OPVOEDING EN ONDERWIJS

Ik sla de trom

In bezettingstijd heeft de verbitterde Jan Greshof een fel, verbeten vers geschreven, waarmee hij de droomers uit den dut wilde wekken en dat aanvangt met de roffelende maten:

Ik sla de trom en dreun de droomers wakker, Wie droomt, verraadt zijn vrouw, zijn kind, zijn makker....

Het is een vers, dat als een oneindig refrein me door mijn hoofd gonst, nu reeds maanden aaneen; het huppelt en danst en roffelt 'op de onmogelijkste momenten door mijn brein. Ik hoor den roffel door de redeneeringen op de, vergaderingen, ik lees den roffel tusschen de regels van dagblad- en tijdschriftartikelen, ik verneem den roffel in de enkele stille oogenblikken, die het leven in dit jachtende tijdperk ons nog laat; in de momenten die me nog een kans geven op bezinning over de wisseling van problemen waarmee tegenwoordig ieder mensch te maken heeft.

Weest-op-uw-hoede roffelt het.

Oogen-en-ooren-open.

Let-op-Uw-zaak.

En omdat die roffel niet wil zwijgen, laat ik hem nu maar rustig spelen en ik roffel voor en na al mee. En een van deze korte roffels geef ik hier door.

*** Ziet U nu zooveel verschil tusschen de F. van Frederik en de V. van Vieta? Ik niet. De klank is alvast dezelfde. Toch schrijf ik Frederik niet met een V en Victor niet met met een F. Doe ik het toch, dan zegt een kind al, dat ik een stommerik ben. En dat wil ik niet. ,

Ziet U zooveel veirschil tusschen A.N.O.F. en A.N.O.V.? Ik niet. Alleen dit, dat A.N.O.F. nog een beetje Nederlandsch aandoet en dat A.N.O.V. wat Russisch lijkt. Zoo'n V op het eind.

Maar als ik' deze letterwoorden ga uitschrijven, dan wordt het anders. Want A.N.O.F. zou beteekenen; Algemeene Nederlandsche Onderwijzers(-vereeniging? ) Federatie. En A.N.O.V. beteekent; Algemeen Nederlandsch Onderwijzers Verbond,

Kijk, nu wordt het verschil al grooter. De eerste drie letters kunnen we laten staan A.N.O. = A.N.O. Maar de Federatie en het Verbond daar dient een kleine roffel over geslagen.

Want daar is toch warempel wel een verschil tusschen deze twee zaken; of eeiiige groote onderwijzersvereenigingen besluiten, een ledeialief verband aan te gaan, om zoo beter en krachtiger belangen van algemeen en niet principieele aard te kunnen behartigen en tevens bij de overheid die belangen te kunnen bepleiten of bepaalde wenSchen naar voren te kunnen brengen, dan dat dezelfde groote groepen een verbond gaan sluiten, om hetzelfde doel te bereiken.

om hetzelfde doel te bereiken. Verbond, lees ik in de Chr. encyclopaedie, is in het algemeen de naam van het bewuste gemeenschapsleven tusschen redelijke en zedelijke wezens. Man en vrouw leven in een echtverbond. Koningen en volken sluiten een verbond, om voor en met elkaar trouw te leven en elkander tegen den vijand te verdedigen.

Om hier nu een oogenblik bij te verwijlen: welke man zou zijn vrouw in gemoede durven voor te stellen, ' voortaan te gaan spreken van een - huwelijksfederatie en het woord verbond daarmee uit hun huwelijksleven te gaan verbannen?

En welk volk toch zal er voor gevoelen met een ander volk een lederatiet verbond aan te gaan met het doel, een gemeenschappelijken vijand ten doode toe te bekampen of zich op dezelfde wijze tegen zijn agressie te weer te stellen?

We gevoelen reeds hoe wezenlijk het onderscheid is tusschen een lederaliel verbond en een leven in een veröond. Federatief kan men trachten samen te gaan ter behartiging van gemeenschappelijke belangen van meer natuurlijken aard. Maar het verbond veronderstelt een dieperen grondslag en een meer nauw verbonden samengaan tot het bereiken van een doel, dat op een hooger niveau ligt dan de dingen van het uitsluitend practische en stoffelijke.

In onderwijskringen is daar een beweging te bespeuren — waarover helaas de daarvoor aangewezen vakpers in alle talen zwijgt — die uit kan loopen op een aansluiting van de „Vereeniging van Christelijke onderwijzers en onderwijzeressen in Nederland en Overzeesche Gewesten" dikwijls kortweg genoemd „de Groote" bij het reeds bestaande A.N.O.V. Meer ingewijden weten daarbij te vertellen dat men eigenlijk bedoelt A.N.O.F.; om bepaalde redenen noemt men het echter liever A.N.O.V.

Terwijl ik dit schrijf, krijg ik juist van bevriende zijde in handen het blad „de Christelijke onderwijzer" orgaan van de Unie van Christelijke Onderwijzers en Onderwijzeressen in Nederland.'

Ik lees; Generaal appel van het Algemeen Nederlandsch Onderwijzers Verbond (A.N.O.V.) Federatie van het Katholiek Onderwijzers Verbond, het Nederlandsch Onderwijzersgenootschap en de Unie van Christelijke onderwijzers, op Vrijdag 28 December 1945.

Hieruit blijkt, dat „de Unie" reeds is aangesloten bij het A.N.O.V. Verder, dat dit nieuw verbond een lederatie is. Wat men fluisterde is dus waar. Olticieus hebben we te maken met een federatie officieel met een verbond. Een federatie, van onderwijzersvereenigingen; een verbond van.... onderwijzers. Ja dat staat er toch. En ik moet lezen, wat er staat; met wat het A.N.O.V. bedoelt te zijn heb ik nu niet te maken. i

Als ik nu de omschrijving van de Chr. encyclopaedie nog weer eens raadpleeg, dan klopt die zaak ook volkomen.

Redelijke, zedelijke wezens kunnen een verbond aangaan, bijv. onderwijzers. Vereenigingen e.d. lichamen gaan een federatie aan. Ik denk aan de: federatie van diakonieën in de Ned. Herv. Kerk. Dat is geen federatie van diakenen, maar van diakonieën.

Om op het A.N.O.V. terug te komen: de bedoeling is; vereenigingen gaan een federatie aan. En als de leden van die vereeniging wakker worden is de uitkomst: ze zijn persoonlijk lid van een verbond. Algemeen Nederlandsch Onderwijzers Verbond.

Beseffen de onderwijzers dit? Wel neen, Door „toevallige" ontmoetingen en , '; toevalligé" opmerking hooren ze zoo voor en na eens een klok luiden. Dan klappen ze elkaar op den schouder en vragen, hoe dat zit met die twee letters. Die F. en die V. En als eenig antwoord worden die schouders opgehaald met een: weet gij het? Ik niet.

Daarom ben ik zoo vrij, eens op de trom te slaan. Omdat ik er nu „toevallig" een beetje meer van heb vernomen.

Ik sla een korten roffel.

Oogen-en-ooren-open.

Let-op-uw-zaak.

Laten we vooral niet in den mist blijven doorvaren. Dan liever een anker uitgegooid en wachten, tot het helder weer wordt. Praten over een eventueele aansluiting bij een eventueele federatie: best! Maar dan moeten we helder zicht hebben. En dan moet voorop staan, dat die federatie een federatie is en geen verbond.

En laat er dan eerst een breed gesprek komen in de onderwijsbladen. Voor de Unie is dit te laat. Die heeft zich reeds aangesloten. Of ze nog terug kan, durf ik niet te zeggen. Maar „de Vereeniging" moet de kans geven aan haar af deelingen om op de vergaderingen deze zaken rustig door te praten.

Ik sla een kleinen roffel.

Misschien gaat straks de trompet weer schetteren met een helder en klaar geluid.

Ik sla de trom.

Om de droomers te wekken?

Ik geloof niet, dat we t.a.v. de zaak van aansluiting bij het A.N.O.V. de kwestie zoo behoeven te stellen.

Men droomt niet, maar men is onwetend.

En men loopt in den mist. En men wordt meegezogen in den maalstroom van de verwarring, die daar is op schier elk terrein. Men raakt zijn hoofd kwijt, omdat niet één maar honderd problemen de aandacht vragen en omdat een ieder roept en wenkt: kijk hier! kom hier!

Ik sla de trom en roffel; kijk hier! Let op A.N.O.V.! Vergewis U van de wezenlijke bedoeling van de schrijfwijze van de laatste letter!

Groningen. ,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen