Zedelijkheid en recht - pagina 42

38

lichen ^') — niet gaarne zou onderschrijven. Maar daarover straks. Thans heb ik vóór alles een bezwaar te ondervangen, dat men tegen deze theorie zou kunnen te berde brengen. Gewoonlijk laat men het positieve recht, en daar toch hebben wij het hier nog altijd over, alleen uitgaan van den staat als gebieder. Nu zal ik mij niet wagen aan een definitie van staat, maar zooveel begrijp ik er toch wel van, dat in zulk een definitie „vast territorium" een der constitueerende elementen moet zijn. Indien nu de rechtsnormen, die zich uit de Sitte losmaken, eerder zijn dan de zedelijke, wijl deze laatste zich eerst ontwikkelen uit de rechtelijke normen, dan zou, indien althans de gewone meening dat het positieve recht uitgaat van den staat juist ware, van recht en zich daaruit ontwikkelende zedelijkheid eerst sprake kunnen zijn bij die sociale groepen, die zich een vast territorium hadden verworven. En wijl nu, althans onder nomadiseerende volkeren, zich reeds onmiskenbare verschijnselen van zedelijkheid voordoen, zou dit zeker een negatieve instantie zijn tegen de ook door mij voorgestane, en eer pleiten voor de, door mij bestreden, theorie van Gumplowicz. Ik meen echter dit bezwaar te kunnen ondervangen. Ter weerlegging van de gangbare meening, dat het positieve recht alleen uitgaat van den staat, mag ik mij beroepen op het feit, waarnaar ook Stammler heenwijst, ^^) dat in den loop der geschiedenis recht, als uitwendige ordening van gemeenschappelijk saamleven, meermalen gesteld is door menschelijke gemeenschappen waaraan het kenmerk van wat wij staat noemen : „vast territorium", — ontbrak. En Stammler

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen