Psychische Aktiviteit - pagina 12
Rede gehouden bij de overdracht van het rectoraat der Vrije Universiteit
10 dat de aktiviteit tot hoofdzaak, de receptiviteit en het mechanisme der voorstellingen tot bijzaak is geworden, dat m. a. w. de mechanistische psychologie haar grooten invloed heeft ingeboet. Wanneer de drie op den voorgrond tredende richtingen voldoende gekarakteriseerd zijn door de gebruikelijke namen, dan kan men spreken van associatie-, apperceptie- en funktiepsychologie. Bij de eerste wordt aangenomen, dat alleen verschijnselen („Erscheinungen") ons onmiddellijk gegeven zijn als algemeen principe en daaraan wordt toegevoegd, dat de associatieregels al hetgeen de psychische ervaring ons geeft, afgezien van de zintuiggewaarwordingen, verklaren '). Het geheele zieleleven denkt men zich opgebouwd uit voorstellingen en hare verbindingen. Dat men in laatste instantie geneigd is de percepties en de voorstellingen te localiseeren en de associaties in verband te brengen met de associatievezels in de hersenen, is voldoende bekend. Vergis ik mij niet, dan is het de relatie met anatomie en physiologie, die de medici, met name de physiologen en psychiaters, voor een groot deel tot aanhangers van de associatie-psychologie heeft gemaakt. Men zou echter ook zonder de anatomischphysiologische basis aan te nemen, associatie-psycholoog kunnen zijn, of wel men kan haar als een der mogelijkheden van verklaring aanvaarden, zonder dat men toegeeft, dat de associatie-psychologie staat of valt met deze basis. Bij het opperen van bezwaren tegen deze mechanistische verklaring van het zieleleven hoort men ter verdediging vaak argumenten, die even aangestipt dienen te worden. W a t zult ge, zoo wordt gevraagd, met de sporen (residuen, engrammen) aanvangen? Deze zouden immers onoverkomelijke moeilijkheden ') S T U M P F , Erscheinungen und psychische Funktionen. Abhandlungen der Königl. Preuss. Akad. der Wissenschaften, 1906.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1916
Rectorale redes | 54 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1916
Rectorale redes | 54 Pagina's