Er wordt, ea niet ten onrechte,

Er wordt, ea niet ten onrechte, wel eens bedenking geopperd tegen het gebruik van den naam van „Calvinisme" en > Calvinisten". Het is toch volkomen waar, dat met name elk Calvinist in den grond afkeerig is van het zich noencen naar een mensch; en evenzeer is het onbetwistbaar, dat de naam van een mensch niet kan genoemd, of men noemt den naam van een zondaar, zoodat men met dien naam te aanvaarden, in veler oog gevaar loopt zich ook aansprakelijk Ie stellen voor zijn fouten en zonden.

Terecht hebben onze vaderen dien naam van Calvinist dan ook gemeden, zoo dikwijls er een andere naam ter aanduiding voorhanden was. Op kerkelijk terrein opemden ze zich bijna altoos „Gereformeerden", op politiek terrein waren ze de Oranjepartij. Maar dit hielp hen niet, zoodra gevraagd wierd naar een naam, die tegelijk én op politiek én op sociaal én op kerkelijk én op theologisch gebied die ééne geestesrichting zou aanduiden, die van Calvijns geest is uitgegaan. In de politiek kon men niet „Gereformeerd" zijn, want „Gereformeerd" beteekent historisch: de tot zuiverheid herstelde vorm van het kerkelijk leven; en evenmin kwam men daarmee verder op sociaal of wetenschappelijk gebied. Iets wat nog te sterker spreekt, zoo men zich terugdenkt in den eersten tijd, toen > Gereformeerd" alleen aanduidde, wie met de Reformatie meeging, en dus den weg betrad der Hervorming, en wel van de Hervorming in haar algemeen begrip, Luther ingesloten.

Dit noopte om zelfs op kerkelijk terrein aanvankelijk tegenover de Martinisten van Calvinisten te spreken; en we kunnen niet genoeg ons gelukt roemen, dat, terwijl de andere zonen der Hervorming geëindigd zijn met zelfs op kerkelijk terrein zich naar Luther te noemen, en officieel zelfs van Lutheranen en Luthersche kerk te spreken, wij den algemeenen geslachtsnaam van Hervormingsgezinde of Gereformeerden gehouden hebben.

Doch dit helpt ons niet uit de verlegenheid voor het algemeen verschijnsel, dat, niet tot de kerk beperkt, ook het staatkundig, maatschappelijk en wetenschappelijk leven omvat. Wel nam men daarvoor in Engeland den naam van Puriteinen en Puritanisme, maar deze naam is eensdeels te beperkt ea anderdeels voor ons onbruikbaar.

Wil men dus dat alqèmeene verschijnsel in de wereldhistorie aanduiden, dat op elk gebied zich bewoog in die eigen richting, waarvoor Calvijn de lijn uitstippelde, dan zien we niet in, welken anderen naam dan dien van „Calvinisme" en „Calvinist'' men bezigen zal.

Zelfs zouden we zeggen: Er is geen keus meer. De historie heeft reeds beslist. Reeds drie eeuwen lang toch is het bij vooren tegenstanders gebruik, dezen en geen anderen naam voor dit historisch verschijnsel te bezigen.

Het gebruik geldt, en welke rechtmatige critiek men hierop ook moge oefenen, dat gebruik gaat de wereld niet meer uit.

Wilt ge kortweg, wilt ge concreet, wilt ge in algemeene strekking dit verschijnsel in zijn wereldgeschiedkundige beduidenis aanwijzen, dan zijt ge opeens met het woord , Calvinisme" gereed. Dat verstaat een ieder. Er hoeft niets bij.

Al sluiten we dus het oog niet voor de schaduwzijde, die ook aan het gebruik van dezen naam, onmiskenbaar kleeft, toch weten we er niets beters op,

«Gereformeerd" en „Calvinist" is, niet hetzelfde. De naam i Calvirist*' is van algemeene strekking; „Gereformeerd" duidt bepaaldelijk op de , ^kerk." A vos

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen