1926 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 71

63 Wel wil de humanist kentheoretisch niet anders dan den vorm in het subject plaatsen, maar dan is die vorm niet een deel van den logos, maar gelijk aan heel dezen kring. Van geschapen logos wordt hij zoo den-mensch-immanent. Op hetzelfde moment echter vervalt de logiciteit der standen van zaken, die niet alle?n ongevormd, maar ook alogisch worden voor dit standpunt. Ze dienen dan ook door den logos gevormd. De individualistische grondslag van dezen gedachtengang is moeilijk te miskennen: het subject-object-schema is niets anders dan de kentheoretische vertaling van de tweeheid individuomgeving. (Zie I, 1). Toch is men bedacht geweest op afkeer van de schadelijke gevolgen en meende die te vinden in het Faktum der Wissenschaft. Nu is dit Faktum niet anders dan de wetenschap als bedrijf in methodischen voortgang. Heel de evolutietheorie der humapiteitsreligie ligt er dan ook reeds in besloten: daarmee ook de continuïteit, die eenvoudig uit het materiaal in het subject is verlegd, 5.

De o v e r s c h a t t i n g speciaal der natuurw e t e n s c h a p in de kentheorie. Maar juist daardoor toont deze kentheorie te veel van de natuurwetenschap te hebben geleerd. Inderdaad werkt ook de laatstgenoemde de continuïteit zooveel mogelijk weg uit haar sfeer. Voor sommige harer doeleinden terecht. Doch niets rechtvaardigt de overheveling van het continuum naar het subject. Voert men daartegen nu aan, dat den voorstanders van het subjectobject-schema niet veel anders overblijft, dan moge dit juist zijn. Maar dan is ook dit schema opnieuw geoordeeld. Kan de continuïteit niet worden behandeld in de physica, dan bestaat er hoegenaamd geen bezwaar haar elders tot haar recht te doen komen, in een anderen stand van zaken. Maar juist dat kan men niet toegeven of heel het idealisme valt Geeft mon dit laatste dan ook in dit ééne punt toe, dan toont het u, hoe het mogelijk is heel het object systematisch uit getallen op te bouwen: van het getal schrijdt men voort over ruimte en tijd (alles reeds natuurwetenschappelijk belast en dus van continuïteit ontdaan] tot energie, enz,, steeds in het behaaglijk besef te vormen en vormend te scheppen. Het allerbijzonderste blijft ondanks alle

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen