GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Sectarisch.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Sectarisch.

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Zoolang het revoluticgevaar ons volk bedreigde en ook de liberale pers uitnemend goed inzag, hoe tegen dit gevaar de krachtigste tegenweer school in de besliste actie van ons-Christelijk volk, werd aan die actie een belangstelling gewijd, die men anders van deze zijde-niet gewend is. In breede kolommen werd verslag gegeven van alle vergaderingen door Christelijke mannen belegd. Hun bezielend woord werd met waardeering door de liberale pers overgenomen en onder het volk verspreid. Het flirten met het Socialisme was uit, en men voelde blijkbaar bij het Christelijke volk zich toch veiligst.

Maar nauwelijks was het gevaar voorbij, of de liberale pers begint reeds uit een anderen toonaard te zingen. De warme gehechtheid aan Oranje, die juist in deze Christelijke kringen zoo diep geworteld bleek, heet nu een gevaar. De Koningin als hoofd van den Staat moet boven alle partijen staan. Het is misbruik, wanneer een politieke partij Nederland en Oranje tot leuze voert. Zelfs werd in een correspondentie van de Nieuwe Rdlterdamsche Courant de machtige betooging te Amsterdam sectarisch genoemd, omdat zij van de Christelijke vereenigingen uitging. Het is hetzelfde woord, waarmede in de liberale pers ook voortdurend onze Christelijke school gebrandmerkt wordt. De nationale school is de Staatsschool, waar de eenheid van, ons volk uitkomt. De Christelijke school, die de natie splitst naar geloofsverschillen, beet de secte-school. Waarop Groen van Prinsterer reeds terecht opmerkte, dat juist de Staatsschool de secte-school der modernen was en de Christelijke school de nationale school bij uitnemendheid.

Tegen het misbruik, dat de liberale pers met deze woorden secte en sectarisch drijft, kan dan ook niet ernstig genoeg worden geprotesteerd. Niet alleen omdat dit woord secte een zeer hatelijken klank heeft, maar vooral omdat het op politiek gebied niet thuishoort. Secte is een woord aan het kerkelijk leven ontleend. Het doelt op een kleine, onbeteekenende groep, die niet om diep ingrijpende principieele geloofsinzichten, maar om allerlei eigendunkelijke meeningen zich van de Kerk afscheidt, de eenheid der Kerk verbreekt en-haar afwijkende meeningen tot een alleenzaligmakend dogma verheft. Niemand zal van de Roomsche, de Luthersche of de Gereformeerde Kerk als een secte 'spreken. Secten zijn. de Wederdoopers, de Davidjoristen, de Kwakers, de Apostolischen, de Sabbathisten enz. Maar op politiek gebied heeft dit woord geen zin of beteekenis, omdat men hier geen Kerken heeft, maar politieke partijen. Zelfs de kleine groepen, die zich van grootere politieke partijen afscheidden, worden geen sectèn genoemd. En nog veel minder denken wij er aan, de Liberalen, de Socialisten of Vrijzinnig­ democraten een secte te noemen. Met welk recht noemt men dan van liberale zijde wel de partijen, die voor Christus opkomen, een secte ?

Niet alleen echter dat dit woord op politiek gebied geheel misplaatst is, er ligt ook iets beleedigends en krenkends in, wanneer men het toch gebruikt om daarmede aan te duiden, wat van Christelijke zijde uitgaat. Toen het Christendom pas opkwam en stond tegenover den heidenseken staat, heette het Christendom een secie. Maar in een Christelijk land als Nederland, dat aah het. Christendom zijn bestaan en onafhankelijkheid te danken heeft, is het al te dwaas, op dit Christendom het woord secte toe te passen. Wie dit toch doet, toont daarmede alleen, dat hij in zijn hart een paganist is.

En wat de zaak zelve betreft, is het zeker volkomen juist, dat in Nederland de Koningin boven de politieke partijen staat en het zelfs niet wenschelijk zou wezen, dat evenals in onze vroegere Republiek de naam van Oranje aan een bepaalde politieke partij verbonden werd. De tegenstelling van patriotten en orangisten wenschen we niet terug. Er zou daarin; zooals de historie maar al te droef geleerd heeft, zelfs een zeer ernstig gevaar voor het Huis van Oranje kunnen schuilen. Oranje moet de leuge zijn, die heel ons volk verbindt, niet die ons volk in twee groepen splitst.

Maar dit neemt niet weg, dat de revolutionnaire bevveging die ons land bedreigde, zeer bepaald ook tegen het gezag van onze Vorstin was gericht. Het voorbeeld van Duitschland, 'waar de uitroeping der socialistische republiek tot gevolg had, dat alle vorsten", onttroond werden, had ook hier aanstekelijk gewerkt. Wat Ibsen in zijn Bond der jeugd aan den volksdemagoog Steinhoff op de lippen legt, was ook hier het parool der sociaal-democratie geworden: »Ik droomde eenmaal, dat op aarde de dag van het gericht was gekomen. Ik vermocht de geheele oppervlakte der aarde te aanschouwen. Er was geen zon, alleen een geelachtig onweerslicht. Toen bruiste de stormwind. Hij kwam uit het Westen en veegde alles met zich voort, eerst het dorre loof, dan de menschen. Eerst zagen zij er uit als burgers, die in den wind hun hoed achterna liepen. Maar toen zij naderbij kwamen, bleken het Koningèfi en Keizers te zijn. En datgene wat zij achterna liepen en waarnaar ze grepen en wat ze telkens meenden te grijpen, maar nooit bereikten, dat waren kronen en rijksappels. Honderden en, honderden kwamen voorbij, en niemand wist, waarom het ging. Maar velen jammerden "én weeklaagden : vanwaar die ontzettende storm ? Toen luidde het antwoord: Eéne stem weerklonk en die stem wekte zulk een echo, dat daardoor de stormwind werd opgewekt*. Meende de leider der sociaal-democratie, ten onzent niet, dat die ééne stem, d. w. z. de zijne, ook hier weerklonken had en den storm, die kronen afwerpt, ontketend had?

Tegen dien storm, nu, heeft heel ons .Christelijk volk zich verzet, en het is daaraan in de eerste plaats te danken, dat de orkaan der revolutie niet over ons is heengegaan, niet op enze erve is losbarsten. .Ons Christenvolk heeft als één man om den troon van Oranje zich geschaard, niet om Oranje voor één politieke partij op te eischen, maar omdat ons Christenvolk opkwam voor het hoog gezag, dat God Almachtig op onze Vorstin gelegd heeft. Tegen de revolutie bleek ook nu het machtigste wapen het Evangelie. Zonder den krachtigen invloed, dien dit Evangelie nog onder onze Christelijke arbeiders uitoefent, zou het socialistisch complot zijn geslaagd.

Het is daarom geen sectarisch drijven, wanneer ons Christenvolk, zoowel Protestantsch als Roomsch, in deze dagen voorop wil gaan om zijn hulde, trouw en liefde aan onze Vorstin te tooncn. Wil de breede massa van het volk zich daarbij aansluiten, zoodat gelijk te Amsterdam en te Rotterdam de betooging een nationaal karakter krijgt, zoo zal ons dit te liever zijn. Maar daarop wachten, willen we niet. We willen toonen aan onze Vorstin, dat zij ook in de toekomst op ons Christenvolk in den strijd tegen de revolutie rekenen kan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 december 1918

De Heraut | 4 Pagina's

Sectarisch.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 december 1918

De Heraut | 4 Pagina's