ROBOT-BURGERS

OP EN OM ‘T KERKPLEIN

Het Christelijk Nationaal Vakverbond heeft op de eerste September een nieuw sociaal-politiek program vastgesteld, sinds 1918 het negende. Het is een sociaalpolitiek program, een geheel dus van verlangens, wensen, eisen, waarvan de vervulling langs de weg der politiek, der wetgeving wordt nagestreefd. Toen dan ook op diezelfde eerste September een nieuw kabinet optrad, schreef De Rotterdammer: „Vragen wij te veel, wanneer wij de verwachting uitspreken, dat ook in de kring der regering het program van het C.N.V. zal worden bestudeerd met alle ernst, welke het verdient? " Het program is dus inderdaad een politiek program.

Ietwat komisch deed het ons aan in het samenvattend persbericht vetgedrukt en dus bizondere aandacht vragend de zinsnede aan te treffen: „In het geheel der economische maatregelen, besloot de vergadering, blijve de persoonlijkheid van de afzonderlijke mens gehandhaafd."

Ietwat komisch.

Want we geloven dat de huidige en de ook in dit program gevraagde sociale wetgeving in menig opzicht zelve precies het omgekeerde doet.

Zij werkt op velerlei wijze de depersonalisatie en de massificatie in de hand.

Dat deed de vergadering, die dit sociaal-politiek program vaststelde. Het persverslag meldde — ook vetgedrukt —: „Het bleek in de discussie moeilijk een bepaling in het program op te nemen tegen bijverdienste. Men 'werd het eens hierover, dat de overheid en het georganiseerd bedrijfsleven bepalingen behoren te maken, dat personen met een volledige werkkring niet meer in hun vrije tijd loonarbeid verrichten."

Jawel.

Jan-met-de-pet mag dus geen bijverdienste meer hebben. Hem wordt een gedeeltelijk arbeidsverbod opgelegd. Zijn vrijheid om te arbeiden aan banden gelegd. Wordt het — als het C.N.V. zijn zin krijgt — straks ook aan hoogleraren verboden bijverdiensten te hebben bijvoorbeeld uit persarbeid? Neen? Hebben zg dan niet een .volledige werkkring? Maar indien het hun toegestaan zou blijven honorarium te ontvangen voor het schrijven van een boek, waarom zou dan een man in loondienst geen bijverdienste mogen hebben?

Daar komt nog iets bij.

Het komt ons voor, dat de huidige sociale wetgeving de depersonalisatie van de arbeider reeds meer dan goed is bevordert.

Hij is bij Vadertje-Staat om zo te zeggen kind-in-huis. Kind.

Alles wordt voor hem gedaan.

Hij betaalt geen belasting meer — die w o r d t voor hem betaald, als „loonbelasting" van zijn loon afgehouden.

Hij verzekert zichzelf niet meer — hij wordt automatisch verzekerd tegen invaliditeit, ziekte, werkeloosheid, de oude dag, enzovoort: de premies worden mét de loonbelasting eenvoudig afgehouden van zijn loon.

Alles volgens de wet.

Alles met dwang.

Alle verantwoordelijkheid wordt van hem afgenomen.

Hij zorgt in vele opzichten niet meer zelf. Er wórdt voor het gezorgd. Vadertje-Staat zorgt voor hem. Bij hem, over hem, zonder hem. Hij is een verlengstuk van de staatsmachine.

En wordt hoe langer hoe meer een robot-burger, mechanieke Jan.

En als hij, eigen verantwoordelijkheid kennende, wat weggelegd heeft voor de oude dag, geleerd hebbende van de mieren, die in de zomer haar spijs vergadren, dan wordt die vermetelheid tegenover Vadertje. Staat bestraft, dan wordt de bate van die spaarzaamheid op de uitkering van „Vader-Drees" gekort: hoe durfde hij ook zélf te zorgen! Zulk een „individualist"! Zulk een persoonlijkheid! Er wórdt toch voor hem gezorgd!

Hier liggen, geloven we, mede factoren, die de depersonalisatie en de massificatie in de hand werken.

Die depersonalisatie en die massificatie komen aan de orde op de Christelijk Sociale Conferentie 1952.

Professor Wurth schrijft er over in het Gereformeerd Weekblad: „Het betreft hier ook een verschijnsel van zo ernstige aard, dat zelfs de stoffelijke misère van het proletariaat in de vorige eeuw, daarbij vergeleken, gering mag heten."

Als het zo is, dan is het héél erg.

En dan zijn we het dubbel eens met de opmerking van Professor Wurth: „Wee een samenleving, waar de totaliteit, meestal geïncarneerd in de staat, voor de enkeling en zijn vrijheid en verantwoordelijkheid geen ruimte meer laat!"

Reden te meer om én de huidige wetgeving én het sociaal-politiek program van het C.N.V. eens grondig te toetsen.

Hier was „bezinning" wel eens nodig.

Maar we vrezen, dat het robot-burgerschap eer toe­

dan afnemen zal.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen