Nieuw-Testamentische exegese - pagina 62

63 „ééne beteekenis, komt op eene bepaalde plaats slechts in één „zin voor. Maar vele woorden kunnen in een zeer verschillend „verband, in een zeer verschillenden samenhang, geplaatst worden. „Daarnaar wijzigt zich dan menigmaal de beteekenis, d. i . de „zin, waarin zij voorkomen. Zegt men van eenig woord, dat „het meer dan ééne beteekenis heeft, dit wil niet zeggen, dat „het in een bepaald verband meer dan eene beteekenis kan „hebben, maar dat het in velerlei verband wordt gebruikt en „daarnaar zijne beteekenis gewijzigd ziet. Daarom moet men het „verband raadplegen, wil men den zin ( = de beteekenis) van „een woord bepalen." Ik heb tegen dit alles, dat het te veel op het enkele woord, te weinig op de gedachte let, maar het is van beteekenis, dat zelfs van zuiver analytisch, grammatischhistorisch standpunt zóó wordt gesproken. Zie voorts ook a. w., bl. 78 en Woltjer, H e t W o o r d enz., bi. 36, 37, 40. 8 ß

) Ook omdat veel, van wat we in het N . T. vinden, opgeschreven dictaat is. Bij het spreken immers staat de gedachte menigmaal nog verder af van hare uitdrukking in woorden, dan bij het het schrijven, vooral indien men te doen heeft met menschen, die zorgvuldig en duidelijk schrijven. Het geschrevene wordt nog eens nagezien, beter verzorgd, afgewerkt, het kan verbeterd worden, zoo 't noodig is. Het gesproken woord blijft, zooals het is. V g l . Joh. Weiss, a. w. bl. 17 : „Vor allem mussen „wir uns immer wieder bei der Lektüre dieser Briefe (die van „Paulus) vorhalten, dass sie gesprochenes Dictat sind, darauf „berechnet, nicht mit dem Auge sondern mit dem Ohre aufgenommen zu werden ; wie anders gestaltet sich der Ausdruck, „wenn den Redende sich selbst hört, als wenn er vor seinem „Papier sitzt". 8 7

) Daarover wordt o.a. gehandeld: Kuyper, E n c., III, bl. 101 vlg. ; 118 v l g . ; Von Hofmann, a. w., bl. 10 vlg.; Heinrici, t. a. p., bl. 744 ; Schaefer, a. w., bl. 7. Men houde vooral in het oog, dat de in het N . T. uit het O. T. aangehaalde plaatsen volstrekt niet altijd worden uitgelegd, soms ook gebruikt, toegepast, vgl. G e re f. T i j d s e h r . , X I I , bl. 208. ) V g l . Kuyper, E n e , III, bl. 121 vlg., waar ook wordt aangewezen, dat de taak voor onderscheidene schriftgedeelten verschillend kan zijn. Vermeden moet vooral het willekeurig allegoriseeren, zie noot 76. Ook hiervoor kan ik op de gelijkenissen 8 8

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen