De beteekenis van het leerstuk der oorspronkelijke gerechtigheid voor de godgeleerde zedekunde - pagina 12
Rede bij de aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
14 D e v e r h o u d i n g w a a r i n de m e n s c h tot zijn G o d moet staan w o r d t genormeerd
d o o r den g o d d e l i j k e n w i l . V o o r d i e n g o d d e l i j k e n w i l n u
v a l t het b e e l d dat G o d v a n den m e n s c h en de wet die G o d v o o r den mensch dacht
saam.
I n de c o n f o r m i t e i t aan de wet l i g t
de gaafheid v a n het b e e l d .
D i t n u is 's m e n s c h e n
v o o r G o d . O o r s p r o n k e l i j k e g e r e c h t i g h e i d , w i j l niet eerst later staan m a a r i n de s c h e p p i n g
gegrond.
dus
gerechtigheid ont-
O p deze g e r e c h t i g h e i d als
relatie d o e l e n a l die u i t d r u k k i n g e n der s y m b o l e n , d i e even als onze catechismus v a n g o e d
en naar zijn evenbeeld
spreken.
D o c h het b e g r i p g e r e c h t i g h e i d d o e l t o o k o p de q u a l i t e i t v a n h e t innerlijk zijn. O m tot zijn G o d i n de rechte v e r h o u d i n g te k u n n e n staan, m o e s t A d a m è n i n zijn verstand è n i n zijn w i l g o e d zijn. I n dat v e r s t a n d moest het v e r m o g e n g o e d zijn o m g o e d te verstaan, i n d i e n w i l o m goed van
te w i l l e n .
D i t n u bedoelen de
s y m b o l e n met de
wijsheid, gerechtigheid en heiligheid.
deugden
G e w o o n l i j k w o r d t dan
bij deze twee laatste u i t d r u k k i n g e n gedacht aan het
goedzijn van
het w i l s v e r m o g e n i n b e t r e k k i n g tot de naasten e n tot G o d . Oorspronkelijk ling
van
de
heet deze g e r e c h t i g h e i d , g e n o m e n als
tegenstel-
h e b b e l i j k h e i d tot de d a d e l i j k h e i d , v a n de o o r s p r o n -
k e l i j k e potentie tot de actie w e l k e er u i t z a l v o o r t k o m e n . H e t „ k u n n e n d e met zijn w i l i n alles o v e r e e n k o m e n met d e n w i l l e G o d s " v a n onze B e l i j d e n i s . Z o o h a d A d a m o o r s p r o n k e l i j k e g e r e c h t i g h e i d , naast o o r s p r o n k e lijke w i j s h e i d en h e i l i g h e i d . Van
rechtvaardigmaking
is
bij A d a m d u s e v e n m i n s p r a k e als
v a n h e i l i g m a k i n g . H i j was recht, h e i l i g , g o e d . D u s was A d a m g e s c h a p e n kennen,
Hem
van
opdat hij G o d zijnen S c h e p p e r recht
harte l i e f h e b b e n
e n met H e m i n de e e u w i g e
z a l i g h e i d leven z o u d e , o m H e m te l o v e n en te p r i j z e n . Staande Gods met
nu
beeld God
i n deze o o r s p r o n k e l i j k e g e r e c h t i g h e i d was de naar
geschapen
dat
mensch
g e s c h i k t v o o r een
afspiegeling beeld
D r i e ë e n i g z e l f moest I n nederbuigende
verbondsleven
v a n het v e r b o n d s l e v e n v a n G o d
zijn. g o e d h e i d k o m t zijn S c h e p p e r n a a s t h e m staan
en h a n d e l t met h e m als „ d e m a n
met zijn v r i e n d " .
26
)
H i j sluit
met h e m het v e r b o n d der w e r k e n . N a a r het b e e l d v a n het v e r b o n d Gods meerde
ontstaat
n u i n het met
saamleven,
b e w u s t h e i d en v r i j w i l l i g h e i d
het zedelijke l e v e n i n
genor-
ongerepte schoonheid.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 september 1890
Inaugurele redes | 38 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 september 1890
Inaugurele redes | 38 Pagina's