De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 33

23 dictionis? Ja, dat is niet uitgesloten, want wie zich houdt aan het tautologisme zal nimmer dit toen nog ongeschreven princiep overtreden. Aan de andere zijde zal 't hier niet kunnen komen tot een juiste formuleering daarvan: met het subject is ook alle contradiceerende activiteit uitgesloten. Hoogstens kan men hier dus een formule verwachten die, met voorbijgang van den oordeelende, contradictoire en zelfcontradictoire oordeelen verbiedt. Iets dergelijks vindt men inderdaad bij ZENO, den Eleaat. Tijdgenoot van die Pythagoreeën die in de ruimteleer op de antinomie van het oneindige waren gestuit, wendt hij zich tegen de contradictoire oordeelen, in zulke bewoordingen, dat men het principium contradictorum als bestanddeel van één der praemissen in elk zijner bewijzen kan terugvinden 24). Doch het complex van fouten, dat de Pythagoreeën in de moeite bracht ontleedt hij niet. Wanneer men de vroeger gegeven analyse van de in 't geding zijnde antinomieën nagaat, zal het duidelijk zijn, waarom ZENO dit niet kon: de antinomieën der Pythagoreeën ontstonden immers doordat de ascendeerende methode hen tot objectivisme in de ruimteleer verleidde, en waar ZENO zelf eveneens objectivist was, kon hij althans op dit punt niet de zoo noodzakelijke critiek oefenen. Restte de bestrijding van de methode der Pythagoreeën. Ook hier moest ZENO'S afwijzing de noodige diepte missen: de grondfout der Pythagoreeën, het toepassen van een niet-passende methode, kon hij niet wraken, wijl z'n eigen descendeerende methode op dit punt even mank ging als de ascendeerende zijner tegenstanders. Zoo bleef hem niets anders over dan de afwijzing van het ascendeerende in hun methode. Had hij zich nu daartoe bepaald, dan had z'n critiek allicht meer weerklank gevonden dan thans, nu hij daarin een element inbracht, dat door geen man der wetenschap

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen