Niet ten onrechte

Niet ten onrechte heeft de Nederlander, naar aanleiding van wat onlangs op de vergadering der Christelijk Historische partij plaats vond, tegen het kerkisme gewaarschuwd, dat bij sommige predikanten in de Hervormde Kerk steeds krasser vormen aanneemt,

We verheugen er ons in, dat van deze gezaghebbende zijde zulk een waarschuwing uitging, omdat deze vermaning metterdaad broodnoodig was. Ër is bij sommige predikanten in de Hervormde Kerk een drijven, om bij alles aan de Hervormde Kerk de eereplaats te verzekeren; wat de saamwerking met andere partijen, en dat niet alleeri op politiek gebied, uiterst moeilijk maakt. Men wil Hervormde scholen mêt den Bijbel hebben, mea richt Hervormde werkliedenvereenigingen op, mea zorgt voor Hervormde Kweekscholen, men spreekt reeds van een Hervormden jongelingsbond. Zoo wil men overal niet de Gereformeerde belijdenis, maar het uitwendig lidmaatschap van de Hervormde Kerk als maatstaf laten beslissen, met het uitgesproken doel om daardoor de Hervormde Kerk weer als de Nationale Kerk in ons volksleven een allesbeheerschende plaats te laten innemen.

Nu is liefde voor de Kerk, waartoe men behoort, zeker op zichzelf niet af te keuren, maar deze liefde voor de Kerk is heel wat anders dan het Kerkisme, de ziekelijke neiging om de eigen Kerk als de spil te beschouwen, waarom heel het nationale lever; draaien moet, en de macht van de Kerk te willen uitbreiden over heel het maatschappelijke, sociale en politieke leven. Dit is een overschatting van de beteekenis der eigen Kerk, die niet op protestantsch, maar op roomsch gebied thuis hoort. E» het is wel eigenaardig, dat dezelfde predikanten, die uit antipapisme vuur en vlam spuwen tegen een coalitie met de Roomschen, zich daarbij zeif laten leiden door een beginsel, dat een zeer roomschen bijsmaak heeft.

Toch is dit niet ons eenige bezwaar. Indien men de machtspositie, die de Gereformeerde Kerkers vroeger bezeten hebben, weer opvorderde voor een Kerk, die in het middelpunt van ons volksleven stond, krachtig door onwankelbare trouw aan hare belijdenis, vaststaande in het geloof aan de Heilige Schrift en als een zout inwerkende op ons volk om de ordinantiën Gods voor het zedelijk leven te handhaven, dan zouden we tot op zekere hoogte dat drijven nog kunnen begrijpen. Maar nu de belijders in de Hervormde Kerk zelf steen en been klagen over de hopelooze verwarring, die in hun Kerkgenootschap heerschi; nu deze Kerk allerlei wind van leering toelaat en niet schroomt zelfs socialisten en Boeddisten als predikanten aan te stellen, en ieder erkent, dat het toenemend verval van geloof en zeden voor een goed deel de schuld is van deze ongelukkige Volkskerk, wordt het toch al te dwaas, wanneer men voor zulk een belijdenislooze en tuchtlooze Kerk de eereplaats opeischt. En het schijnt ons een zeer veeg teeken, wanneer men daarbij van orthodoxe zijde alleen oog heeft voor de uitwendige machtspositie der Kerk, terwijl men haar innerlijk leven aan het bederf ten prooi laat.

Intusschen, waar we dit zondig kerkisme afkeuren ia de predikanten der Hervormde Kerk, daar worde met dubbele zorg gewaakt, dat het in onze eigen kringen niet binnensluipe. Kerk en Staat behooren gescheiden te blijven, en de Kerk matige zich toch niet een taak en roeping aan, die voor haar niet is weggelegd. De Kerk is een geestelijke macht, die door de bediening des Woords op de conscientiën heeft in te werken, maar die niet als een soort censor morum van de Overheid heeft op te treden of bij de wetgeving des lands haar de rechte wegen heeft voor te schrgven. Zoo iets heeft onze Heiland nooit gedaan; aan zoo iets hebben de Apostelen van Christus nimmer gedacht; daarvan vindt men bij de eerste Christelijke Kerk geen spoor. Door het toch te willen doen, matigt de Kerk zich een macht aan, die haar in Gods Woord niet geschonken Is en die, in stee van haar in de publieke opinie te verhtfifen, haar juist verlagen moet, Eaa Kerk, van wie op geestelijk gebied kracht uitgaat, staat in de schatting van het volk hoog; maar een Kerk, die in het politiek strijdgewoel zich waagt, verliest haar invloed en eere.

We zijn daarom dankbaar, dat in meer dan één politiek orgaan in den jongsten tijd onze Kerken werden gewaarschuwd, om dezen weg niet op te gaan. Er is voor die waarschuwing metterdaad oorzaak. Wie in de pers de verslagen onzer classicale vergaderingen naleest, vraagt zich haastaf, of onze kerkelijke vergaderingen soms politieke colleges of antirevolutionaire propagandaclubs geworden zijn. Alle kerkelijke zaken staan op den achtergrond; zelfs terwijl er een Generale Synode op komst is, is er nauwelijks één belangrijk voorstel voor ons eigen kerkelijk leven aan de orde; aller aandacht concentreert zich op politieke quaesties, als wëderinvoering van de doodstraf, herziening van Art. 171 der Grondwet, critiek op de ingediende Armenwet. Er waait door onze Kerken een politieke moesson, die voor de ontwikkeling van ons kerkelijk leven verre van gunstig is, en die ook naar buiten een weinig verheüTendi indruk maakt.

Moge daarom het verkeerde van di strooming worden ingezien. Onze Generale Synode zal op deze wijze haar agendum met tal van politieke quaesties overladen vinden, die haar veel tijd zullen roovenen haar arbeid met machteloosheid slaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen