Het eeuwfeest onzer nationale

Amsterdam, 12 September 1913.

Het eeuwfeest onzer nationale onafhankel^kheid wordt dit jaar in elke stad en dorp van ons land met blq gejubel gevierd. De met groen en bloemen rijk versierde straten, het Orasje boven, dat weer met luider stem uit aller borst weerklinkt, de historische optochten, die in levende tafe reelen de groote momenten onzer historie ons voor oogen stellen, de tentoonstellingen, waar Nederland toont, hoe het in deze eeuw van vrede zich ontwikkelde, — dat alles verhoogt het nationaal besef, snoert den band weer vaster aan ons Oranjehuis, en geeft uiting aan den dank, dien ons volk gevoelt, voor wat God Almachtig ons schonk in de bevrijding van het Fransche juk.

Ook de vreemdeling toonde ons in ruime mate zijn belangstelling. Tal van congressen en conferenties werden dezen zomer in ons land gehouden. En de opening van het Vredespaleis ia den Haag zette waardig een kroon op dit eeuwfeest van den vrede.

Te hoog laaide de geestdrift daarom niet op, en bij een nuchter en bezonnen volk als onze Nederlandsche natie is, valt dit ook wel te begrijpen. Onze vrijmaking in 1813 mist het heroïeke en grootsche, dat onze worsteling tegen Spanje, om onze onafhankelijkheid te heroveren, tot de schoonste en roemvolste bladzijden uit 's lands historie maakt. Toen was het een klein en vertrapt volk, dat alleen, zonder iemands hulp, zich opmaakte om te kampen tegen den machtigsten potentaat van Europa; toen was de vrijheid vrucht van eigen inspanning en krachtsbetoon; toen hebben onze vaderen goed en bloed overgehad voor hun land en heeft ons volk helden voortgebracht, waarop het nog altoos trotsch mag wezen; toen OQtving die worstelstrijd hooger w^'ding, omdat het niet alleen ging om de vr^heid van het volk, maar om de vrijheid der religie. Hoe geheel anders was het in 1813. Ons volk, door eigen schuld onder het Fransche juk gekomen, boog en kroop voor Napoleon, zoolang hij zegevierend aan het hoofd zijner armeeën stond.

En eerst toen na den volkerenslag bij Leipzig de macht van den Keizer was geknot, toen de kozakken over de grenzen trokken en het Duitsche leger onder Bulow naar de IJascIiinie oprukte, dorst Holland na lang aarzelen het Fransche juk afschudden en werd de Oracjevlag weer in top geheschen. Van heldenmoed was bij dit alles al zeer weinig sprake, en nog veel minder van een offer, dat Nederland voor zgn onafhankelijkheid heeft gebracht.

En evenmin mogen wij vergeten, wat Prof. Fabius in een keurig gedocumenteerd artikel in de Stemmen des Tijds ons pas kwam herinneren, dat met de afwerping van het Fransche juk de geest der Fransche revolutie niet uit ons volk gebannen is. Van een geestel^ke wedergeboorte van ons volk als inde i6a eeuw, was in 1813 geen sprake. Men joeg de Franschen weg, maar de revolutionnaire denkbeelden bleven. Van een werkeiijken terugkeer van Nederland tot dien God, die het groot had gemaakt en van wien het trouweloos was afgevallen, was geen sprake. Het liberalisme, dat meer dan een halve eeuw daarna nog den toon in ons volksleven aangaf, erkende het zelf bij monde van zijn uitnemendste tolken, dat het leefde uit de beginselen, door de Fransche revolutie verkondigd.

Maar hoezeer dit alles manen moge om In het feestgejubel maat te houden, toch neemt dit niet weg, dat er voor ons land en volk In deze dagen rijke stof is om God te danken voor de weldaden, die Hij ons schonk. Al was in 1813 van den ouden heldenmoed der vaderen geen sprake en voelen we ons eer beschaamd, als we de bladzijden der historie van die dagen herlezen, over de angstvalligheid en benauwdheid onzer regenten. God de Heere heeft de macht van den lyran verbroken en aan Nederland's volk zijn vrijheid weer herschonken. Eerst daardoor is het mogelijk geworden, dat ons volk uit zijn diepe inzinking weer is opgestaan en door een eeuw van ongestoorden vrede op elk gebied zijn kracht weer heeft kunnen ontwikkelen.

De profetie van Bilderdijk: HoUand groeit weer, Holland bloeit weer, is vervuld. En Hg, die uit onverdiende genade ons het herstel onzer onafhankelgkheld schonk, heeft meer gedaan dan dit. Er Is In het weer vrijgemaakte Holland een geslacht opgestaan, dat trots alle smaad en verguizing het weer dorst opnemen tegen den Franschen revolutiegeest voor de beginselen van Gods Woord. Het zaad door mannen als Bilderdijk, Da Costa en Groen van Frinsterer uitgestrooid, heeft vrucht gedragen. Een geestelijke wedergeboorte is gekomen, wel niet van heel ons volk, maar toch van een zoo machtig volksdeel, dat ook op het gebied der Regeering de Chrlstel^ke beginselen reeds meer dan eens als de eenig ware voor ons volk zijn erkend en gehuldigd. En wie Nederland met de andere natiën vergelijkt, zal ook als Calvi' nist en als Christen dankbaar wezen, dat hij tot ons volk behooren mag. Er is in Europa geen land, waar het Calvinisme nog zooveel invloed uitoefent op het volks leven en nog tot zooveel krachtsontwikkeiing gekomen is, als ons land. Indien Nederland een wingewest van Frankrijk ge bleven ware, zou van dit alles, naar den mensch gesproken, wel geen sprake zijn geweest.

Vandaar, dat we niet alleen als Nederlanders, maar ook als Gereformeerden van harte mede dit feest onzer nationale onafhankeiijkheid kunnen vieren. Tegen zulke nationale feestdagen ter herdenking van wat God de Heere voor ons volk gedaan heeft, bestaat dan ook op grond der Hei lige Schrift geen het minste bezwaar. Integendeel, God de Heere heeft zelf voor Israël verordineerd, dat het telken jare op het Paaschfeest herdenken zou, hoe Hij met machtigen arm zijn volk uit het diensthuis van Egypte verlost had. En werpt men hiertegen, dat het Paaschfeest tegel^k een religieus karakter droeg, dan behoeft slechts herinnerd te worden aan het Purimfeest om ook dit bezwaar te ondervangen. Het Purimfeest was louter een nationaal feest, waarin Israël herdacht, hoe het gered was van den ondergang door Haman bedacht en door Mordechai veri^'deld. Juist daarom verblijden we er ons in, dat ons Gereformeerde volk aan dit nationale feest met opgewektheid heeft deel genomen en dat onze Gereformeerde mannen, waar ze werden uitgenoodigd aan de regeling der feestel^kheden mede leiding te geven, dit niet hebben geweigerd. We zijn geen „afgescheidenen" te midden van ons volk, maat we leven ons nationale leven mede en hebben ook onzsn invloed te doen gelden, opdat in dit feestbetoon alles gemeden worde, wat met den eisch der christelijke conscientle In strijd zou zijn.

Wat bij dit nationale feest echter ontbroken heeft, is de openlijke erkenning en waardeering van wat God de Heere voor ons volk gedaan heeft. Er is meer sprake geweest van pretmaken en feestvieren, dan dat van bid-en dankstond werd gehoord. Niet dat hier en daar het feit van Neerland's bevrgding ook in de Bsdiening des Woords en de saamkomsten der gemeente niet opzettelijk is herdacht, maar tot een nationale uiting van dankbaarheid tegenover God, die onze Bevrijder is geweest, kwam het niet. Oagetwgfeld schuilt hier een fout van onze Regeering. In Noord-Amerika zou de President bij een dergelijk nationaal feest ongetwgfeld een opwekking tot het volk hebben gericht om in plechtigen dankstond God den Heere voor Zijn weldaden te danken. Zoo waren het ook onze vrome vaderen gewend. En hoe heerlijk zou het geweest zijn, wanneer onze Koningin in een koninklijk schrijven zich tot ons volk gewend had om de groote daden Gods te herdenken, die Hij voor ons vaderland en voor haar Vorstenhuis in 1S13 heeft gedaan, en ons volk op te wekken Gode daarvoor den lof en den dank toe te brengen. Het drievoudig snoer: God, Nederland en Oranje, zou daardoor bevestigd zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen