Oorlog en vrede - pagina 22

16 aldus gemaakte besparingen zouden worden besteed voor den krijg van de „générale république tres chrétienne" tegen de Turken, teneinde Eurapa van de ongeloovigen te bevrijden.^) De zaak van den „statenbond" was daarmee aan de orde gesteld en zij bleef aan de orde. Natuurlijk kunnen wij er niet aan denken ook maar eenigszins volledig al deze schoonheden uit „schlaraffia paci/ica" te verhalen. Voldoende zij het te gewagen van het meest imponeerde voorstel, dat de vredesliteratuur in de 18e eeuw beheerscht. Na de vrede van Utrecht, die de veroveringsoorlogen van L o d e w i j k X I V beëindigde, waren de geesten weer ontvankelijk voor het pacifistisch getuigen. De abt de St. P i e r r e , die als secretaris der Fransche delegatie de vredesonderhandelingen in Utrecht had meegemaakt, benutte deze gelegenheid om in een uitgebreid werk, dat in drie deelen in 1716 verscheen, te ontwerpen zijn „Projet de traite pour rendre la paix perpétuelle entre les souverains chrétiens" .^) ^) Interessante mededeelingen uit dit „projet" zijn te vinden in Mémoires de Sully, mis en ordre, avec des remarques, par M. L. D.L. D.L., nouvelle edition, Londen, 1778, deel 8, blz. 176 en vlgg. ') Zoowel voor nadere bijzonderheden omtrent dit plan als van andere pacifistische voorstellen vergelijke men het standaardwerk over de vredesbeweging: A l f r e d H. F r i e d , Handbuch der Friedensbewegung, 2e druk, waarvan het 2e deel, dat Geschichte, XJmfang und Organisation der Friedensbewegung behandelt, in 1913 te Berlijn en Leipzig uitkwam. De tweede druk van het eerste deel, handelend over Grundlagen, Inhalt und Ziele der Friedensbewegung, kwam in 1911 uit. Een goed overzicht van allerhande oudere vredesplannen biedt W i s k e m a n n , t.a.p., blz. 77 en vlgg. Bovendien raadpleegden wij voor onze schets van de historie der vredesbeweging: de verhandeling van J h r . Mr. D r . B. d e J o n g v a n B e e k e n D o n k , De ontwikkeling der vredesbeweging in Wereldwelvaart, Wereldrecht, Wereldvrede, van Mr. Dr. M. J. v a n d e r F l i e r e.a., Amsterdam, z.j.; v o n H o l t z e n d o r f f , Die Idee des ewigen Völkerf riedens, Berlijn, 1882; v o n S t e n g e l , Weltstaat und Friedensproblem, Berlijn, 1909; v o n S t e n g e l , Der ewige Friede, 3e druk, München, 1899; L u d w i g S t e i n , Das Ideal des „ewigen Friedens" und die soziale Frage, Berlijn, 1896; Dr. J. Th- d e V i s s e r , De vi'edebeweging, Amsterdam., z . j . ; Mr. D. P. D. F a b i u s ,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen