Financiëel Economische Rubriek

2 Februari 1931.

Wij kunnen de gedachte niet van ons afzetten, dat de „haute finance", gesteund door Regeeringsautoriteiten in verschillende landen, bezig is de speculatie-zucht der menigte te ontketenen, ten einde op die manier den druk der depressie te verminderen. Zij gaat daarbij van de gedachte uit, dat de vicieuze cirkel op welke manier ook, moet worden gebroken. De gemakkelijkste weg daartoe is de apathie der speculatieve beleggers te verdrijven, daar immers niets zoo fascineerend werkt om den onderne'mingsgeest te prikkelen als stijgende koersen en een verbeterend prijs-niveau der stapelproducten. Het publiek vraagt zich gewoonlijk niet af: „welke oorzaken hebben tot die stijging geleid, realiteit of schijn", maar men doet dan mede aan den wedloop naar vluggen rijkdom en men vergeet daarbij, dat de onvermijdelijke ontgoocheling opnieuw zwaar verlies zal moeten brengen.

De groote, zich nog steeds accumuleerende voorraden houden prijsverbetering tegen: de onetvenredig aan de behoefte opgevoerde productie zal vermoedelijk de eerste jaren niet door de reëele consumptie-toename kunnen worden opgenomen, zoodat het eenige juiste alternatief is: inkrimping van de voortbrenging tot deze in harmonie is met het verbruik. De aanpassingsperiode veroorzaakt zware verliezen en werkloosheid en deze zal zoolang duren, tot het evenwicht weer is hersteld. Een logisch gevolg van slingeringen om het evenwichtspunt, is, dat de balans dan eens naar de eene zijde, dan weer naar den anderen kant uitslaat; wij hebben nu allicht een te groot pessimisme, waarvan onder-consumptie het gevolg is, terwijl het overtollige surplus nog scherper wordt geaccentueerd door de terug vloeiing naar die open markt van TOOTraden, die zich in speculatieve handen bevondem. Bovendien teert men in malaise-tijden op de reeds ingeslagen stocks in de hoop, deze later tot beduidend lageren prijs te kunnen aanvullen. Want in normale tijden koopt de producent dan wel de handelaar gewoonlijk méér dan hij direct noodig heeft; men wil zich voor een tijdelijke stagnatie in den regelraatigen aanvoer vrijwaren, en verhoogt daardoor wat gewoonlijk genoemd wordt, den onzichtbaren voorraad.

Het productie-apparaat moet zich dus instellen op het normale verbruik, vermeerderd met de normale extra-voorraden dienende voor bedrijfszekerheid, terwijl men daarbij nog rekening moet houden met de beduidende kwantiteiten, die uit speculatieve overwegingen worden aangehouden. Wordt de speculatie-zucht sterk geprikkeld, zooals in dé jaren 1927/medio 1929, waardoor de door deze categorie gekochte voorraden ©en beduidende Termeerdering ondergaan, dan ontwaart men eerst sterke prijsstijging tengevolge van het zich niet direct aanpassen der productie en daarna een koortsachtige bedrijvigheid in de industrie om maar te kunnen profiteeren van de geboden winst-kansen. Voldeed men aan de incidenteele speculatieve vraagveraieerdering slechts door het meer efficient latea werken van het bestaande apparaat zonder bovendien het aantal werkkrachten substantieel uit te breiden, en zonder de winst-vermeerdering tot abnormale dividend-uitkeeringen te gebruiken, dan zouden dergelijke speculatie'-golven weinig onheil stichten. De practijk reageert echter anders; stijgt de vraag naar bepaalde goederen, dan realizeert de producent zich niet het „hoe en waarom", maar hij verhoogt zijn capaciteit, koopt nieuwe machineriën, bouwt nieuwe fa.brieken, neemt tal van arbeiders aan, terwijl de concurrentie zich •eveneens op iden lucratiefgeworden bedrijfstak werpt. Stagneert de afzet door het ophouden van de speculatieve vraag, dan leiden al die onverstandige uitbreidingen tot verlies en ontwrichting. Men krijgt eerst het barsten van de talrijke zeepbellen. — de Hati-y-affaire, de Oustric-schandalen — daarna failleeren de te zwak gefundeerde concerns, terwijl de krachtiger bedrijven gedurende langeren tijd de naweeën aan den lijve blijven ondervinden.

Beschouwen wij de algebraïsche formule t. w.: „Productie = reëele consumptie plus reëele bij consumenten aanwezige voorraden plus door d© speculatie gehouden stocks plus voorraden op de fabrieiken, " dan zien wij tevens, op welke wijze een depressie zal werken. Reëele consumptie stagneert door mindere koopkracht, reëele voorraden worden ingeteerd, in de hoop, deze zooals gezegd, later goedkooper te kunnen aanvullen, de speculatieve posities worden geliquideerd, zoodat, blijft de productie dezelfde, de voorraden op de fabrieken onvermijdelijk moeten toenemen. De productie moet dus worden ingekrompen aan deze fase van het economische proces zijn wij bezig, met d© sombere consequenties daaraan verbonden, terwijl wij hieruit tevens kunnen concludeeren, dat de bedrijfsdepressie haar laagtepunt nog niet heeft 'bereikt, daar de voorraden bij de producenten nog steeds blijven toenemen.

Is het dan niet begrijpelijk, dat alle moeit© gedaan wordt om tevens de andere elementen van de algebraïsche formule te beïnvloeden?

Omtrent het vraagstuk van de reëel© consumptie bestaan verschillende opvattingen. Ford wil hooge loonen om het verbruik te prikkelen; andere economen daarentegen vinden aanpassing van het loon

NEDERLANDSCHE HERVORMDE KERK.

Beroepen te: Birdaard-Janum: D. J. Politiek te Kolham. Breda: G. van Dijk te Lisse. Doetinchem: P. van Lelyveld te Durgerdam. Genemuiden: J. Lekkerkerker te Molenaarsgraaf. Groot-Amraers (toez.): J. van Amstel te Putten. Hellevoetsluis: Th. G. Tonnon te Hoogmade. Heusden: C. M. Veenhuizen te Ankeveen. Huizen (N. H.) ; W. L. Mulder te Voorthuizen. Muiden: G. C. Severijn te Waarder (Z.-H.). Nieuwbuinen: N. Luyendijk te Hoek van Holland. Nieuwveen (toez.): H. G. Brink te Andijk. Soest: E. Groeneveld te Dalfsen. Schagen: G. Hornstra te Kook a. d. Zaan. Velsen en Vianen; A. Dönszelmann te Almkerk. VVier-St Jacobiparochie: J. A. Zwart te Kimswerd. IJlst: J. van Kuiken te Exmorra.

Aangenomen naar: Aduard: Cand. J. F. Smits te Amsterdam. Bennekom: B. G. C. Steenbeek te Wierden. Vierhuizen-Zoutkamp: J. Rijpma te Farmsum.

Bedankt voor: Bergschenhoek: E. V. J. Japchen te Maartensdijk (U). Musselkanaal: J. van Kuiken te Exmorra. Oostkapelle: J. van Veen te Muiderberg. Oudcarspel: J. Eikema te Godlinze. Papendrecht: C. v. d. Wal te Dirksland. Pijnacker: J. Stehouwer te Alphen a. d. Rijn. St. Annaland: A. van Willigen te 's-Grevelduin-Capelle. Voorburg: J. J. v. d. Wall te Groningen.

Intrede te: ettelbert en Enumatil: . C. Loor. Tekst: Tim. i:15. Spijk (Gr.): . C. Willekes. Tekst; Psalm 45:4 en 5a.

Afscheid van: msterdam: r A. H. de Hartog. Leeuwarden: . Kloosterman. Tekst: Tim. 3:16. Matth. 28:20. 151

Overleden: S Februari: H. van Eyck van Heslinga, emer. pred., Apeldoorn, 70 jaar.

Gereformeerde Bond. Zondag 8 Februari a.s. zal het 25 jaar geleden zijn, dat de Gereformeerde Bond tot verbreiding en verdediging van de Waarheid in de Nederlandsche Hervormde (Gereformeerde) Kerk werd opgericht.

De Herdenkings-Commissie heeft den wensch geuit, dat dit feit van de kansels der sympathiseerende Gemeenten moge worden herdacht en alsdan tevens een collecte voor den arbeid van den Gereformeerden Bond worden gehouden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen