Natuur en geest in de geneeskunde - pagina 22

i der Ordnung', zoals die in wereldverklaringen in zeer verschillende betrekking tot de onmiddellijk gegeven dingen gedacht zijn gewordeni. Hoe verrassende aspekten zulk een biologische anthropologie ook aan het licht heeft gebracht - van een rechtstreeks vruchtdragende beinvloeding van het huidige medisch denken is nog weinig gebleken. Intussen loopt deze opmerkelijke evolutie van de idee van het humane in de biologie, welke in Portmann tot de slotsom komt: 'Human ist die Freiheit zur Wahl', op enige afstand evenwijdig aan die belangrijke ontwikkeling op geneeskundig gebied, waarin de geestelijke zijde van de mens medisch-wetenschappelijk eindelijk weer haar erkenning kreeg. Bij het begin dier ontwikkeling, welke aanving bij de opkomst der psycho-analyse, heeft men wel niet vermoed, dat zij via de psychosomatische geneeskunde naar het anthropologisch denken in de geneeskunde zou voeren. Want al werd het ongetwijfeld als een principieel gebeuren gevoeld, dat Freud erin slaagde lichamelijke, ziekelijke verschijnselen te verklaren en dan ook te genezen vanuit veelszins onbewuste diepten van het zieleleven - de van zijn sociale masker ontdane mens, die uit zijn onderzoekingen naar voren trad, was een homo natura, een, althans voor Victoriaanse begrippen, schamel gekleed natuurwezen, veel sterker onderworpen aan animale drang en drift, dan men ooit tevoren had durven vermoeden of uitspreken^. Toch, ondanks het onmiskenbaar naturalisme van zijn mensbeeld, ondanks het niet te ontkennen feit, dat zijn denkschema's nog het stigma van het natuurwetenschappelijk determinisme zijner dagen verraadt - toch kan het niet v/orden ontkend, dat hij als geneeskundige voor het eerst duidelijk wees op conflicten en spanningen, op een strijd tussen natuur en geest in de mens met zó manifeste pathologische implicaties, dat men hier de mijlpaal mag plaatsen van de terugkeer der geneeskunde tot de mens in natuur en geest. Psychosomatische geneeskunde Het was jaren later, dat in de kringen der dieptepsychologie - zo in Noord-Amerika als Midden-Europa - de psychosomatische richting in het medische denken werd geboren, die voor de gehele geneeskunde van ^ A. Portmann, Biologie und Geist (Herder Bücherei, Freiburg 1963), blz. 270. ^ In 1785 moest, in Pyls Magazin, een artikel van een bekend en geleerd arts anoniem verschijnen, omdat er 'te vrije' uitdrukkingen in voorkwamen, namelijk de term 'sexuele driften'. Zie H. Schipperges, Anthropologische Aspekte im Weltbild Hildegards von Bingen. Trierer Theol. Zschr. 74, mei/juni 1965, blz. 151. 18

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen