UIT DE SCHRIFT

Wederopbouw

„Nehemias", de heylige Bouwmeester", zooals Vondel hem aandient, is de man van Jeruzalem's wederopbouw geweest. De verwoeste stad moest uit het stof herrijzen. Maar Nehemia is in de ziel gezonken het psalmwoord, dat zoo de Heere de stad niet bouwt, tevergeefs de bouwlieden zich eraan geven. Wat van den bouw geldt, is ook voor den wederopbouw van kracht.

Daarom is Neliemia niet de man, die den wederopbouw kan beginnen met ongelooivigen of défaitisten. Als „binnen den kring van Juda", d.w.z. m de gemeenschap der teruggekeerde ballingen de moedeloosheid aan het woord komt, dan zingen de vermoeiden een liedje:

„Des dragers kracht is op; er is te veel puin; wij, wij kunnen niet den muur bouwen." (4:10, vertaling Noordtzij.)

Die slappe lieden ook: van den geestelijken tegenstand, door de groep Sanballat geboden, reppen zij niet. Ze worden er niet door aangevuurd. Wederopbouw is een kwestie van materiëele waarden, en van niet meer. Zij zien alleen maar puin. Den heiligen krijg ZAvijgen ze in hun kerm-liedje dood. Maar Nehemia gaat door: wee hem, als hij het niet doet. Hij ziet wèl den heiligen oorlog. Wederopbouw is primair een geestelijk theocratiscli begrip. Een etappe in den geestelijken strijd.

Nu, hij ondervmdt er dan ook al de zwarigheden van. Maar hij komt langs dien weg óók dagelijks verder in de goede, de alleen, geestelijke en geloovige uitwerking van dat anders zoo vage begrip van „wederopbouw".

Nehemia ondervindt de moeilijkheden, zoo zeiden we. Wat al tegenstand: overval, hinder, sabotage, laster-campagne, dreigement, f luistergerucht. En, niet te vergeten, intimidatie, gepaard met een poging, een wettige aanklacht tegen hem uit te lokken. Eerst wordt Nehemia bestookt met een „open brief". Sanballat, de schrijver van het geslepen stuk, huichelt enkel vriendelijkheid; — —• och, och, Nehemia moest eens weten, hoe hij door allerlei onverantwoordelijke elementen van allerlei leelijks verdacht en beschuldigd wordt, tot van een greep naar de macht toe! Zou een conferentie tusschen schrijver en geadresseerde geen raad schaffen? Met de meeste hoogachting, uw dienstvaardige Sanballat. 'Maar Nehemia doorziet den listigen toeleg van intimidatie, die de bedoeling heeft, Nehemia er toe te brengen, het wederopbouwwerk te staken: de kracht van den leider is dan meteen gebroken (6:5—9). Nehemia's ondubbelzinnig antwoord evenwel bewijst Sanballat, dat de man-vanden-wederopbouw niet in de fuik geloopen is. Dan volgt een nieuwe aanval. Een „ons verder onbekendeprofeet" moet nu „Nehemia in het voor hem als leek verboden tempelgebouw lokken (vgl. Num. 18:7), waardoor den priesters gelegenheid wordt geboden hem van heiligschennis aan te klagen en op dien grond om het leven te brengen". Onder die priesters immers heeft Sanballat's groep heel wat medestanders: het waren de officiëele hoogwaardigheidsbekleeders, die van den al te parmantigen „leek" niet veel moesten hebben en over zijn sociale hervormingen lang niet te spreken waren. De combinatie van trouwelooze priesters en valsche profeten is trouwens niet nieuw: Jesaja wist er óók alles van, en Micha eveneens. Als nu, waarschijnlijk op invitatie, Nehemia bij dezen valschen profeet op bezoek komt, raakt de man, casueel genoeg, in „geestverrukking" i), — de simulant! En weer zingt de sirene: Nehemia, laten we toch samen naar den tempel gaan, sluipmoordenaars bedreigen uw leven, maar daar zijt ge tenminste veilig. De Heere zelf geeft kennelijk deze waarschuwing mij in! Maar Nehemia loopt ook nu niet in de val. Hij begrijpt, dat de quasi-godsgezant omgekocht is, en zal niemand de kans geven, hem van illegale handelingen (als een in zijn geval den niet-leviet verboden overschrijding van den tempeldorpel) te beschiüdigen. Mag hij blijven doorwerken, dan moet het volk weten, waar liet om gaat. En moet hij, zooveel het vleesch aangaat, eenmaal ten val komen, dan dient lie t volk nóg te weten, waar het om gaat. In dat "geval zal de wederopbouw van den tempel zelfs nog door zijn persoonlijke schade wezenlijk gediend zijn. Ook al wordt hèm troffel en zwaard door de Sanballats en andere verraders uit handen geslagen. Maar valt hij m het voor hem gesponnen net der vreesachtigheid of der illegale handelingen (hoezeer ook overigens haast onvermijdelijk), dan heeft z ij n ondergang niets stichtends, en wordt de zaak van den wederopbouw werkelijk en voor goed geschaad.

En nü durft de profeet ook met het verraad tot God komen, — als aanklager. Hij redt zich niet uit den greep van het hem opgedrongen conflict door een quasi-stichtelijke mishandeling van het woord; hebt uwe vijanden lief, als zon dit een bevel zijn, om den heiligen oorlog stop te zetten. Neen, — God moge gedenken aan Tobia en Sanballat, „aanbidders van 'andere goden' ", en ook aan die „profetes" en de andere „profeten", die als valsche profeten zich dienstbaar stellen aan de legionairs van het geestelijk verraad. Hun namen en personen zijn in het niet verzonken, maar Nehemia heeft ze voor Gods aangezicht gebracht, en in het kroniekenboek hierboven staan die namen aangeteekcnd; — eens zal het van de daken gepredikt worden, wat deze duisterlingen — onder wie de dame Noadja niet ontbreekt — hebben uitgericht.

Zoo weten wij, wat wederopbouw is. Het is niet een kruiersdienst-op-groote-schaal, 'tis geen georganiseerde puin-opruiming. Het is bekeering tot God, verzameling van het „overblijfsel", dat naar de verkiezing is, combinatie van troffel en zwaard, maar deze beide gehanteerd in den principi eelen geloofsstrijd.

Dies met een stoet hartsiers ick 't lijf [verzek'ren gingh, En gaf don bouwlien, zo ick 's vyands [list doorsnviffel, Den degen in d' een vuj'st, in d' ander hand - [den truffel, Den beuck'laer by de werck, om schtiltcn [slagh op slagh Van 'theyr, dat zwert van nyd steeds op [zijn luymen la, gh, — zooals Vondel het teekent.

Wederopbouw kan dus niet zijn een herstel-naarde-gelijkschakelingsmetlaode. Want deze methode wischt de grenzen tusschen Godsvrees en haar tegendeel uit; treft economische, sociale, " architectonische voorzieningen, doch schakelt daarbij de propaganda voor heidendom en ongeloofstheoriecn in en lokt of dwingt haar catechumenen bij duizenden: onder de kleine kinderen.^ die uit logeeren gaan, onder de krachtige mannen, die worden opgeroepen tot den wederopbouwdienst, en onder de sociaal afhankelijken. De echte wederopbouw daarentegen is op den Christus Gods gericht; al was het gerucht ook valsch, dat Nehemia misschien wel de Messiaansche koning zou willen worden, niettemin werkte hij gehoorzaam op dézen Koning aan; hij verbiedt daarom de gemengde huwelijken (geen ras-, 'doch geloofskwestie), herstelt den sabbath, verwijdert de geestelijke verraders, voorziet den tempel van het noodige, legt de „trouwbond-^oorkonde" vast, leest de wet Gods publiek, roept een boetedag uit, vervult de schaduwen, ontziet als niet-leviet de wet, die hem den toegang tot den tempel ontzegt, zorgt voor de priesters en hun tractement, en bonwt m den staat aan de kerk:

Doen klom ons juychen nae 't gesternte [Idaer van schimmer 2), Om dal van derwaerts was gezegent ons [getimmer. De stadt bevolckerl weer van 'tPriesterlijck [geslacht, Zyn thiende Levi wierd geheyhght en [gebracht. De Godsdienst raeckte in zwang: waerom [myn naem zal duren Zoo langh Jerusalem derf roemen op zijn [muyren.

Er is een zoogenaamde wederopbouw, die een etappe is in den oorlog van den Antichrist tegen den Christus Gods. Valsche profeten luiden hem in, baatzucht en intrigue worden soms zijn methodische propaganda-middelen. De christen late zich daarbij niet inschakelen, en de kerk houde den hongerigen mond open van de kinderen der vaders, die afbraak noemen wat ongeloovigen als wederopbouw aandienen, en die deswege worden uitgesloten van steun. Z'e brenge de Sanballat's voor Gods troon, en de Noadja's ook, en doe in elk van

haar leden haar plicht. Wordt den voor het geloof plaats openlateuden wederopbouwdieust van boven, of van b u i t e n af, de kop ingedrukt, zij hgge liever onder den voet van den vijand, dan met hem bouw te heeten, wat God braak noemt.

Immers,

• Men lescht vergeefs: het is om niet gekreten.- Men bluscht geen vier, zoo GodL ons niet [beschermt. De Kerck gelijckt (gelijck verkracht, eilaci!) Een Konings Bruil, berooft op hare staeLsi Van Sluierprachl, gesteente, parle, en ring. En jammerlijck mishandelt, en gesclionden. Men hangt vergeefs aen 'tuilerlijck zijn hart. Wat met lieras of koper wordt gebonden, Dat spat in 'L eindt; hoewel het ecuwen tart. \' e r g a e p t u niet aen li o u t of steen [u i t w e n d i g h: D o V, - a r e Kerck s t a e t v a s t, e n d ii u r t [bestendig h. •')

1) Het hebr. woord, door Noordtzij aldus vertaald, wordt door anderen, ook door Aalders (Valsche Prof. 126) anders opgevat. Het maakt voor het doel van dit artikel geen verscliil.

2) Schittering.

3) J. V. d. Vondel, Klaglite over het verongelucken der Kercke v. St. Kath. te Amsterdam (de Nieuwe Kerk, in 1645 uitgebrand).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen