Zedelijkheid en recht - pagina 62

58 welwillendheid en daarom óók der gerechtigheid in enger zin, die de rechten of bevoegdheden van anderen doet achten. De rechtelijke gezindheid omvat daarentegen alleen de tot hebbelijkheid geworden wilsrichting in de relatie tot anderen en wel bepaaldelijk de deugd der gerechtigheid in enger zin of de iustitia particularis, welke deugd als rechtsin niet alleen de rechten van anderen doet achten, maar ook hün achten van onze rechten doet verlangen. Deze onderscheiding van zedelijke en rechtelijke gezindheid komt, krachtens den innigen samenhang tusschen deugd en plicht, nog duidelijker uit bij de onderscheiding van zedelijke plichten en rechtsphchten. Zedelijke plicht is de door de zedewet geboden wijze van handelen naar de normen der gangbare zedelijkheid ; rechtsplicht de, door de rechts wet geboden wijze van handelen naar de normen van het positieve recht. Zedelijke plichten zijn zelfplichten èn in de relatie tot ons zelf èn in de relatie tot anderen ; rechtsplichten zijn zelfphchten uitsluitend in de relatie tot anderen. In deze laatste relatie zijn zedelijke plichten èn die der algemeene èn die der bijzondere gerechtigheid; rechtsplichten alleen die der bijzondere gerechtigheid. U zelf van onrecht tegenover anderen te onthouden en bij u zelf onrecht doen tegenover anderen te bestrijden, — is zedelijke phcht, want alle zedelijke phchten zijn eenzijdig. Maar niet alleen zelf geen onrecht doen, doch ook geen onrecht van anderen tegenover u of tegenover derden dulden is rechtsplicht, want alle rechtsplichten zijn wederkeerig. Rechtsplichten zijn wederkeerig ; zedelijke plichten zijn eenzijdig. ^^) De eerste zijn afdwingbaar, de laatste niet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen