'Hier leert de natuur ons zelf den weg' - pagina 133

natuurkunde en geloof in de jaren dertig

132

re door de ontwikkelingen in de fysica verdrongen door een (positivistisch) functionalistische benadering van de werkelijkheid. Dooyeweerd wees het dilemma substantie-functie af, omdat beide innerlijk onverenigbaar waren met zijn leer van een modale en individualiteitsstructuur van de werkelijkheid. In de bespreking stelden vooral Sizoo en Hooykaas kritische vragen. Sizoo miste een eigen standpuntbepaling van Dooyeweerd in de kwestie. Zelf zag hij geen noodzaak het wetenschappelijk substantiebegrip overboord te zetten: werkingen zijn immers altijd ‘werkingen van iets’. Hooykaas stelde vragen over de leer van de onherleidbare wetskringen, die volgens hem niet typisch christelijk genoemd kon worden.112 Na de Tweede Wereldoorlog zou de wetenschapshistorische bezinning aan de faculteit een impuls krijgen door de benoeming van Hooykaas tot hoogleraar. De wijsgerige bezinning echter kwam binnen de faculteit niet echt van de grond, al promoveerde in 1949 nog H. van Riessen op de dissertatie Filosofie en Techniek met Sizoo en Vollenhoven als promotores. Uit de wijze waarop Van Riessen zijn promotor Sizoo bedankt wordt iets duidelijk over Sizoo’s houding ten opzichte van Van Riessens door de wijsbegeerte der wetsidee geïnspireerde opvattingen: ‘In de uren met u [...] doorgebracht heb ik bij vernieuwing geleerd, dat de critiek doeltreffender en constructiever is, naarmate zij onverbloemder tot uitdrukking komt’, zo schreef Van Riessen.113 Aan de faculteit werden de studenten in deze periode geschoold in algemene filosofie (lees: wijsbegeerte der wetsidee) door de wijsgeren van de vu. Bij zijn afscheid als hoogleraar in 1965 voerde Sizoo nog steeds een pleidooi voor de benoeming van een natuurfilosoof, die ‘vakwetenschappelijk bekwaamheid’ zou paren ‘met brede wijsgerige eruditie’.114 Na de oorlog zou Sizoo zich minder intensief bezighouden met de geloof-wetenschap problematiek. In de eerste jaren moest hard worden gewerkt aan de wederopbouw van onderzoek en onderwijs aan de faculteit. Bovendien zou Sizoo ook buiten de vu enkele taken op zich nemen. Sommige van de in dit hoofdstuk besproken thema’s zouden echter ook na de oorlog weer aan de orde komen, waarbij ook anderen er hun licht over zouden laten schijnen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen