1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 22

14 banen en cellen in het centraal-zenuwstelsel, waarbij aan elk der schema's een bepaalde reflex-beweging beantwoordt. SHERRINGTON ') heeft voor het zoogdier dergelijke schema's in het ruggemerg aannemelijk gemaakt, terwijl door VON UEXKÜLL-) voor de lagere dieren deze „motorische-Gegenwelt" stoffelijk schematisch werd voorgesteld. Maar de nadere analyse van eenvoudige bewegingen bewijst, dat een oneindig aantal schemata naast en door elkaar moeten bestaan, en wat nog belangrijker is, dat ook de tijdsfactor in deze schemata en de door hen gerealiseerde bewegingen zulk een belangrijke rol spelen. Denkt men zich n.l. in het instinkt „het vangen van een prooi" eenigszins volgens de feiten in, dan ziet men, dat de „motorische Gegenwelt," d.w.z. de schemata, waarvan de gecoördineerde spiercontracties afhangen ruimtelijk-tijdelijk karakter dragen en dat slechts één eigenschap aan hun allen gemeen is, onafhankelijk van de plaats en ligging der meewerkende spieren en van den tijd, waarop ze achtereenvolgens in werking treden. Deze eigenschap is gegeven in het doel, dat door de beweging bereikt wordt. Ongetwijfeld bestaan er bij een dier, vooral een hooger dier, reflexen, die op grond van het onveranderlijk verband, dat daarmede tusschen een prikkel en een effect is g-legd, vermoedelijk wel te verklaren zijn uit langs vaste banen verloopende processen, maar dergelijke reflexen zijn nog lang geen bewegingen Door het groote werk van SHERRINGTON hebben wij een inzicht gekregen in de eerste samenwerking van eenvoudige reflexen, maar reeds een reflex als de krabreflex bij den hond en de z.g. automatische loopbewegingen maken den indruk van instinkthandelingen te zijn. Toch blijven er ongetwijfeld een reeks gevallen over, waarin omtrent de vraag reflex- of instinktieve-beweging niet te beslissen is. Voor verschillende bewegingsverschijnselen bij de lagere dieren is het echter meer en meer gebleken, dat de reflextheorie een onvoldoende verklaring geeft, bijv. kon ik dit bij de zee-anemonen waarschijnlijk maken. Uit het bovenstaande volgt, dat men zich eene wisselwerking moet denken tusschen het psychische (het instinkt) en het centraalzenuwstelsel van de dieren. Hoe belangwekkend deze vraag naar de wisselwerking moge zijn meen ik toch dat een behan') SHERRINGTON. Integrative action of the nervous system. ^) V. UEXKÜLL. Umwelt und Innenwelt der Tiere. Berlin 1909.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen