Voor Kinderen.

EEN ZEILTOCHTJE.

II. {Slot).

Toen de zeilwagen gereed was, besloot prins Maurits zelf eens met het nieuwe vervoermiddel, door zijn leermeester uitgevonden, de proef te nemen. Dit gebeurde in den herfst van het jaar 1600.

De wagen, die tegelijk een soort van schip was en zeil voerde, gelijk thans nog wel de zoogenaamde ijsschuifjes, werd naar het strand te Scheveningen gebracht. Daar vereenigde zich ook het gezelschap, dat op uitnoodiging van dea prins den proeftocht mee zou maken.

Dit bestond uit zeer hooge personen. Zoo waren er graaf Hendrik van Nassau, Mendoza, de bij Nieuwpoort gevangen genomen amirant van Arragon, een broeder des konings van Denemarken, de beroemde Hugo de Groot, de Fransche gezant en nog anderen, in 't geheel een kleine dertig.

De wind, een zuid-ooster, blies flink in het zeil van den wagen, toen men het strand van Scheveningen verliet. Snel ging het nu vooruit, zoo ongelooflijk snel voor dien tijd, dat ieder er verbaasd van stond. Het best zeilend schip, zoo wordt ons gemeld, werd door den zeilwagen driemaal in snelheid overtroflfen. Een paard kon hem onmogelijk volgen (d, w. z. van aanleg), de voorwerpen die zich in de verte aan het oog opdeden, waren oogenblikkelijk voorbijgesneld; de wagen scheen eer te vliegen dan te rollen.

In ’t kort, het blijkt dat het gezelschap zoo ongeveer reed als wij in een sneltrein. En dat verbaast ons niet, als we bedenken, dat men met den zeilwagen veertien mijl in twee uur kon afleggen, en in zooveel tijd van Scheveningen reed naar het dorp Petten, op de kust van Noord-Holland. Wie 't op de kaart nagaat, zal erkennen, dat Stevin's uitvinding ieder moet verwonderen, die gewoon was te reizen met de trekschuit.

Prins Maurits zat zelf aan het roer in den schuitwagen en stuurde. Voor de grap stuurde hij, op een onverwacht oogenblik, het voertuig naar zee. Het geheele gezelschap ontstelde hevig. Maurits echter lachte, wel wetend wat hij deed. ïïij wendde het roer en.... even daarna liep het schip weer langs het strand. Zeer voldaan kwam men te Petten aan.

De verwachting die men van den zeilwagen had, is echter niet vervuld. Het bleek weldra, dat hij voor algemeen gebruik op het land onbruikbaar was en veel gevaar opleverde. Zoo raakte hij al spoedig in 't vergeetboek, en eerst twee eeuwen later zou de stoomwagen vervullen wat de zeilwagen had voorspeld. We moeten hierbij niet vergeten, dat wagens op sporen toen onbekend waren. Ook nu nog zou een door stoom gedreven wagen zonder spoor bezwaar opleveren.

Wat Stevin betreft, die hoogleeraar te Leiden werd, hij bleef een beroemd man. Behalve in het reeds genoemde, was hij ook zeer knap in het Latijn en het Fransch, dech vooral in onze taal, die hij zelfs mooier vond dan het Grieksch. Hij gaf dan ook zijn lessen niet in de Latijnsche taal, gelijk toen aan de hoogescholen gewoonte was, maar in het Nederlandsch. Eigelijk was hij de eerste, die zelfs de moeilijkste en meest ingewikkelde dingen uit de wiskunde heeft behandeld in onze taal. En dat strekt hem tot eer. Sommige Nederlanders uit onzen tijd, die hun taal met allerlei vreemde woorden ontsieren en b.v.-van een „étage" spreken, als het heet verdieping, kunnen van Stevin ook hierin iets leeren.

Dat de Nederlanders van zijn tijd deze liefde voor onze taal in Simon Stevin waardeerden, blijkt wel uit het vers, dat de dichter De Dekker op hem toen vervaardigde.

Zijn faam en glorie streeft ver boven alle volken; Niet omdat hem in top de wiskunst was bewust, Maar omdat hij ze braaf in Duitsch heeft uitgerust. Tot eer der Duitsche faal, tot eer der Duitsche volken.

{Duitsch of Dieisch werd vroeger wel gezegd voor Nederlandsch. Uitgerust is hier toegerust, gekleed, We spreken nog van iemands uitrusting).

EEN GRAFSCHRIFT.

Nicolaas Copernicus was de beroemde sterrekundige, die nu vier eeuwen geleden door zijn leeringen over de hemellichamen, vele verkeerde meeningen heeft weggenomen en o. a. duidelijk heeft aangetoond, dat niet de zon om de aarde, maar de aarde cm de zon wentelt. Hij is in hooge eer onder de geleerden tot op dezen dag.

Deze beroemde man, die in Oost Pruisen leefde, was tevens een godvreezend man. Hij stierf ir Juni 1543. Hoe gering hij van zich zelf dacht, bewijst wel het volgende geschrift,

dal hij in het Latijn voor zich zelfvervaardigde. Men kan het aldus vertalen:

Ik, zondaar, vraag U niet om Paulus zoêngenade; Ook Petrus eerherstel koom' niet mijn ziel te stade. Ik sta beneden hen, hoe diep zij vielen — maar Gedenk o Heer! aan mij, als aan den moordenaar.

Dit opschrift leest men op zijn graf te Thorn aan de Weichsel, waar in 1581 een gedenk teeken voor den grooten sterrekundige werd geplaatst.

CORRESPONDENTIE.

Nogmaals wordt vriendelijk verzocht, bij het inzenden van vragen te melden, dat zij bestemd zijn voor De Heraut.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen