Hoe weinig sympathiek

Amsterdam, 6 December 1918.

Hoe weinig sympathiek de nieuwe regeering te Berlijn ons moge weze, toch juichen we van harte het voorstel toe, door haar tot de geallieerde Mogendheden gericht, om een gerechtshof saam te roepen, dat een oordeel zou hebben te vellen over de vraag, wie de ware schuldigen zijn, die dezen schrtkkelijken oorlog over Europa hebben gebracht.

Natuurlijk zou voor zulk een gerechtshof niet alleen het geheinie archief te Berlijn en te Weenen, maar evenzeer dat te Parijs en Londen moeten worden opengesteld, en zou het onderzoek zich niet hebben te bepalen tot hetgeen de directe aanleiding was tot dezen oorlog, maar ook de voorgeschiedenis moeten omvatten. Alleen dan toch zou een rechtvaardig oordeel over wie hier schuld draagt, mogelijk wezen.

Zulk een oordeel door een rechtbank van onpartijdige en hoogstaande rechters uitgesproken, zou voor het zedelijk, besef der natiën van hooge waarde wezen. Vooreerst, omdat daardoor zou kunnen worden uitgemaakt, wie de ware aanstichters van dezen oorlog zijn geweest. En ten tweede, omdat zulk een oordeel tevens een zedelijk vonnis zou' wezen, dat voor den schuldige zwaarder straf zou zijn dan gevangenis-of lijfstraf. De schuld van Napoleon was zeker oneindig veel zwaarder dan die van den ex-keizer van Duitschland. En tocli heeft Napoleon's verbanning naar St. Helena en de schandelijke behandeling door Engeland hem daar aangedaan, een nooit af te wisschen smet op Engeland geworpen en Napoleon in de oogen der wereld tot een mj-talaar gemaakt.

Reeds daarom zouden we op de uitspraak van zulk een onpartijdig gerechtshof prijs stellen, maar nóg te meer, omdat het gevaar dreigt, dat de publieke opinie in het wapensucces van de overwinnende partij een Gods-oordeel zal zien ten gunste van de rechtvaardigheid van haar zaak, en in het feit, dat de andere partij het onderspit dolf, een bewijs van haar schuld.

En zalk een maatstaf om schuld of onschuld te beoordeelen, zou zeker niet in overeenstemming wezen met de hooge beginselen van het recht en evenmin met wat Gods Woord en de historie aangaande het Godsbestuur dezer wereld ons leeren.

Indien wapensucces besliste over de vraag van het recht, dan zou de machtigste steeds gelijk hebben en daarmede een der grondbeginselen van het recht zelf omver worden gestooten. De dief, die met geweld zich meester maakte van het geld van een ander, zou dan vrij moeten gesproken worden; de moordenaar, die bij een gevecht zijn tegenstander overhoop stak, zou dan vrij moeten uitgaan.

En evenzeer is deze gedachte in strijd met wat Gods Woord en de historie ons leert. Al belijden we, dat God Almachtig het lot der volkeren bestuurt en dat ook overwinning en nederlaag in den oorlog door Hem worden beslist, toch mag daaruit nooit worden afgeleid, dat overwinning of nederlaag een bewijs van het al of niet rechtmatige der-zaak zou wezen, die de volkeren tot den oorlog bewoog. Het wereldbestuur Gods is ook daarom voor ons een raadsel, omdat het veeleer telkens schijnt, alsof het onrecht, triomfeert en het recht het onderspit debt. De wereldgeschiedenis is niet het wereldgericht. Ware hetditwèl, dan zou in den loop der wereldhistorie zelf het recht Gods voltrokken worden en zonde altoos door straf worden gevolgd. En niet alleen dat de historie het ons heel anders leert, 'maar de Schrift zelf verwijst ons steeds naar het eind-oordeel, dat Christus bij zijn wederkomst-over levenden envdooden houden . zal. Daar zal het recht Gods triomfeeren en een iegelijk naar zijne werken ontvangen. Hier op aarde geschiedt dit niet. Christus is veroordeeld en ter dood gebracht door het geweld van het Sanhedrin, hoewel hij onschuldig was. De Christelijke Kerk telt hare martelaren bij duizendtallen, die door den rechter ter dood zijn veroordeeld, en van een oordeel Gods-, over de natiën, die zich vergrepen aan Gods kinderen, was geen spake. De Hugenoten..> , in Frankrijk zijn door Lodewijk XIV vervolgd en verbannen, hoe rechtvaardig hun zaak ook was, en heel de Protestantsche Kerk in Frankrijk is daardoor zoo goed als uitgeroeid. En om ook op een voorbeeld uit onze dagen te wijzen: hoe heroïek de worstelstrijd der Zuid-Afrikaansche Republieken was en hoe vast een Kruger op Gods hulp vertrouwde, toch heeft Engeland door overmacht van wapens gewonnen en heeft macht oVer recht getriumfeerd.

Natuurlijk denken wij er niet aan, de hier genoemde gevallen op één lijn te stellen met het droeve lot, dat Duitschland en Oostenrijk trof. Waar we alleen voor wilden waarschuwen is, om uit het feit, dat deze natiën voor de overmacht van schier heel de wtreld het hoofd moesten bukken, af te leiden, dat de schuld van dezen oorlog alleen bij hen te zoeken zou wezen en in de schrikkelijke rampen, die deze landen treffen, een Godsoordeel te zien, waardoor over het geding nu uitspraak was gedaan, wie de schuld aan dezen oorlog draagt.

Toen Rusland ineenstortte en de geheime archieven opengingen, bleek, hoe de militaire partij hier den oorloggewild en tegen den zin van den al te zwakken Czaar had doorgezet. Ook uit Duitschland komen thans stemmen, die op eenzelfde verloop van zaken wijzen. Reeds daaruit, blijkt, zoover wij menschen kunnen nagaan, dat er schuld aan beide zijden is geweest. Indien Frankrijk en Engeland het onderspit hadden gedolven en ook daar van, de nederlaag een revolutie het gevolg ware geweest, zou het volk, al even verbitterd op zijne regeering, aan deze de schuld van den oorlog hebben geweten.

Juist daarom zou het van zoo hoog belang wezen voor de zaak der gerechtigheid, dat een internationaal gerechtshof saamkwam, dat over de vraag, wie de schuld draagt, uitspraak deed.

Niet de verbittering van de volkeren, die, omdat zij noodeloos hun bloed hebben vergoten, de schuld op hun regeeringen werpen, en ook niet de overwinningsroes der volkeren, die in hun zegepraal het bewijs van hun recht zien, maar éen onpartijdige rechtbank alleen zou in staat wezen de schuldigen aan te wijzen. En daardoor alleen zou aan den hoogen eisch van het recht worden voldaan.

Men wil in Europa en in heel de wereld een nieuwe orde van zaken vestigen, waarin door een onderlingen volkerenbond aan alle oorlog een einde zal worden gemaakt en elke twistzaak tusschen de natiën door een gerechtshof zal worden-beslist.

Of dit ideaal geen utopie zal blijken, zal de toekomst moeten leeren. Maar de volkeren, die zeggen voor dit hooge ideaal in den krijg te zijn gegaan, zouden geen beter bewijs van de oprechtheid van hun bedoeling kunnen g^ven, dan door aan het verzoek van de regeering te Berlijn te voldoen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen