werd door veel studenten thuis doorgestudeerd met behulp van boeken en dictaten.97 Uit deze tijd stammen de eerste gestencilde dictaten van Sizoo’s capitacolleges: ‘Atoomtheorie’, ‘Kernfysica en radioactiviteit’ en ‘Thermodynamica’. Studieboeken en dictaten werden in het geheim gedistribueerd.98 Soms werden tentamens afgenomen op onderduikadressen van de studenten of stuurden hoogleraren schriftelijke opgaven. De student Jan Geervliet had zijn studie bijna afgerond en bezocht Sizoo om bij hem een tentamen te doen. Op de terugweg werd hij echter in de trein opgepakt. Na de oorlog zou hij als een van de eersten zijn doctoraal natuurkunde behalen.99 Om te voorkomen dat na de sluiting van de vu de laboratoria zouden worden geconfisqueerd, werd in allerijl het plan opgevat de gebouwen over te dragen aan de stichting voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (tno). Met ingang van 1 juni 1943 stelde de vu haar laboratoria met inventaris en aanwezige werkkrachten onder beheer van tno. Verder werd een gedeelte van het instrumentarium opgeborgen en het gehele natuurkundepracticum werd ingepakt en weggebracht. Ondanks deze overdracht werd door de bezetter toch een aantal militaire instanties ondergebracht in de laboratoria van de vu.

101

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen