Het debat gesloten.

Dr. Kromsigt acht dat het debat over de geestelijke signatuur van zijn partij thans veilig kan gesloten worden.

Ook onzerzijds willen we een dispuut, dat toch tot geen beslissing leiden kan, niet noodeloos rekken, al meenen we, dat de Gereformeerde kerk onpartijdiger gedaan had met niet alleen repliek te leveren, maar ook onze argumenten aan haar lezers mee te deelen.

Alleen als acte de politesse willen we nog kort antwoorden op wat Dr. Kromsigt ten slotte aanvoert.

Vooreerst handhaaft hij, dat zijn groep noch Da Costa noch Groen van Prinsterer volgt, maar zuiver Gereformeerd is en aan de belijdenis onzer vaderen vasthoudt. Dat Dr. Hoedemaker op de Utrechtsche vergadering het bekende gedicht van Da Costa aanhaalde, was puur toevallig, en onze opmerking, dat de Hoedemakeriaansche groep zich meer met Da Costa dan met Groen verwant voelde, wordt zelfs „belachelijk" genoemd.

Mogen we, op gevaar af van ons nog meer belachelijk te maken in de oogen van de Gereformeerde kerk, ons de opmerking ver • oorloven, dat een kerkelijke groep, die met de ethischen en neo-Kohlbruggianen in bond optrekt om de kerk te reorganiseeren, en onder de huidige omstandigheden van een besliste handhaving der belijdenis niets weten wil, toch moeielijk zich zelf aandienen kan als de confessioneele groep bij uitnemendheid. De indruk, dien deze groep geeft, is veeleer, dat heel de confessie zich voor haar concentreert in één artikel van onze confessie, of nog liever in één zinsnede uit dat artikel, waarin aan de Overheid de taak wordt opgelegd om de zuivere kerk te beschermen en alle afgoderij en valschen eeredienst uit te roeien. Juist op dat punt, dat voor haar essentieel schijnt te zijn, ontmoet ze Da Costa op haar weg, die van zijn Oud-Testamentisch standpunt uit, Nederland het Israel onzer dagen noemde en aan de vorsten uit het huis van Oranje dezelfde roeping toekende als aan de koningen over Israel. Het aangehaalde vers van Da Costa, waarin deze gedachte zoo scherp mogelijk werd uitgedrukt, was derhalve meer dan een motto voor een gelegenheidsspeech; het was, gelijk Dr. Hoedemaker zelfverklaarde, de bezielende leuze van zijn groep. Indien we aan de confessioneelen onrecht doen, door op dit punt een geestelijke verwantschap met Da Costa te constateeren, dan ligt de schuld daarvan zeker niet bij ons, maar bij Dr. Hoedemaker.

Waar we voorts op het verwijt, dat De Heraut wel classificeerde, maar elk principieel debat met de confessioneele groep ontweek, opmerkten, Aa.i De Heraut vtocgtr een uitvoerige critiek had geleverd op de idee volkskerk, door deze groep voorgestaan, antwoordt Dr. Kromsigt, dat onze teekening van de volkskerk een caricatuur was en dat we met opzet de geschriften van Dr. Hoedemaker, tot toelichting van zijn standpunt, hebben doodgezwegen.

Het eerste is een beschuldiging, die, zoo lang geen afdoend bewijs is aangebracht, eenvoudig ter zijde kan worden gelegd. De grief komt dus tenslotte hierop neer, dat we niet telkens critiek hebben geleverd op wat de vruchtbare pen van Dr. Hoedemaker aan ons kerkelijk publiek te lezen gaf.

Op deze grief nu gaan we liever niet in. Dr. Kromsigt, al maakte hij zelf den strijd met de doleantie niet mede, is toch genoeg op de hoogte met de histoire contemporaine om dat stilzwijgen te eerbiedigen. We zouden niet gaarne wonden openhalen, die nog nauwelijks vergroeid zijn. Dat de redacteur van De Heraut na zekere feiten, die we liefst niet meer ophalen, de polemiek met Dr. Hoedemaker staakte, zal elk man van eer verstaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen