Buitenland.

Duitschland. Kerkelijke anarchie. Men klaagt er niet ten onrechte over, dat er op kerkelijk gebied in Duitschland een anarchie losgebroken is, gelijk nog niet sedert de Reformatie het geval geweest is. Wit in 1848 geschied is op staatkundig gebied, heeft nu op veel ergerlijker wijs plaats op kerkelijk terrein, met dit onderscheid, dat inplaats van „poiitieken" nu „Evaogelische Christenen", „E/angelische vergaderingen", „Evangelische predikanten" de dolste beweringen laten hooren. Gestudeerde mannen durven voor een beschaafd publiek van „leervrijheid" als van het „beginsel van het protestantisme" te spreken. Men heeft Jatho opgehemeld als een man van karakter, als een martelaai! En wat blijkt uit een stenographisch verslag van het verhoor, dat Jatho voor het Spruchcollegium moest ondergaan? De lezer oordeele: „De voorzitter, Dr, Voigts: Kent gij den inhoud van de belofte die gij gedaan hebt voordat gij tot predikant werdt geordend? — Jatho: Neen, — Voigts: Dan wil ik u haar voorlezen (volgens de oude agenda). — Voigts: Kent gij den inhoud van uw beroepsbrief naar eulen? — Jatho: Neen". Waren dit mUnlijke ntwoorden? Had Jatho niet behooren te antwoorden: „jï" en tegelijk moeten mededeelen, oe hij er toe gekomen was om zijn gsgeven woord te breken? Ook kwam het bij het verhoor uit, dat Jatho Bijbelsche zinswendingen en woorden gebruikt had, maar eigenlijk daarbij iets anders bedoelde. Zelfs zijn verdediger Prof. Biumgarten gaf toe, dat de aansluiting aan de „bijbelsche en kerkelijke overlevering" verklaarde, waarom Jatho invloed had bij de gemeente. Nu wordt Jatho daarom verheerlijkt dat hij in bijbelsche beelden zich uitdrukte! Msar hoe zou het zijn, wanneer alle predikanten dat gingen doen en Johanntïsclie en Paulinische uitdrukkingen gingen gebruiken om hun pantheïsme of hun atheisme te verbergen?

Waarlijk de anarchie kan niet erger worden. Men houdt het voor „Evangelisch", wanneer men de belofte bij het intreden in het ambt verbreekt; in groote verklaringen, door vele predikanten onderteekend, wordt bekend gemaakt, dat een Evangelisch predikant niet volgens bepaalde voorschriften prediken moet, vrijheid, absolute vrijheid behoort hij te hebben. Aan het kerkbestuur gaf men te kennen, dat men het hield met den pantheist Jatho; men zocht het uit te lokken nieuive „Falie" onderhanden te nemen; sprak het openlijk uit, dat men zich aan een berisping van het kerkbestuur niet wilde storen, maar in anarchistische vrijheid verder prediken en leeren zoul Men gaf te kennen, dat men niet meer aan de Godheid van Christus, aan Zijn opstanding enz. gelooft en dat zij, die zulk een prediking niet meer kunnen aanhooren en daarom het kerkgebouw verlaten, zich schuldig maken aan verstoring van den openbaren godsdienst 1 Wel kan men zeggen, dat in geen enkele organisatie van het Daitsche rijk zulk een desorganisatie heerscht als in de Evangelische Kerk.

Opmerkelijk is het ook, dat in het orgaan der B.iersche modernisten Chrisientwn und Gegenwart toegegeven wordt, dat het Spruchcollegium naar zijn geweten handelde, doen het blad voegt er aan toe: „er is een dwalend geweten"!

Ruslaod. Reactie.

Op de laatste vergadermg der Russische Doema sprak een lid van de commissie van rapporteurs, bij de behandeling van de geldmiddelen die aan de Heilige Synode der Staatskerk zouden worden toegekend: „Wij doorleven eene crisis in het godsdienstige leven, en hopen dat de kerk daaruit zegevierend zal te voorschijn treden zonder daarbij op de macht van den S aat te steunen en zonder haar kracht te zoeken in de vervloeking der vijanden; zij kan alleen overwinnen door hare zedelijke kracht en geestelijke superioriteit, die alleen verkregen wordt op den weg van bewuste zelfvolmaking, "

De toenmalige opperprocureur der Synode, Dr. Lukjanow, deelde met het oog hierop mede, dat het ontwerp eener reorganisatie der kerkelijke gemeenten reeds in den ministerraad gebracht was. Volgens dit ontwerp zouden alle leden der gemeente een werkza^^m aandeel in het leven der kerk krijgen; elke gemeente zou rechtspersoonlijkheid erlangen; de consistoriën en inrichtingen van onderwijs moesten veranderingen ondergaan; men wilde vrouwen als zusters van barmhartigheid aanstellen, enz. Bij de daarop volgende discussie protesteerde de Russische geestelijkheid er legen, dat de zaken der kerk door de volksvertegenwoordiging behandeld werden, inplaats dat men ze op een concilie besprak. Die geestelijken zochten de oorzaak van de steeds dieper wordende kloof tusschen de dienaren der kerk eenerzijds en de ontwikkelden, de boeren en de arbeiders anderzijds, in hut feit, dat door het reglement van Czar Peter den Groote de kerk eenvoudig tot eene staatsinstelling gemaakt was; anderen beweerden, dat het gezag van de kerk niet door het wereldlijk gezag ondergraven werd, maar veeleer door de handelingen der hoogere geestelijkheid, D*t de onvrijheid van conscientie, die inRusiand heerscht, mede een factor is, waardoor het godsdienstig leven zeer gedrukt wordt en de Keik haar invloed steeds meer inboet, werd echter niet geiegd. De keizer heeft wel vrijheid van conscientie bij manifest plechtig toegelegd, doch dttstaatsstuk bleef tot hiertoe grootendeels onuhgevoerd. Slechts één voorbeeld willen wij aanhalen, om . te doen zien, hoe de reactie in Rusland aan het werk is. In 1909 werd door deRijksdoema een wetsvoorstel aangenomen, waarbij die geestelijken der Roomsche kerk die hun geestelijk ambt verloren of vrijwillig nederlegden, niet langer in hunne burgerlijke en politieke rechten werden gekrenkt. Da Rijksraad nam dit voorstel niet aan, ofschoon da opper-procurèur der Synode het bestreed. Doch nu werd de Czaar bewerkt; die weigerde zijn sanctie en de harde en onrechtvaardige bepalingen blijven van kracht!

Kennelijk is minister Stolypin op de hand van die Gtieksche geestelijken, welke met alle kracht vrijheid van conscientie willen tegenhouden, en die front verandering van den eersten minister is van invloed op verschiilende ambtenaren, gelijk uit het volgende blijkt. Het Petersburger Luthersche consistorium had den predikant P, de bearbeiding van die Latherschen opgedragen welke in het Gouvernement Olonez wonen; hij was reeds vroeger daar weikzaam eweest. Toen de predikant einde Mei van dit jaar zich aan den gouverueur voorstelde, verklaarde deze hem kort en bondig, dat hij wel in het Duitsch maar niet in het Finsch rediken mocht; hem werd alleen toegestaan n het Finsch te doopen. De reden waarom it verbod gegeven werd, kg in het feit, dat e predikant uit Finland afkomstig is, en de nderstelling, dat alle Finsche predikanten aan olitiek doen en propaganda voor Finland aken. Het consistorium heeft zich wel over eze beslissing beklaagd, doch totdat h'^ogere utoriteiten gesproken hebben blijven alle innen, die geen Duitsch verstaaö, van den ienst des Woords verstoken.

N.-Amerika, Een predikant wegens nrechtzinnigheid door de Synode er Presb. Kerk geschorst. Meten et twee maten.

Een van de voornaamste handelingen van de lgem. Synode der Noordelijke Presb. Kerk as de schorsing van den predikant D. Grant egens openlijke verkondiging van keringen in trijd met het geloof der Kerk. De Assembly ordeelde, dat de heer Grant op drie punten in trijd was met de Christelijke leer. Ten eerste eed hij tekort aan de godheid van onzen Heere ezus Christus; dan loochende hij openlijk het erzoenend sterven van Jezus; en eindelijk betreed hij de waarheid van Oud en Nieuw estament.

De Commissie welke zijne zaak onderzocht, n het ongunstig rapport indiende, dat door de ynode werd goedgekeurd, voegde aan haar apport toe eene uitdrukking van verwachting, at hij eerlang weder zou in zijn ambt hersteld worden. Tevens sprak zij het duidelijk uit, dat r geen blaam geworpen werd op Dr. Grant vanwege zijn afwijking van de belijdenis; alleen werd uitgesproken dat zijn denken niet bestaanbaar was met het geloof der Presbyterianen,

Onmiddellijk na zijn veroordeeling gaf Ds, rant de volgende verklaring ter publicatie in e pers:

„Ik verklaar bij dezen plechtig, gelijk ik vele malen gedurende deze beraadslagingen verklaard heb, dat ik onvoorwaardelijk geloof in mijn ezegenden Heer en Heiland Jezus Ctiristus, in zijne Godheid, zijne geboorte uit de maagd, zijne opstanding, en zijn Middelaars trerk, en in de Schriften van Oud en Nieuw Testament als de onfeilbare regel van geloofen leven. Nimmer heö ik wetens iets geleerd dat in strijd was met deze vetklaring".

Ds, Grant zal wel schuldig wezen, want de Presb, kerk is er niet zoo haastig bij om een predikant te schorsen wegens onbijbelsche leering. Meer dan eens gaf zij de duidelijkste

blijken van zeer slap te sQn in het oefenen van leeitncht.

Een nieuw bewijs hiervoor leverde de synode onmiddellijk na de veroordeeling van Ds. Grant, toen de klachten tegen Pres. Francis Brown en Dr. Wm. Adam Brown, beide aan de Union Seminary verbonden, ter tafel kwamen. Heel de zaak van deze mannen werd ten slotte zoo maar in de doofpot gedaan door aanname van de volgende resoluties:

I. Dat wij op nieuw bevestigen de uitspraken aangaaande de leer van de General Assembly van 1910, als een verklaring van het geloof en de leer onzer kerk.

a. Dat wij alle predikanten in onze kerk vermanen, zich te onthouden van het uitspreken van gevoelens, welke verwarring brengen in de kerk, en die in strijd zijn met de belijdenisschriften onzer kerk.

3. Dat de voorstellen (aangaande deze zaak ter Assembly gezonden) niet verder in behandeling komen.

Daarmede was deze lastige zaak van de baan. Of deze mannen dan minder schuldig waren aan ongoddelijke leer? In 't geheel niet. Dr. William Adams Brown schreef een tijd geleden:

„God wordt niet gedacht als gescheiden van de wereld, maar liever als haar inblijvende wet".

„Jezus is niet God en mensch. Hij is God in mensch, de eerstgeborene onder vele broederen, maar het voorbeeld waaraan heel de menschheid bestemd is emdelijk gelijkvormig te worden".

„De zonde is geen vreemde indringster, plot seling, in een punt des tijds, in de wereld verschijnend, en een onverwachte verandering brengend in de menschelijke natuur als geheel. De zonde is het noodwendig gevolg van zekere neigingen, icgewrocht in den vorm der menschelijke natuur. Zij is het overblijfsel van het dierlijke in den mensch, zijn nalatigheid om op te klimmen tot hoogere ontwikkeling die in hem schuilt."

Zulke uitlatingen zijn zeker alles behalve conform de .belijdenisschriften der Presbyteriaansche Keik. Toch laat men deze mannen vrij uitgaan. Maar wat indruk moet nu de veroordeeling van Ds. Grant maken ? Men krijgt den indruk, dat er aanzien des persoons in 't spel was. Het is een meten met twee maten.

En alsof dit nog niet mooi genoeg ware, werd dit kluchtspel als op den voet gevolgd door eene resolutie om eene speciale commissie te benoemen, die in onderhandeling zal treden met de faculteit en directeuren van Union Seminary, om uit te vinden of het niet mogelijk is, de oude vriendelijke verhouding te herstellen op de basis van de Presb. belijdenisschriften.

Union Seminary staat nu juist niet bekend als eene inrichting, die de Presbyteriaansche belijdenis boog houdt. Juist het tegendeel. Leeraars aan die Theol. School zijn Dr. Mc. Gififert en Dr. Briggs, door de Presbyterianen als onzuiver in de leer buitengezet. Leerlingen der school hebben in het Presbytery van New-York heel wat beroering veroorzaakt, toen bij hun examen bleek dat zij alles behalve orthodox waren. Ea nu wil de General Assembly een vriendelijk verdrag sluiten met deze inrichtingl Het is een teekenend verschijnsel voorwaar.

Ook zijn er in de Presbyteriaansche kerk, die dezen gang van zaken met leedwezen aanzien en er geen goeds van verwachten. Zoo vraagt het blad The Presbyterian:

„Als de luipaard niet eens zijn huid heeft veranderd, wat voordeel kan het de Kerk aanbrengen, door hem binnen te halen en er een huiskat van te maken, daar hij buiten zijnde ons reeds zooveel moeite en verdriet heeft veroorzaakt? Is het eerlijk om met Ds. Grant te doen, zooals de General Assembly deed, en dan in het volgende oogenblik zich om te keeren en de School te omhelzen die hem voortbracht? "

't Is haast onbegrijpelijk. Het toont overduidelijk den geest die heerschende is in d Presb. kerk. Met de leer die naar de godzaligheid is, neemt men het niet nauw. De geest die den mensch op den troon zet terwijl God wordt oQttroond, spreekterzichinuit. Men acht het gansch onnoodig om zorg te dragen, dat de gezonde leer, die naar Gods Woord is, wordt verdedigd en vastgehouden, want er is zooveel werk te verrichten op moreel en sociaal gebied! Alsof wie in de waarheid wandelt, niet het zuiverst gaat op elk gebiedl De kerk zal dan het meest invloed oefenen op de wereld, als zij als pilaar en vastigheid der waarheid in de eerste plaats getrouw blijft. Met al de werkkrachten waarover men beschikt, en met al het enthousiasme dat men op sociaal gebied aan den dag legt, kan onze in betrekking tot de leer zoo laksche eeuw het niet halen in kracht tot hervorming bij de eeuwen die voorafgingen, toen de kerk krachtiger de leer handhaafde.

Deze beschouwingen vonden wij in Dt Amerikaansche Wachter, waarmede wij van harte instemmen. Wat kan men ook op den duur van het zendingswerk der Presbyteriaansche kerk verwachten, wanneer de fundamenten ondergraven worden, waaropzij rust?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen