Het Amsterdamsche convent

Ten besluite op wat we in ons vorig nummer opmerkten, mogen thans nog enkele bizonderheden volgen over het convent van theologen en anderen uil meer dan één land, pas gehouden in Amsterdam.

Opvallend is, dat ook van Chr. Geref. zijde (Nedei'land) is meegedaan. En dat wel vrij intensief. Blijkens mededeeling in „De Wekker" had prof. v. d. Schuit zitting in een voorbereidende .commissie, die had te rapporteeren over de kwestie van de aansluiting, al of niet, bij den Wereldraad van „Kerken". Ds den Boer, eveneens chr. geref. pred., was lid van de commissie, die had te handelen over de kwesties van kerk en staat, en van art. 3G der belijdenis. En ds J. H. Velema is opgenomen geweest in de conmaissie inzake kwesties van opvoeding en toekomstverwachting.

We gelooven, dat deze dingen slechts mogeUjk zijn geweest, doordat men, hoewel gebruik makende van den naam „synode", toch wel wist, dat het geen synode was. Intusschen waren genoemde leden van de Chr. Geref. Kerken hier te lande slechts als „waarnemers" aanwezig. De grens tusschen WEiamemen en actief medewerken schijnt overigens niet duidelijk af te teekenen.

Wat we verleden week vermoedden-, blijkt geschied. Het rapport over de kwestie van de kerk is niet „aanvaard", maar na veel vijven en zessen ter bestudeering aanbevolen. Nu, dat kan nooit kwaad, tenminste als er werkelijk gestudeerd wordt. Heb ik het goed onthouden, dan zal een exemplaar gezonden worden aan alle kerken, die zijn uitgenoodigd. Daar behooren wij ook toe. Krijgen we dus een exemplaar, dan kan nog altijd in vrije artikelen, op te nemen in de pers, en eventueel toe te zenden aan degenen, dis •vrijblijvend om raad vroegen van de kerken, ook al doen deze als zoodanig niet mee, ^een particuliere bijdrage geleverd worden tot het onderzoek. Prof. Deddens heeft nog kort geleden een advies gegeven, inzake de beweerde reorganisatie van de Herv. Kerk. Zonder evenwel op haar synode te komen; ook niet als waarnemer. Een discussie in een „synode", die geen synode is, heeft allerlei gevaren, ook al, omdat onrijpe uitspraken (waarvoor groot gevaar is) toch min of meer geijkt worden.

Maar een bespreking in de pers doet altijd haar nut, zelfs al worden wie ermee begonnen, deswege in regionaal verband soms met den nek aangezien of weggewerkt.

Zoo is het b.v. met artikel 36 der belijdenis. Wat heeft men niet degenen, die bezwaar bleven.inbrengen tegen de schrapping der bekende woorden uit dit geloofsartikel (de woorden, dat de overheid had te weren en uit te roeien alle afgoderij, etc.) deswege hinderlijke menschen gevonden. Wat heeft dr v. Lonkhuyzen op hard en stil verzet moeten stuiten. Wat hebben we zelf, in onzen overmoed, 'omdat er dan toch maar „bij ons" van die degelijke rapporten op tafel lagen, ons bij voorbaat ertoe gebracht, niet eens kennis te nemen van wat er van hen'ormde zijde werd gezegd over de kwestie art. 36. En de Staatkundig Gereformeerden mede daaro.in beschouwd als, — nu ja.

Was dat allemaal nu onbegrijpelijk? En vallen wijzelf nu somjs ineens in een ander uiterste (vanwege de „kif") ?

•We gelooven het niet. Er is altijd zooveel scheef getrokken door onbeholpen probleemstelling. Ze maakt, dat men al gauw zijn schouders ophaalt over iemand, die niet meedoet met onze conclusies; ook al heeft hij misschien zakelijk gelijk op het punt van bepaalde stellingen', we worden korzelig, als hij het probleem verhaspelt. Ik geloof, dat inzake art. 36 daarvan herhaaldelijk sprake geweest is.

En dan, in d i t bepaalde geval kwam daar een extra narigheid bij: de afkeer tegen alle gemakkehjk gezucht en geween en geklaag, ov* alles en nog wat; een geklaag, dat velen een smaak in den mond gaaf, terecht of ten onrechte, als het farize'isme zou doen. Was het niet gemakkelijk in, de Tweede Kamer te kermen over afval hier en inzinking ginder en Woordverlating overal, als men wist: ons protest helpt tóch niet, en de vraag, wat wij dan positiefs hebben te eischen, en te doen, nu ja, daar worden we tóch niet voor geplaatst? In de Hervormde Kerk klagen, en toch weten: alles bMjft bij het oude; in de synodocratie klagen, en hetzelfde weten; in de Kamer klagen, en den status quo niet veranderd kunnen zien, het wekte bij velen wrevel. Zooals •wij zelf op het oogenblik moeten begrijpen (ik zeg niet: goedkeuren, want men moet ons eerst willen toetsen) dat men van óns zegt: ze kunnen gemakkelijk de A.R. politiek ook op het punt van art. 36 en het appreeieeren van „de onderscheidenheid" in de samenleving te Ujf gaan, nu ze tóch nooit de kan.s krijgen om positief te werken, b.v. in een groote kamerfractie, of op een ministerieel bureau. Het gevaar ligt altijd voor de deur; en ook al weet men zich onder degenen, die rekenschap van gevoeien willen geven, men heeft er ter dege mee te rekenen als met een bedreiging ook van eigen leven.

Intusschen komt de strijd toch altijd weer zijn vrucht afwerpen. Terwijl 'wijzelf als vrijgemaakten nog met den nek worden aangekeken, omdat we, tegen de A.R. partijpolitiek, die zoo onwillekeurig verkerkelijkt was, dat ze achter het achteraf ondeugdehjke rapport van 1905 aan bleef komen, ook in betrekking tot art. 36 terug wilden gaan tot de eerlijke lezing van dat-artikel, — en terwijl binnen het kader van landskerken het een massa soesah en verdachtmaking en zoo meer zou kosten, reeds om het wagentje aan het rollen te krijgen, daar blijkt nu ineens, dat ook deze conferentie van theologen uit meer-dan-één-land ermee te maken kreeg. Ineens ploft het daar in de krant: het is tóch niet in orde met art. 36, zoo als het er thans ligt, gecoupeerd. .

Wij mogen in dit verband er wel de aandacht op vestigen, dat in den jongsten almanak van ons Studentencorps (te bestellen Broederweg 15, Kampen) een breed uitgewerkte studie van cand. (thans ds)

D. Deddens verschenen is over artikel 36; op grond van onderscheiden historische en andere argumenten loopt het uit in de vraag: wanneer gaan we dit weer belijden ?

Wat nu het amsterdamsche convent betreft: geconstateerd werd, dat de bekende schrapping niet algemeen gevolgd is. In Nederland schrapte mjen wel; in Amerika (Chr. Réï. Ch.) is men er nog over aan het denken; in Zuid-Afrika is mien er tégen. De rapporteerende commissie wierp de idee eener vervangingsformule (voor de geschrapte woorden) op; Honig's bezwaar was in 1905, dat men wel een stuk had v/eggesneden uit het lichaam van art. 36, doch niet iets positiefs er voor in de plaats gesteld had. Zulk een vervangingsformule zou dan althans op dit punt eenige bevrediging kunnen schenken; hoe de inhoud wezen zou, is natuurlijk nog weer een zaak apart."

Ook op dit punt schijnt een nadere formuleering in overweging genomen te zijn en hef oordeel van anderen, die de Nederl. Geloofsbelijdenis aanvaarden, te zullen worden gevraagd. Allicht krijgen we dus nog gelegenheid, erop terug te komen.

Intusschen blijkt uit een en ander, dat de pritiek op de schrapping en op het bekende rapport van 1905, dat daartoe den stoot gaf, alleszins urgent is. Het Amiersfoortsche Congres heeft ook op dat punt vruchtbaar gewerkt. Ons blad hoopt op de zaak terug te komen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen