STEMMEN UIT ONZE KERKEN.

Hoogeachte Redactie!

Mt meer dan gewone belangstelling volg ik in den regel de in uw blad voorkomende artikelen. Het spreekt vanzelf, dat, waar zoo gansch verschillende schrijvers 'uw blad vullen, er dikwijls groote verscheidenheid openbaar wordt, een verscheidenheid waarin gelukkig de diepere eenheid niet ontbreekt. En waar U bij herhaling uw kolommen zoo gastvrij opende, teneinde de verschillende stemmen uit onze Geref. Kerken te vernemen, daar zij het mij vergund met name aan onzen hoofdredacteur enkele vragen te stellen. Het treft mij telkenmale, dat hij een zoo warm voorstander is van de vereoniging van alle Gereformeerden in ons land. Elke poging, die daartoe wordt aangewend, vindt in hem een warm verdediger. En nu is het eigenaardig, wellicht verkeerd van me, doch ik gevoel bij den huldigen stand van zaken voor die vereeniging hoegenaamd niets! Hoe dit komt ? Laat ik n dit in 't kort mogen mededeelen, en wanneer mijn standpunt onjuist is, on ik dwaal, dan zal ik mij gaarne door a terecht laten wijzen.

Ik ben tot aan mijn 30ste jaar lid der Chr. Geref. Kerk geweest, en zag in mijn ouderlijk huis als knaap een Chr. Geref. Kerk geboren worden. Later ben ik daarvan een zéér meelevend lid geworden, en heb ik die. kerk te vuur en te zwaard, ook tegea Geref. verdedigd. T'otdat ik eindelijk op 30-jarigen leeftijil haar verliet. Hoe dat kwam?

Ik had in de onderscheidene gemeenten dier kerk deze droeve ervaring opgedaan, dat het gros der leden daar niet leeft uit beginsel (ik bedoel in kerkrechterlijken zin) doch uit „vooroordeel".

Zoo ook ontstond de kerk waarvan ik zooeven sprak. Ik herinner me nog als den dag van gisteren, dat men , zich van de Gerof. Kerk afscheidde en zelf een kerk stichtte. Doch toen bedoelde kerk in gebi*uik zoü worden oenoraer. maakte het nog een plint van overweging uit wie den eersten dienst zou leiden, emverden zelfs namen genoemd van Geref. predikanten. Zoo weinig kerkelijk besef W0S er aanwezig. Wat was hier (en op verschillende plaatsen meer) de oorzaak van kerkstichiing? De kwestie der veronderstelde wedergeboorte? Het vraagsl: uk van do rechtvaardigmaking van eeuwiglicid? 't Mocht wati Zoo oüd ik Len zag ik nimmer een Ghr. Geref. Gem. stichten om die redenen! 't Waren altijd punten van zeer ondergeschikten aard-, als tegen vereeniging van A en B, vóór of tegen assi"u: antie, enz. enz. Natuurlijk als zulk een gemeente een half jaar bestaan heeft en n vraagt ajan die broeders waarom ze eigenlijk zijn uitgetreden, kunnen ze dergelijke diiifcn niet naar voren brengen, doch feit is, dat 9 van de 10 Chr. Geref. Kerken zóó zijn ontstaan. Zoo is óók ontstaan de gemeente waarin ik mijn jeugdjaren doorbracht. Eenige opposanten, die tegen alles en nog wat bezwaar hadden (b.v. dat de dominé' een snor had en op een rijwiel reed), dat de kerk verass'ureerd wefd enz., stichtten een nieuwe Ghr. Geref. Gemeente. En is • het niet treffend, na verloop van slechts enkek Jaren weigerde de man die van die beweging toen de leiding had, langer in de. zelf gestichte kerk te komen, en ware hij geen tachtiger geweest, hij Iiad weer eeu nieuwe gemeente gesticht. De onderlinge kibbelai'ijen onder dit clubje van nog geen, 20 gezinnen Averd van dien aard, dat men elkander niet in figuurlijken, doch in werkelijken zin te lijf ging.

Mijn weg voerde naar Breda. In de kringen waarin ik groot ben geworden had ik over de Geref. nooit anders lK> oren spreken als over nieuwlichters, menschen die je met een ingebeelden hemel naar de hel stuurden, ei'die zeiden, als je maar gedoopt bent, en je komt maar troiuw ter kerk en ten Avondmaal, wel dan gaat het wel met je. En zie daar word ik gedwoixgon gedurende drie jaiir te kerken bij Ds Donner. Mijn zakken waren i^oviüd met vooroordeel on zoo ü-ad ik de Geref. en iiun prediking tegemoet. Maar hoe, was het dan niet waar, wat men' mij vroeger verteld had, zoo vroeg ik mij af toen ik er een half jaar kerkte? Wat een ernstige, ontdekkende prediking. Hoe klein werd liier de zondaar, hoe groot zijn God. Hoe kerngezond en zuiver Gereformeerd. Toch bleef ik Chr. Geref., want ziet iT, nu Ja, dat was dan toch maar „de" kerk. Van Breda vertrok ik naar Den Haag en ging daar V trouw bij de Chr. Geref. ter kerk. Een enkele maal ? maakte ik een glippertje en hoorde dan mannen als Ds V. d. Linden e.a. en weer kwam dan de vraag 'in mijn liart waar toch het verschil in moest zitten. • "t Is waar, er was verscheidenheid van gaven, doch het was dezelfde Geest. Mijn weg voerde van Den Haag naar Lochem, alwaar een Chr. Geref. Kerk gemist werd en ik een kleine destijds vacante Geref. Kerk vond. 'k Hoorde nu predikanten te kust en te kenr en na daar enkele jai'en te hebben gewoond besloot ik na biddend overleg , mij te voegen tot de Geref. Kerk te dier plaatse. Ik deed dien stap welbewust en in volle overtuiging, wreed ontnuchterd als ik was geworden. En nu is mijn ervaring deze. Er wordt in onze kerken over verschillende belangrijke vraagstukken verschillend gedacht, doch is dit in de Chr. Geref. Kerk anders? Ik weet beter! 't Verschil is alleen, dat de geschillen bij ons openbaar worden, tei-wjjl ze bij do Chr. Geref. Kerk onder de tafel worden geduwd. Als iemand verstand had om een ingrijpende discussie te smoren dan was dat ongetwijfeld de nu ontslapen redacteur van „De Wekker". (Ik herinner slechts aan het diepgaand meeningsverschil tusschen de docenten De Bruin én r. d. Schuit, nu eenige jai'en geleden.)

Geachte hoofdredacteur, ik zal niet verder uitweiden. Wat ik u , zoü - willen vragen is dit: Zou 't niet' beter zijn als we voorloopig onze pogingen staakten om met dergelijke menschen samen te werken? Ik moet dezer dagen telkens denken aan Ds v. d. Linden uit Den Haag en zijn pas verschenen brochure. Wat een hartelijke toon, wat een innig, godvruchtig verlangen naar vereeniging. Daar behoeft nu letterlijk niemand der Chr. Geref. zich aan te sljooten. En het resultaat?

Ik doe. slechts enkele grepen uit de in de laatste maanden verschenen „Wekkers": Ds v. d. Linden is grenzeloos oppervlakkig; gemoedelijkheid en waarheid dekken zich niet in zijn brochure, hij maakt zich schuldig aan droeve misleiding, maakt zich schuldig aan opzettelijke misleiding, staat met de waarheid op gespannen voet, is niet objectief, is historisch onjuist, miskent het beginsel der scheiding, geeft een schceve voorstelling van .zaken, uit een valsche beschuldiging, heeft gebrek aan piëteit, verraadt eigen zwakheid, is niet goed op de hoogte, is geheel abuis, hij schreef zijn brochure Uitsluitend omdat hij den bloei der Chr. Geref. .Kerken niet langer kan aanzien, enz. enz.

En nu zal ik nog maar zwijgen over de alle perken te buiten gaande manier waarop onze kerken worden aangevallen en besmeurd, 't Is eenvoudig beneden peil en voor iemand die zijn kerk liefheeft schier niet te lezen. Het verheugt me dan ook buitengewoon, dat die klanken in on, ze pers worden gemist, en 'k hoop hartelijk, dat dit , zoo zal blijven. Of we dan niets moeten doen en .alles maar lijdelijk moeten aanzien? Ik geloof van niet! Allereerst rijze ons gebed tot den troon der genade om verandering in dezen naar ik geloof zondigen toestand. En in de tweede plaats laten wij', Gereformeerden, door hetgeen wij leeren, doch bovenal door hetgeen we godvruchtig beleven, logenstraffen wat van die zijde over ons wordt gezegd. Dat helpt meer dan het schriJA^en van 10 brochures (ik spreek hier Uit ervaring).

Het heeft mij getroffen niet alleen bij mijzelf, doch ook bij tal van anderen, dat, - wanneer Chr. Geref. gedwongen worden een tijdlang in Geref. kringen te verkeeren, , zij hun vooroordeel schier allen laten varen en tot de erkentenis komen vroeger de Geref. Kerk en haar leden geheel verkeerd te hebben bezien. Onze openbaring naar buiten kan m.i. de Chr. Geref. alleen overtuigen, dat ze ons verkeerd be-en veroordeelen, veel - meer als al het schrijven in boek en blad, hoc goed en .eerlijk ook bedoeld. En ik twijfel' niet of dan .zullen we wat bereiken.

Als ik denk aan den tijd, dat vele Chr. Geref. (onder wie voorgangers) b.v. bij verkiezing voor, leden van de Staten-'Generaal louter uit Ruyperhaat hun stem uitbrachten op liberalen als D. do Klerk e.a., als ik me herinner, dat velen hUn kinderen naar de openbare school zonden omdat de „meester" der Chr. school naar hun .zeggen een aanhanger van de leer der onderstelde wedergeboorte was, als ik voorts Ijederik, dat me^i in politieken en socialen zin óf tegenwerkte of de zcLsk maar liet voor wat het was, en ik lees en hoor dan nu de stemmen uit het kamp der Chr. Geref., wel, dan hebben we ruime stof den Heere te danken en denk ik altijd: ze komen wel, doch loopen wat minder vlug.

En .in dat licht bezie ik©okde kerkelijke kwestie. Laten we hun komen tot iions niet farceeren, doch biddend verbeiden en het schrijven en spreken over „vereenigii: ig" voorloopig achterwege laten, al onze krachten inspannend om den bloei van onze eigen kerk te bevorderen, opdat daardoor de Koning der kerk verheerlijkt worde.

Wat dunkt u, geachte hoofdredacteur, , ben ik de plank ver mis?

Met vriendelijken dank voor de plaatsing.

Uw dw. drtr. en br.,

J. NOORLANDT.

Noot van den' Eindredacteur: Gaarne .zal ik D.V. binnenkort hierop antwoorden.

v. H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen