Roma Ridens (I)

De roomse penetratie gaat in Nederland langzaam maar zeker voorwaarts. En de „paepsche" stoutigheden nemen hand over hand toe. Soms zit er schone ironie in. Toen voor enige jaren de Utrechtse Universiteit op één dag aan Dr Gravemeyer en Zijne Eminentie Monseigneur Kardina^ De Jong, de Aartsbisschop van Utrecht, de doctorstitel verleende honoris causa, sprak Dr Gravem'syer na de promotie woorden van dank niet alleen voor zichzelf, maar ook — op diens verzoek — voor de Stichtse Aartsbisschop. Het geval deed me, toen ik het las, terstond denken aan wat we lezen van Barnabas en Paulus te Lystre in Handelingen 14. Daar zag men Barnabas aan voor Jupiter en Paulus voor een lagere God uit het Romeinse Pantheon, voor Mercurius „omdat hij het woord voerde". Zo zweeg in de Utrechtse Domkerk de Kardinaal, de dominee sprak.

Of hier opzet in het spel was, weten we niet. Heeft de kardinaal niet 'willen spreken voor het forum der Utrechtse, als vrucht der Reformatie gestichte, door Gysbert 'V'oetius geopende Academie? De naam "Voetius leidt de gedachten als vanzelf naar 's-Hertogenbosch. Daar heeft hij na de inneming van deze veste door Frederik Hendrik in de beroemde, toen aan de Gereformeerden afgestane Sint Janskerk • gepreekt. Die Sint Jan is tot aan het begin der vorige eeuw door de Gereformeerden gebruikt en ging toen weer over in Roomse handen. Het fraaie gebouw bewaart in een van zijn zijkapelletjes nog de herinnering aan de twee eeuwen van zijn „vreemdelingschap". Een gedenksteen vermeldt: „Haec Diomus ab pseudoreformatoribus abusa est ": „Dit Huis is door de valsehjk geaamde reformatoren misbruikt ".

Indien het ooit mocht gebeuren, dat een roomse aartspriester de Utrechtse Dom weer zou wijden en daar weer een mis celebreren, dan zou men óók daar wel naar een geschikt plaatsje voor zulk een wandsteen moeten zoeken: „Haec Domus ab pseudoreformatoribus abusa est".

Heeft Kardinaal De Jong aan dat abuys, aan dat misbruik van de Dom gedacht onder de dankrede van Dr Gravemeyer? Heeft hij vanwege dat abuys niet willen spreken op een, van zijn standpunt gezien, ont- •wdjde plaats? Heeft misschien iemand uit zijn gevolg heel die plechtigheid een abuis gevonden, althans van gereformeerd standpunt gezien? De theologische promotie van een Kardinaal-Aartsbisschop aan de Universiteit van de „pseudo"-reformator 'Voetius?

We weten het niet. Misschien, dat al zulke „zwarte soupgons", zo boze verdenkingen alleen maar in ons arme hoofd rondspoken!

Maar als iemand uit het doorluchtig gezelschap de situatie heeft doorzien en de ironie van het geval heeft opgemerkt, dan mag er wel een glimlach gespeeld hebben om priesterlijke lippen. Eenmaal was Doctor Gravemeyer een der leiders van de fel antipapistische H.(ervormd) G.(ereformeerde) S. (taatspartij), een van die groepen, na de oorlog door de doorbraak doorgebroken. Hij droeg met al zijn partijgenoten de geuzenpenning. Wekte hen op tot de strijd met de leuze: liever Turks dan Paaps. Waarschuwde hen met vuur voor de ultramontanen ^). Was daarna — om met een Leidse joffer uit de Camera te spreken — „zijn tranemontane kwijt" ^). En voerde het woord mede voor de kardinaal. Jupiter.

En Mercurius. Roma ridens. Het lachende Rome. Of er gelachen of ook maar geglimlacht is, weten we niet.

Dat er stof, zeker voor een glimlach, was, dunkt ons zeker.

Als er niet geglimlacht werd, dan was dat „per

abuis".

1) De roomsen, die van „ultra montes", van „over de bergen", n.l. uit Rome, hun consignes afwachten. 2) "Van tramontana", het Italiaanse woord voor poolster. „Zijn tramontana kwijt zijn" betekent dus zoveel als van streek zijn, zijn koers kwijt zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen