1907-1908 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 32

20 zijner teekeningen in producten eener physioplastische en producten eener ideoplastische kunst mij niet juist toeschijnt. Verstaat men onder teekenen het zelfstandig weergeven van ontvangen indrukken en het mededeelen van gedachten door middel van graphische voorstellingen, dan is feitelijk elk teekenen ideoplastisch en de indeeling van Verworn niet aannemelijk. Bovendien, wel is de eene kunstenaar meer realistisch, de ander meer idealistisch aangelegd, is de eene in zijne schilderingen meer natuurgetrouw en werkt de ander meer met symbolen en is het mogelijk hierop eene verdeeling te baseeren maar dan wordt de basis aangegeven door het doel van den kunstenaar, waaruit diens werkwijze voortvloeit. Nu blijkt m.i. uit niets, dat zij, die de door Verworn bedoelde teekeningen hebben gemaakt, in het eene geval meer naar natuurgetrouwheid, in het andere geval meer naar symbolische uiting hebben gestreefd. Ik ontken geenszins, dat de ontwikkeling der religieuse denkbeelden invloed heeft gehad op de kunst; die invloed staat zeKs bij mij vast, maar dit sluit niet in, dat die invloed ook merkbaar zoude moeten zijn in de zeer eenvoudige teekenproducten, welke Verworn onderzocht. De oorzaak voor verschillen, bij deze waargenomen, moet m. i. minder diep gezocht worden; die verschillen kunnen en moeten, naar mij voorkomt, in hoofdzaak, zoo niet geheel, verklaard worden uit eene meerdere of mindere vaardigheid in het teekenen bij hen, van wie zij afkomstig zijn. Uiteraard kan hierop geene indeeling der kunst worden gebaseerd. Het wekt allerminst bevreemding, dat bij jagers uit het palaeolithiscli tijdperk, die oog en hand intensief moeten hebben geoefend, het teekenen meer physioplastisch, d. w. z. meer natuurgetrouw bleek dan bij andere volkeren uit lang vervlogen tijden, bij wie zulks niet of minder het geval was ; de oefening op zich zelve is hier ter verklaring voldoende. Ook bij het kind kan de overgang van het zeer weinig natuurgetrouw (ideoplastisch) teekenen in het meer natuurgetrouw geheel toegeschreven worden aan de oefening in het hanteeren der stift. A priori moet zulk een overgang verwacht worden. Het teekenen toch is een „langage figuratif", een spreken met de stift. Evenals

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen