Buitenland.

Duitschland. Een onopgelost conflict. Hoe meer v/i] over de verhandelingen van de jongste vijfde Pruisische algemeene Synode der Evangelische landskerk lezen, hoe meer wij tot de overtuiging komen, dat er weinigen in Duitschland gevonden worden, die het begrijpen, dat de beoefening der wetenschap, wil zij de kerk dienen, moet geschieden van uit het standpunt waarop de kerk des Heeren geplaatst is. Het is alsof men niet weet, dat er een ander standpunt is, dan datgene wat het gros der hoogleeraren inneemt, dat tot uitgangspunt het menschelijk denken heeft.

Tot het midden der 18de eeuw ontving de beoefening der Godgeleerdheid haar beginsel van de kerk; vandaar dat men spreken kon van eene Roomsche, Gereformeerde en Luthersche Godgeleerdheid. Doch daarna heeft de Theologie zich niet meer laten beheerscljen door het leven der kerk. Zij wilde zich daarvan vrij maken, en het gevolg was, dat men zich in de armen wierp van de wijsbegeerte. Daarom is het niet te verwonderen, dat de beoefening der Theologie den ontwikkelingsgang der wijsbegeerte volgde. Wij Gereformeerden in Nederland hebben vooral door den arbeid van Dr. A. Kuyper geleerd, dat de Theologische wetenschap gebonden is aan haar voorwe'-p, gelijk zich dit in haar eigen levenskring, dat is in de ker'c, vertoont. Daar door is uitgesloten, dat die wetenschap ooit in tegenspraak komen kan met hetgeen de kerk des Heeren belijdt.

De meeste Godgeleerden dezer eeuw willen daarvan niets weten. Zij willen vrij zijn in hun onderzoek, en van achteren blijkt het, dat zij niet anders zijn dan volgers der wisselende wijsgeerige stelsels.

In de Synode van de Pruisische landskerk werd uitvoerig gehandeld over de ongelegenheid, waarin de Evangelische kerk van lieverlede gekomen is. Het gebruik dat de heeren profes soren van hunne vrijheid van onderzoek, ge ijk zij dit noemen (feitelijk is het: vrijheid om in de beoefening der wetenschap een standpunt in te nemen, dat lijnrecht tegenover dat van de kerk des Heeren staat) maken, is van dien aard, dat zich candidaten tot den Heiligen dienst aanbieden, die aan de Universiteit eene overtuiging kregen, welke in mindere of meerdere mate in tegenspraak is met de belijden's der kerk. De kerk is genoodzaakt, hun dienst te aanvaarden, ten deele omdat zij in hare keuze niet vrij is, ten deele omdat zich geen andere krachten aanbieden, ten deele ook omdat vele leden van de belijdenis hunner kerk vervreemd zijn. De hoogleeraren denken er niet aan, zich in hun onderwijs te laten beperken door de gedachte, dat zij te zorgen hebben, dat dienaren des Woords moeten gevormd worden, die de kerk opbouwen in het geloof. En daarom is er naar schier aller oordeel een conflict ontstaan, dat niet uit de wereld te helpen is. De kerk kan niet het beginsel laten varen, dat de dienaren des Woords aan hare belijdenis gebonden zijn; wanneer zij dit liet varen, zou zij ophouden eene belijdende kerk te zijn ! De godgeleerde professoren zijn niet van zins hunne vrijheid van beweging te laten varen, daar zij dan, volgens hunne opvatting, zouden ophouden, beoefenaars der wetenschap te zijn, In de Generale Synode is dit conflict alleen door den gewezen hofprediker Stöcker in debat gebracht

De resoluliim die men daar voorstelde, hadden ook niet tot doel, het doen ophoud n van het conflict tusschen kerk en wetenschap, maar de vermindering van de scherpheid der tegenstelling.

Het conflict bestaat dus nog altijd, en he' gevaar dat daaruit voortvloeit, wordt daardoor steeds grooter. De Pruisibche Synode heeft zich niet kunnen stellen op het standpunt, dat de wetenschap der Godgeleerdheid moet beheerscht worden niet door het een of ander wijsgeerig stelsel, maar door het leven der keik.

Onder deze omstandigheden betreuren wij het te meer, dat de Gereformeerden in Duitsch land het denkbeeld, dat het komen moet tot het stichten van eene Universiteit cp Gereformeerden grondslag, dat voor vier-en twintig jaren in de Rcformirte Kirchenzeitung geopperd werd, hebben laten varen zoodat er tegenwoordig niet meer van gerept wordt. Had men toen doorgezet en zich niet van de wijs laten brengen, dan zouden de Gerefonneerden door een daad he'iben geloond, hoe het conflict, dat nu aan de kerken zooveel schade doet, kan worden opgelost. Een Universiteit op Gereformeerden grondslag ware dan een zegen voor geheel Duitschland geworden.

N-Amerika. Ritualisme. Geen be schamend voorbeeld.

Niet alleen in Engeland maakt het ritualisme in de laatste tachtig jiar gedurig vorderingen. Ook in Amerika is het te zien, dat deze beweging de geesten steeds meer in beslag neemt, natuurlijk alleen bij hen, die in de Amerikaansche Episcopaalsche kerk daardoor medegesleept zijn. Zoo hebben de rectoren of predikanten van twee ritualistische kerken te Philadelphia wel niet rechtstreeks geboden, maar toch ernstig aan bevolen, dat ze 'sVrijdgs geen vleesch moesten ' eten. Gelijk bekend is, doen de Roomschen dii op bevel van den paus ook niet. Maar nu viel verleden jaar Kerstmis en Nieuwjaar juist op een Vrijdag. De Amerikanen zijn, even als de Engelschen, gewoon op die dagen nog al weel derig te eten; die bet betalen kan heeft met Kerstmis zijn kalkoen op tafel. Om hier aan tegemoet te komen, hebben de rectoren der beide genoemde kerken aan hunne gemeentele den vergunning gegeven op die dagen vleesch te eten.

Zoo gaat het ritualisme al verder. Het opko mend geslacht zal niet beter weten, dan dat het een voorschrift is van de Episcopaalsche kerk, dat men op Vrijdag geen vleesch eten raag, en dat de rectoren der kerken de bevoegdheid hebben, om van de opgelegde verplichting onthefiing te geven.

De Roomsche kerk in Noord Amerika geeft, gelijk De Wachter het onlangs opmerkte, in zake de opvoeding van het opkomend geslacht een beschamend voorbeeld. Om door onderwijs dezulken bij de kerk te houden, die daartoe behooren, stichtten zij scholen voor lager, mid delbaar en hooger onderwijs; scholen voor jongens en meisjes.

Bisschop Mc. Quard, van Rochester, wees er onlangs op, dat meisjes naar geen andere dan Roomsche scholen mogen gezonden worden. Het onderwijs dat op gewone colleges in de geschiedenis en in de wijsbegeerte gegeven wordt, is volgens dien bisschop verderfelijk. Rome heeft behoefte aan scholen, waar het onderwijs uitgaat van beginselen, die zij als kerk belijdt.

Jammer genoeg zien de Gereformeerden in Noord Amerika dit nog niet algemeen in. Wel wint de gedachte veld, dat met de public school moet gebroken worden, om bijzondere scholen op Gereformeerden grondslag te stichten; maar een algemeene overtuiging, gelijk die in Nederland onder de Gereformeerden gevonden wordt, is zij nog niet. Mocht zij het spoedig worden!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen