Oorlog en vrede - pagina 110

104 kend drama wel het pijnlijkst aandoet, is de zedelijke verwording, zich uitend in de driestheid, Avaarin het „wrong or right — my country" als prijselijke leuze wordt aanvaard. Zoo diep is de kanker voortgevreten, dat voor talrijke ooren het een wonderlijke antieke klank is, dien de psalmist laat hooren, als hij voor hem, die zal verkeer en in 's Heeren tent den eisch stelt: „heeft hij gezworen tot zijne schade, evenwel verandert hij niet". Deze vredesbeweging richt zich niet tegen de stelling, die het belang verklaart tot allesbeheerschend principe, waarnaar ook het recht zich moet schikken. Ook zij aanvaardt het belang, het nut, als de normatieve macht; zij snijdt den kanker niet uit, maar draagt nieuwe smetstof aan. Daarom is deze vredesactie voor hen, die waarlijk den vrede minnen, een ernstig gevaar. Voor wettelijke regeling en juridische formuleering van rechten en verplichtingen voelt onze tijd warm. Veel van hetgeen voorheen aan de samenwerking der handelende partijen was overgelaten is aan het vrije verkeer onttrokken en onder de hoede van den wetgever gebracht. De gang van het maatschappelijk leven leidde er toe dat allengs de patriarchale tint, die menige sociale verhouding kleurde, verbleekte of uitsleet, en voor de vrije uiting van het sentiment slechts eene geringe invloedssfeer werd overgelaten. Wij misprijzen het ingrijpen van den wetgever niet; aan veel willekeur is een einde gemaakt, en wellicht zal in de toekomst zijn hand zich nog verder moeten uitstrekken. Niettemin stellen de hedendaagsche beroeringen de ernstige vraag of lakenswaardige eenzijdigheid zich niet bitter heeft gewroken. Met wetsparagrafen en contract-clausules werd gedweept; schier alles werd met pijnlijke nauwkeurigheid juridisch afgebakend. Maar ziet, met niets-ontziende woestheid heeft de oorlogsorkaan wat vast en onbewegelijk scheen, ontworteld en geknakt. Oude, eerbiedwaardige, volkenrechtelijke regelen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen