Dr. Kromsigt, wiens nadere toelichting

Amsterdam, I9 April I9I2,

Dr. Kromsigt, wiens nadere toelichting van de volkskerk-gedachte we met zekere spanning verwachten, is intusschen op kond schap uitgegaan naar de Alkmaarsche quaestie.

Hij erkent thans volmondig, dat hij zich in deze zaak vergist heeft, en neemt de aanklacht tegen den Gereformeerden Kerkeraad te Alkmaar terug:

Intusschen hebben wij den tijd benut om eens nadere informaties te nemen in zake Alkmaar. Ik had (niet in mijne rede, maar in een ingezonden stuk in een plaatselijk blad te Woerden als antwoord op een schrijven) ge Maagd over de houding van den kerkeraad der „Ger. kerk" te A, , die officieel den raad zou hebben gegeven aan Hervormden, die daar wel eens kerkten, om niet te stemmen voor leden van een kieskollege, waardoor dus dit kollege gevaar moest loopen modern te worden. De Heraut merkte op, dat dit geen Hervormden waren, maar leden der „Ger. kerk", die nog een stembrief hadden gekregen, daar hunne namen nog niet van de boeken der Ned. Herv. Kerk waren afgevoerd.

Het blijkt ons nu, dat De Heraut gelijk heeft en dat dus onze eerste informatifin on juist waren. Daar onze eerste infoimatien op vrij stelligen toon gegeven waren, met bijvoegiog dat die officieele raadgeving te A. veel verontwaardiging bad gewekt, meenden wij natuurlijk daarop te kunnen afgaan. Het spreekt vanzelf, dat hiermede dus ook onze beschuldiging van „onbroederlijkheid en brutaliteit" vervalt. Het spijt ons, dat onjuiste informatie ons tot dit harde woord (dat men in het eerste geval toch zal kunnen begrijpen) aanleiding gaf.

Met deze ridderlijke erkenning van on gelijk eert Dr. Eromsigt zichzelf, en we zullen daarom maar niet ingaan op wat hij er verder nog aan toevoegt, om zijn beschuldiging, nu in het algemeen genomen, nog een glimp van waarheid te geven.

Het is natuurlek volkomen juist, dat indien de Gereformeerden niet met de Hervormde Synode hadden gebroken, de groep der Gereformeerde belgders in de Hervormde Kerk veel sterker zou geweest z^n, en daardoor op menige plaats zou voorkomen z^n, dat de modernen in het kiescollege de meerderheid kregen. Hetzelfde kan echter met evenveel recht gezegd worden van de Protestanten in* de i6e eeuw. In de Roomsche Kerk was een sterke reformatorische partg, die tegen de misbruiken der Roomsche Kerk protesteerde, die ook een open oog had voor haar afdwalingen in de leer, maar die nog altoos hoopte op een reformatie in de Kerk en door de Kerk. Het was, zooals Calvijn zegt, die zelf een tijdlang tot deze groep behoord heeft, de eenheid der Kerk, die men niet verbreken wilde. Het spreekt wel vanzelf, dat deze reformatorische groep met zeer leede oogen beeft aangezien, dat de Protestanten met de Roomsche Kerk hebben gebroken, want daardoor werd haar eigen invloed verzwakt en kregen de voorstanders van het Ultramontanisme de overhand, zooals op het Concilie van Trente wel bleek. Hetzelfde verwet, dat Dr. Kromsigt thans tegen ons inbrengt, is toen uit den mond dezer mannen gehoord: gij protestanten, die de Kerk hebt verlaten, z^t oorzaak, dat wij met machteloosheid zijn gesli^en en het, Roomsche beginsel de overhand behaald 'heeft. Maar juist daarom ia het ons onbegri^pel^k, dat Dr. Kromsigt, die toch Froteatantecb en niet Roomsch is, n»«t sulke argumenten tegen «ina aanleaiot. s u Hij althans kon toch weten, dat onze Gereformeerde vaderen daarop steeds en volkomen terecht hebben geantwoord, dat gehoorzaamheid aan Gods gebod gaat boven al dergelijke utiliteitsargumenten. Ziende in het gebod, blind in de tdtkomst, was de kloeke en bezielende leuze, waarmee ze optraden. En achteraf kan wel niemand bstw^felen, dat z^ volkomen gelijk hebben gehad. Indien de Protestantsche leiders zich met deze reformatorische groep onder liet juk der hiërarchie waren blijven buigen, zou deze groep in getal zeker veel sterker zgn geweest; zelfs zou ze op een Concilie wel eenige reformatie hebben kunhen doorvoeren; maar tot een krachtige en energieke Reformatie der Kerk ware het nooit gekomen. Typen als Melanchthon zouden de overhand hebben gekregen; men zou met enkele concessies zich tevreden hebben gesteld; het Interim in Ouitschland kan leeren, waartoe zulk een reformatie zou hebben geleid. Vandaar dat we niet dankbaar genoeg kunnen zgn, dat mannen als Calvijn zijn opgestaan, die van al deze kansberekeningen hebben afgezien. Niet de pseudo-nicodemieten, gel^k Calvin botend scherp ze noemde, maar de part^, die voor Gods geijod onvoorwaardel^k boog, heeft de Reforngatie der Kerk tot stand gebracht. Dat is de les der historie geweest

Juist daarom hebben zulke argumenten als Dr. Kromsigt hier tegen ons aanvoert, geen de minste vat op onze conscientie. We kunnen ze rustig naast ons neerleggen, want ze raken ons niet. Eerst dan, wanneer Dr. Kromsigt het ons duidelijk zal maken, dat men, om de eenheid der Kerk te bewaren, Ugen Gods gebod mag ingaan, zullen we voor deze argumentatie iets voelen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen