Hoe nadeelig het begrip van

Amsterdam, 2 Jan. 1891,

Hoe nadeelig het begrip van „volkskerk" werkt op elke vereeniging, die de pretentie maakt van J kerk" te zijn, en tegelijk in het zijn van een „volkskerk" haar glorie zoekt, merkt men steeds meer aan het Synodaal Genootschap.

Dit „genootschap" toch wordt er door de omstandigheden almeer toe geleid, om zich aan te dienen als de ^.vaderlandsche kerk."

Eerst nu scheen het niet wel. te vatten, wat onder dezen zonderlingen naam te verstaan was.

Dat men in Griekenland en Rusland van de „vaderlandsche kerk" spreekt, is te vatten. Niet alleen toch dat in deze landen schier de geheele bevolking tot eenaelfde kerk behoort, zoodat die ééne kerk metterdaad heel het vaderland dekt, maar ook is in deze landen deze ééne kerk de officieele staatskerk, en is in Rusland de Czaar zelf haar geeste'ijk hoofd.

Van een kerk van Christus uit alle vol­ ken, natiën en tongen, verstaat men in deze landen niets. Men kent er de Grieksche kerk en de Grieksche kerk alleen. Deze is voor deze volken de nationale kerk. Die kerk en het vaderland is in deze landen één. En tot op zekere hoogte kan men dus in Rusland en Griekenland metterdaad van een „vaderlandsche kerk" spreken.

Maar in ons land gaat dit uiteraard niet. Immers hier bestaan geen der dfie motieven, die in Rusland deze zegswijze wettigen.

Niet het eerste motiel; want tegenover de massa die het Synodaal genootschap als tot zich behoorende rekent, staat meer dan het halve vaderland over, dat niets van dit genootschap weten wil. Reeds de Roomsch-Catholieken vormen twee vijfden der bevolking ; en daarbij komen dan nog de Luther-.schen, Christelijke Gereformeerden, Nederduitsch Gereformeerden, Doopsgezinden, Remonstranten, Joden en ongeloovigen.

Vooral deze laatste groep is aanme-rkelijk groot, zoo men rekent met het feit, dat zoo te Amsterdam als te Rotterdam de helft der bevolking nooit naar eenige kerk omziet; zoo zelfs dat de Doop in onbruik begint te geraken.

Feitelijk meelevende leden telt de „Ned. Hervormde kerk" dus veel minder nog dan de Roomsch-Catholieïce kerk ten onzent, er is alzoo geen sprake van, dat, op den tel genomen, ook maar de helft der bevolking dit genootschap zou uitmaket? . Reden waarom het natuurlijk niet aangaat, den naam van het vaderland, dat aller is, in pacht te nemen voor een genootschap, waar stellig de helft van het vaderland buiten staat.

Ook het tweede motief bestaat niet, want van een Staatskerk is ten onzent geen sprake meer.

En evenmin bestaat het derde motief, want onze Souverein is noch Summus episcoi> us noch Gaesaropadp gelijk in Rusland.

De naam „vadetlandsche" is voor zulk een genootschap dus niets dan een ijdele pretentie; een vlag die men op het schip hijscht, om de inklaring en uitklaring te vergemakkelijken.

Toch erlangt dit „vaderlandsche" gaandeweg en ongemerkt een diepere beteekenis.

Deze Synodale kerk heeft haar eigen van God ge? alfden Koning verworpen. Christus wordt in deze kerk niet meer als haar Souverein erkend. Veeleer is ze tegen haar Koning in openbaren opstand, en wordt ze in den voorzitter van haar Synode door een loochenaar van den Christus vertegenwoordigd.

Voor Christus als haar Koning kan ze dus niet meer opkomen. Aan Christus als haar Koning kan ze geen glorie of macht meer ontleenen. lo het eerbiedig knielen voor den Christus als haar Koning en haar Heere, vindt ze haar levensideaal niet meer.

Ze hield als kerk op een kerk van den Ghristus te zijn.

En daar nu toch de behoefte onuitroeibaar is, om zich in een vorstelijke majesteit te verheugen, is het volkomen natuurlijk, dat deze kerk glorie poogt te ontleenen aan haar aardseken koning, nu haar hemelsche Koning wegviel.

Men ziet dan ook steeds meer, hoe deze kerk, die voor Koning Jezus niet meer kan opkomen, met zekere ostentatie elke gelegenheid aangrijpt, om als een soort kerk van de vaderlandsche Dynastie positie te nemen.

Van Koning Jezus moet ze wel zwijgen.

Maar nnuv/elijks biedt zich eenige gelegenheid aan oni als patronesse der Dynastie op te treden, of ze kan geen woorden breed en warm genoeg vinden, om lucht te geven aan wat haar bezielt.

Nu is deze liefde voor de Dynastie natuurlijk kostelijk, en geen enkele kerk wil daarin voor het Synodaal genootschap onderdoen, ook al hangt geen andere kerk dit zoo aan de klok.

Maar wat het Synodaal genootschap onderscheidt is, ddt deze kerk van haren eigen hemelschen Koning afvallig geworden, haar aardschen koning te hooger stelt, ©m aan zijn glorie eigen glorie te ontleenen.

Zoo houdt ze al meer op een kerk van Qhristus of een Christelijke kerk te zijn.

ZC wordt nu de vaderlandsche kerk.

Sapienti sat.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen