STEMMEN UIT ONZE KERKEN

Drachten.

Hooggeachte Prof. Schilder, Met begrijipelijke belangstelling las ik in „De Reformatie" vaa 22 Juni 1.1. uw artikel over „Rechtszek e r h e i d", naar aanleiding van de procedure in de zaak-Drachten. Met de door u gemaakte opmerkingen ben ik het geheel eens. Eöhter moet ik eenige kantteekeningen maken bij den zin „al is de schorsing nu opgeheven en daarmee het gevaar van een acuut conflict in den boezem der Geref. Kerken misschien vooralsnog bezworen". •—

Ik spreek ook alleen over het kerkreohtelijke. Welnu, als dit kerkrechtelijk conflict niet acuut blijft — dan is het er niet meer, want dan zal men dit als een precedent beschouwen, waarin het nieuwe kerkrecht in onze kerken formeel geaccepteerd en vastgelegd is. Witten de kerken dat niet (en dat kunnen ze niet willen zoo ze wakker zijn en in het kerkrecht bijl Gods Woord, de K. O., den aard van ons kerkverband, de historie 1568 tot 1571 — en 1891, vereeniging der beide kerkengroepen willen blijven) dan moet d© zaak acuut blijiven. Anders wordt het straks een „napleiten".

Ik heb ook met groote belangstelling kennis genomen van het officieele stuk door u gepubliceerd. Dat is een zeer belangrijk document. Ten eerste is het eigenlijk het eerste stuk dat ons een meer gedetailleerd verhaal geeft over het verloop der procedure. Tot nog toe moest men slechts op korte berichten of „on dit's" afgaan, maar voor de rest bleef alles in het duister. Aan bezwaarde classes werd op haar verzoek (tenminste aan een die ik ken) geen voldoende inlichting gegeven.') Eli wat nu hier uit dit officieele document blijkt — Prof. Greijdanus wees er reeds op — is de i n t r e d e van de hiërarchie van het nieuwe kerkrecht in optima forma. Er blijkt tooh uit het document, dat (ik laat, als gezegd, de redenen voor de procedure in het midden) toen de classis op bezwaren van gemeenteleden de zaak was gaan behandelen, zij die aldus behandeld heeft: a. Na onderzoek heeft de classis den kerkeraad veroordeeld. Dat kan. Maar nu b. In plaats van te doen wat de eenige zuivere weg naar ons Geref. kerkrecht geweest zou zijn, n.l. den kerkeraad, nadat men getracht had hem van ongelijk te overtuigen, op te dragen (want zeer zeker hebben onze meerdere vergaderingen gezag en zeggenschaiii —• nooit of te nimmer is dit door mij ontkend — trots al wat valsche voorstellingen miji aanwreven) om zijn fout te erkennen en te herstellen, — daar is men nu hiërarchisch gaan optreden. Precies als de classicale en synodale besturen in 1886! Men is in den boezem van den kerkeraad ingedrongen en heeft — c. van de ker-

keraadsleden een persoonlijke sohuidbelijdenis gaan afvragen en hen die deze niet wilden geven gaan schorsen.

Wat de classis had kunnen en moeten doen is om, als de kerkeraad weigerde de opdracht der classis uit te voeren, dien kerkeraad schismatiek verklaren en het verband met die gemeente verbreken, totdat ziji (met behulp der classis) een nieuwen 'kerkeraad verkozen had. De kerkeraad had (naar het oordeel der classis) gefaudeerd. D'e kerkeraad had goed te maken. Hiji ontving de leiding en regeering in een zelfstandige kerk. Hij is een vertegenwoordiging der gemeente. De gemeente heeft allereerst het recht tot reformatie. De reformatie komt van binnen iiit. En niet van buiten af. Dat (die reformatie) is het recht en d e eer eener zelfstandige kerk. De classis en de prov. synode hebben dat recht en die eer geschonden. Zij hebhen zich bezondigd aan de zelfstandigheid van een kerk van Christus. Een zelfstandigheid immer en immer in de H. Schrift op den voorgrond gesteld. Denk eens in, dat in een foederatie (en dat is ons kerkverband, daar zijo we het toch nog allen over eens? ) b.v. van den volkenbond het moderamen van dien bond in de regeering van Duitschland of Engeland zich zou gaan binnendringen om daar af te gaan zetten de regeerders die zijns inziens zouden hebben gefaudeerd en anderen laten aanstellen die met dat moderamen van den volkenbond accoord gingen! Ik denk niet dat één lid der foederatie zich zoo iets zou laten welgevallen. En die gewelddaad (dat blijft het) en machtsdaad •— dat „verzetten van de wet" — kon destijds hier in de politiek, maar ook in de kerk, doordat de macht der overheid de deuren van de kerk voor zulk een handeling ontsloot. Maar het bleef een aantasten van de zelfstandigheid der plaatselijke kerk door de meerdere vergadering. En dat is het nu nog. Nu beroept men zich in het door u meegedeelde stuk op een interpretatie (let wel op een interpretatie) van art. 79 en 80. Een interpretatie die op beslist onjuiste gronden rust. Ik handel daar nog over in een artikel opgezonden naar het „Geref. Theol. Tijdschrift". Ik laat het daarom hier rusten. M!aar in elk geval is zeker, dat voor een zeer groot deel — wellicht wel, althans hier — het overgroote deel der kerken van deze nieuwe en onjuiste interpretatie niets weten wil. Van alle kanten hiërarchie. De methode zelf en de invoering der methode. Ik kan dan ook niet anders doen dan de broeders en kerkeraden en meerdere vergaderingen opwekken, zoo zij bezwaren hebben, zich tot de betrokken classis en provinciale synode te wenden en haar zien te overtuigen van haar ongelijk en anders de bezwaren voor de a.s. generale synode te brengen. De kwestie moet nu acuut blijven en mag niet affengs verloopen. Ik heb er in 1936, na Assen, een waarschuwing voor gegeven en geef die nu weer.

D r J, VAN LONKHUYZEN.

P.S. Het is duidelijk dat het in het bovenstaande gaat om de houding der classis. Niet om die van den kerkeraad. Dat een kerkeraad bij conflict wel uiterst voorzichtig mag wezen om niet aan een besluit tot schending van eigen recht en eer mede te werken, en alzoo zich de handen te binden (want die kerk behoort immers ook tot de classis en doet dus zelf mee) heb ik meer dan eens aangewezen. Zulk een kerk moet bijl het komend besluit dat haar zelfstandigheid aantast óf zich verwijderen (waarmee feitelijk het verband verbroken is) óf door protest wij'zen op den credentiebrief, dat zij! zich niet gebonden acht aan zulk een besluit dat tegen Gods Woord en de K.O. ingaat. Maar al zou z.i, i dit niet voldoende in acht genomen hebben, dan kan deze formeele fout van de zijde van den kerkeraad nog nooit de niaterieele fout van de zijde van de classis goed maken, want geen kerkeraad mag zijn eigen recht en eer "wegwerpen. En de meerdere vergadering — mag het niet aannemen —^zelfs al zou het haar geboden worden — zegt Voetius.

.1). Lijkt me s? !r ernstig; zie „Kerk. leven". IC S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen