1909-1910 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 22

14 men de sterkte van de gewaarwording kan meten door de sterkte van den prikkel. Het is duidelijk, dat er tusschen beiden eene bepaalde verhouding moet bestaan ; een prikkel toch, die eene verandering in de gewaarwording zal opwekken, kan des te zwakker zril'n, naarmate de reeds aanwezige prikkel kleiner is en omgekeerd moet hij des te sterker zijn, naarmate de aanwezige prikkel grooter is. Indien reeds een sterke prikkel aanwezig is, is dus eene grootere toename van den prikkel noodig om eene versterking der gewaarwording te weeg te brengen als dit bij een zwakkeren prikkel het geval zou moeten zijn. Het is de groote verdienste van Ernst Heinrich Wehtr, dat hij getracht heeft deze verhouding voor den drukzin nauwkeurig in cijfers uit te drukken. Hij vond, dat de intensiteit van prikkel en gewaarwording niet evenredig met elkander toenemen. Om een gelijkmatig toenemen van de gewaarwording te verwekken, moest hij den prikkel ongelijk veel sterker vergrooten ; liet bij den prikkel gelijkmatig toenemen, dan nam de gewaarwording steeds minder in sterkte toe. Dit kan men ook aldus uitAvukkeu: gelijke relatieve toenamen van prikkel komen overeen met gelijke toenamen in gewaarwording, wat een algemeene regel bleek te zijn, die bekend is als de wet van Weber, aldus genoemd ter eere van hem, die het eerst hierop de aandacht vestigde. Deze wet werd door Fechner als de grondslag voor de leer der psychische maten beschouwd. Later drukte hij liet beginsel der wet aldus uit: de gewaarwording van het verschil tusschen twee prikkels verandert niet, wanneer bij de verandering van hunne absolute grootte de prikkels onderling dezelfde verhouding tot elkander bewaren, m. a. w. wanneer het relatieve verschil gelijk blijft. In mathematischen vorm kan men de wet ook op de volgende wijze uitdrukken; noemt men den oorspronkelijken prikkel r en de toename van prikkel dr dan is ƒ constant, wat ook de waarde van r is. De toename van den prikkel, die noodzakelijk is om een verschil in gewaarwording te bewerken, is altijd dezelfde breuk van den oorspronkelijken prikkel. Men kan dit ook uitdrukken als volgt: De sterkte van den prikkel neemt toe in eene nieetkunstige verhouding, wanneer de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen