Had het soms den schijn,

Amsterdam, 3I Januari I9I3,

Had het soms den schijn, alsof het Liberalisme tegenover de Zending 'm onze Koloniën een welwillende houding aannam; kon men zelfs in sommige iibsraie bladen nu en daa woorden van waardecring beluisteren voor de Zendelingen, die met zooveel opoffering en toew^ding zich aan den dienst der Zending gaves, en werd zeifs van socialistische zijde hulde gebracht aan wat oase Zeading voor de verpleging derkranken deed, — toch bleek wel b^ de jongste debatten over de begrooting van Koloniën, hoe weiüig op deze sympathie te rekenen valt; hoe spoedig mea vaa liberale zgde geneigd is om al wat er voor kwaads over de Zending uit ladle ovcrgebricfd wordt, voor waarheid aan te nemen, en hoe men de Zendingsactie nog altoos met zeker wantrouwen begroet.

Reeds ïa de Tweede Kamer kwam dit uit, toen vaa liberale zijde als'ernstige grief tegea het Christelijk Ministerie werd aangevoerd, dat „de Regeeuag oageoorbofde inmenging van de Zending in bestuursaangeiegenheden toeliet". De eenige grond voor deze klacht was, dat onze missionaire Dienaar te Soemba Ds. D. K. WieleHga in November 1911 aan dea Gouveraeur-Generaal het verzoek overbracht van de Radja's vaa Oost-Soemba, om de andere vorsten van Soemba, die vroeger door de Regeering verbaaaen waren, te verguanen naar hua gebooïtelaad terug IQ keerea; aan welk verzoek ds Regeeriflg, na eerst de adviezen te hebben ingewonaea van de bevoegde autoriteiten, ook van dea clvielee gouverneur van Soemba, gevolg had gegeven. Hit Bat. Nieuwsblad, dat onder de Indische bladen wei 't meest vgandig is tegea de zending, trok terstond aan de alarmklok ca beweerde, dat de Regeeriag „ia strijd met het landsbelang en met vertrédfag der billijkheid" deze oude vorsten teruggeroepen had, „zwichtende voor den aandraag der Zending". Nlettegenstaaiide in ladië gdf in de Javabode terstond tegen deze onjuiste voorsteliicg protest was aaageteekend ea de d-aad der Regeeriag uitvoerig was verdedigd, greep men toch van liberale zijde dit bericht gretig aan, om de Regeering aan te vslkn, en de heer Bos. die als tolk vaa de bezwaasde Liberates optrad, oatzag zich zelfs niet daarbg te insinueeren, dat Ds. WIeicaga de VËrbaessa vorsten Ï: OO gaarne ïciugwenschte, omdat deze ivel Chdslen soudea geworden »? jn en het werk der Zendijsg zouden bevorderea. Achteraf bleek, dat van deze insiüuaUe geeE woofd waar was; juist de tegenwoordige regest Was zeer vriendelijk aan de Zending gezind, terwgi de gebaaaea vorst, die zijn plaats moest laaemea, niet alleen geen Christen was, maar zelfs een vgasd der Zending was geweest. Zoo ketste de p^l, die men van liberale zijde op oaze Zending wilde afschietea, af op het .schild der waarheid ea trad niet alieea de Regeering, maar ook onze Zeadingsdieaaar gehsd gerechtvaardigd uit het strijdperk. Doek al werd deze aanval meesterlijk door dea Mialster sfgisisges, teekenï het alet voor den geest der Liberalen, dat ze zulk eea aanval konden doea?

Ea aog veel scherper bleek die uit de rede, welke de heer Vaa Deventer, dieMer weder vaa een reis uit ladië was teruggekeerd ea nu als Iiidiêche specialiteit optra i, ia de Eerste Kamer Meld. Deze rede, die door hsel de liberale pers met toejuiching begroet werd, heeft waRrlijk meX tea onrechte bij de y.'ie»den der ZerjdJng t diepe ontroering gewekt ea de vraag doen opkomen, wat oader een liberale regeeriug onze Zeadjog zou te wachten staan. De Zending was au ja wel goed voor de heieasche bevolking, maar ia de Mohameaaasche gedeelten was ze overbodig en igenlek gevaarlek. Vooral was de aanal scherp, dien de heer Van Deventer deed p het Christslgk onderwijs, dat van de ending uitgaat. Niét alleen èxA de iaandsche bevolking, met name de Mohaedaarssche, vaa dat onderwgs niet geiend zou weaee en er zelfs door geprikeld sou wordea 'tot' verlet tegea de egeerJEig, maar het zou ook op sooveel ager peil staan dan het opeebaar onderwijs at men aeWs van de zijde dsr Zsadingde inderwaardigheid van dit Christelijk onerwijs siioest toegeven, als bewijs waar.voor een getuigenis dienst moest dosa, dat vssii sen Zendeiiag afkomstig heette.

Nu is er van raegr dan ééa zrjde reeds op gewezen, dat dit zoogenaamd getuigenis Ikomstig was vara iemand, die HOg snaar korteis tijd in Isdië was esi tot oordeelen wel allerminst bevoegd was. Eigenaardig Is echter, dat juist dezer dsgsa ia het Batav, Handelsblad uit Poerbolinggo eea berical stond opgenomen, dat wel een eerdgszins anderen blik geeft op de onderwijstoestajsden in ladië. Dit bericht, dat in de Nieuwe Rotterdammer werd overgenomen, luidt aldus:

Men heeft aan het Bmt. Hmdelshlad het volgende geschceven;

Anderhalf of twee jaar geleden wesd te Poerbolinggo (Banjoemas) de Europeesche lagere tchooi gesloten, daar het kindertal beneden het minimum was gedaald. Daar genoemde plaats een haard is van zoogeeaamde christelijke beginselen, werd door weldenkeaden aaa opset gedacht.

Een feit is, da-fvaedis; een - jeadeling-leeraBr Kich bij het hoofd van plaatasJiJk bestuur vervoegde, met het verzoek het schoolgebouw te mogen gebruiken" voor een chriételijke school. Genoemd hoofd van plaatselijk bestuur, voorzittefder Afdeelingsbank ter plaatse, hsd eveswel ook op het schoolgebouw het oog geslagesj en wel voor bankgebouw der genoemde ver-«eaiging, en reeds een verzoek ingediend, dat gebouw van de regeering te mogen hurea.

Toen de seadeling-leeraar dat vernam, diende hij iijn verzoek, achter dea rug van den assistent-resident om, bij de regeeiing in en '/srkreeg bet Èchoolgebouw kosteloos in gebruik met de» geheelea inventaris en de leermiddekB.

Het mooiste is evenwel, dat deze heer teveiss ïijn eigen inspecteur is; daar er nu genoeg leerlingen waren voor twee onderwijskrachte», kreeg hij '.foor elke inspectie eeae vergoeding, ïooals voor scholen met twee önderwiJEkrachten is bepaald.

De hatelijke vorm, waarin dit bericht t!rerd gegoten, toont duidelijk genoeg, dat het vaa liberale zi^de afkomstig Is. Ia hoeverre de hier meegedeelde feiten, dat de Zeadlagsleeraar (bedoeld is onze missloaaaire Dienaar des Woords Dr. Esser) achter dea rug van den ivsalstent-resident om slch tot de Regeeriag gewcïsd b.ecft en dat \k^ als „iaspccteur" nu vergoeding krijgt voor een school met twee onderwijskrachten, juist zqa of niet, kuanen wc niet beoordeeisa. Wellicht dat de Ksrksraad vaa Rotterdam, tot wieas Zendi0gsterrda Poerbolinggo behoor't, süeromtrcEt EJadere inHchtiogen sou kunaen geven. Voor ons is dit bericht alleen da& rom vaa belang, omdat er uit bl^kt, d, £t de bestaande openbare school zoo weinig de liefde had vaa de ouders, dat het aantal schoolgaande kladerea berieden het minimum daalde en de schooi daarom gesloten moest wordea, terw^I de door de Zeaditig gestichte school zich blikbaar zoozeer ia de sympathie der bevolking verheugea mag, dat door het toenemend ? , aatal iserlingea zelfs het aanstelleu vaa een ta'eede oaderw^skracht aoodig b'eek. Masr teveEs is dit bericht ufï Isadië merkwaardig, omdat ook hieruit weer bl^kt, welks geest de Liberalen la ladle tegea de Zending bezielt. De Zeridiag oïïzer Gereformeerde Kerken te Poerbolisggo wordt met eea min fraai beeld „een haard vaa zoogetsaamde chrlstel^ke beginsslea genoemd", eea beeldspraak die doet deakea aaa een besmettiagsfeaard, va» waaruit allerlei giftige baccillea verspreid v/orden. Het feit, dat de opeabare school leegliep , wordt door „weldeake'Kden" aas „opzet" toegeschreven; er hesft dus zoó iets van eea heimelijk complot bestaaa om^de openbare school te vermoorden. Ea wat blijkbaar ia de oogea vaa dea berichtgever aog het ergste feit is, de Regcering heeft ook aan dat complot meegedaan, door de leegstaande school met inveBt.3.rIs tv-, ker middeka aas de Zeadiag af te staac, ia plaats vsM het gebouw aaa eea baakvereeaiglag te verfeureia ea de iaveatarss ea ieermfddelea ia eea pakhuis op te bergea. Proeft mea uit zulk eea bericht in de Indische pers alet dsn Inaerlgkea haat, waarmede man ia deze kringen tegea de Zending is vervuld?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen