Uit de Pers.

Een uitnemend woord zond Ds. W. Diemer deze week aan het Noorden, waarin hij glashelder het onrecht toelicht, dat nog steeds door onze staatsrechtelijke verhoudingen aan de Calvinisten hier te lande wordt aangedaaut

Geboren onder de hevigste vervolging der afgescheidenen en met mijne ouders veel der godsdienstver volgingen gezien en doorleefd hebbende, vraag ik mijzelven gedurig af: maar hebben wij dan nu vrijheid, om God te dienen naar de uitspraak van ons geweten ? En hoe ook vijftig jaren geworsteld, de Gereformeerde Christenen in Nederland hebben naast de andere burgers nog geen rechtsgelijkheid kunnen erlangen — is het antwoord. Wel is waar, nu geen dragonades meer, nu geen inkerkering en geen rechtstreeksche geldboeten meer; maar duren de indirect geldboeten niet voort, als duizenden bij duizenden Gereformeerde Christenen hunne belijdenis niet kunnen belichaamd krijgen of zij worden genoodzaakt, om eerst alle andere kerken en godsdiensten te helperi onderhouden en dan eerst bij gratie een eigen leven te mogen leven? Is dat godsdienstvrijheid temidden van een Christennatie, onder een van oudsher gereformeerde natie ?

Nu geen, boete meer op een enkele samenkomst zooals vroeger, maar een boete, een levenslange boete, zoolang wij krachten houden, om te leven.

Als Nederlander, als Gereformeerd Nederlander protesteer ik tegen deze dag en nacht doorloopende godsdienstvervolging, en vraag gelijkheid van Staatsburger schap met alle andere burgers. Geen voorrang maar gelijkheid-Die duizendtallen Gereformeerde Christenen moeten even vrij hunne godsdienst naar hun geweten kunnen belichamen, als de niet-Gereformeerden.

En wat wordt thans weer openbaar voor aller oog? Dat er behalve de Christelijke Gereformeerden en de Doleerenden nog duizenden Gereformeerden zijn, die bepaaldelijk door de tegenwoordige orde van zaken tot geiiielensverkrachting genoodzaakt worden. Ik w de magistratuur niet verdenken van partijdige uitspraken te doen inzake de kerkelijke processen hoewel ik als leek een andere zienswijze toegedaan ben; maar aangenomen, dat de .rechterlijke uitspraken èn geheel onpartijdig èn in volkomen overeenstemming zijn met het yijus constituium" — handhaaft dan dat y> Jns", recht, wel een behoorlijke vrijheid van godsdienst? Wordt het dan na vijftigjarige, levenslange, gereglementeerde boete-betaling van Gereformeerde Christenen, na een vijftigjarige worsteling niet hoog tijd, dat de rechterlijke kwestie plaatsmake .voor een staat kundige kwestie ? Een groeien een al maar door toenemen van de Gereformeerde religie moest eindelijk de oogen der meest verblinde staatslieden toch wel openen voor het onwedersprekelijk feit, dat de Gere formeerde religie niet uit te roeien is, noch door dragonades en inkerkering, noch door levenslange boeten op het levensbestaan.

Hier in de omgeving^ouden ettelijke plaatsen, geheele kerkelijke gemeenten' aan te wijzen zijn, die niets liever zouden willen dan te leven in een Gerefor meerde kerkorganisatie en liever vandaag dan morgen van het «Haagsche kerkverband" wilden verlost worden; maar zij vreezen en beven ervoor alsdan hunne kerken, pastorieën en pastoralia te moeten verliezen. Was het alleen het staatstraktement, dat hadden zij daarvoor volgaarne veil; maar om nu los te laten en over te geven, wat zij eeuwenlang in onvervreemdbaar eigendomsrecht en gebruik gehad hebben, daarvoor dein zen ze terug.

Zoodra ettelijke gemeenten hier in de omgeving voor de positie gesteld worden: Ifw eeuwenoud kerkelijke bezittingen blijven uw onvervreemdbaar dom ^ ook als gij de voormatige Gereformeer kerkenordening aanvaardt en tt losmaakt van he Raagsche kerkverband, dan krijgen Wanswerd, Hantu Ee, Engwierum, Burum, Driesum, Wouterswoude en vele andere gemeenten, eerst weer vrijheid van gods dienst daar zij nu door gewetensdwang worden gefol terd. Dat deze gemeenten en nog veel meer andere en corps zich dan losmaakten van het Haagsche kerk verband - vraag zulks hier aan mannen van ervaring, aan de meest geprononceerde modernen zelfs en uit éen mond zal iedereen zulks getuigen.

Welnu mag de Staat mag het gouvernement, mag de volksvertegenwoordiging dat alles maar aanzien alsof hun de vrijheid van godsdienst niet [aangaat?

Mag men in zulk een teedere kwestie als deze gewe tenskwestie dat oogluikend aanzien, alsof ons dat niet aangaat ? Zich te verschuilen achter uitdrukkingen als: »ja ma.ir die menschen, die gemeenten, toonen dan maar weinig van gewetensdwang", snijdt geen hout; zie dan op de Doleerenden, die het weldeeglijk toonen.

En dan besluit hij: Ik wil de rechterlijke macht niet verdenken van partijzucht; welnu, een gemeente als Reitsum c. a. zal straks aan de beurt komen en de goederen van een geheele gemeente zullen den rustigen burgers ontnomen worden, verbeurd verklaard worden, omdat heel de gemeente naar uitspraak van haar geweten genoodzaakt werd, met de Haagsche Synode te breken.

Nogmaals, ik verdenk de rechterlijke macht niet van partijzucht; maar als de beschreven wetten van dien aard zijn, dal de rechter gewetenshalve geroepen wordt overeenkomstig de vigeerende wetten, zoo de eeuwenlang' bezeten eigendomsrechten te moeten verbreken en de goederen veibeurd verklaren, dan staan wij voor één van twee, óf de rechter tnag de wetten niet meer toepassen, óf het geweten der burgers moet zich laten verkrachten. En geen van beide mag bestendigd worden. De Gereformeerde Christenen in Nederland hebhen geen vrijheid van godsdienst en geoordeeld naar de rechterlijke uitspraken in de kerkelijke processen kunnen en mógen deze geen vrijheid hebben — wij leggen ons hierbij neer, maar verdubbelen dan ook ons protest, en vragen jjulk een regeling, waarbij zonder verbeurdverklaring der goederen, Gereformeerde ge meenten zich ook Gereformeerd kunnen inrichten en leven, overeenkomstig haar geweten Wij vragen tevens, dat wij ontheven worden, om langer andere kerken te moeten onderhouden naar de tegenwoordige regeling. Elke kerk onderhoudezichzelven, óf elke kerk ontvange een naar het zielental geëvenredigd quotum uit de algemeene kas. Rechtsgelijkheid vragen wij zoo wel op kerkelijk als schoolterrein.

'Van dit laatste dilemma nu aanvaarden wij, gelijk men weet, alleen den eersten, niet den tweeden teim.

In bezoldiging ook van de dissentieerende Dienaren, zien wij geen heil.

Onze leuze blijft disestablishment 1 Mits, en daar streden we steeds voor, na kwijting door de Overheid van wat ze historisch schuldig is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen