125 jaar Faculteit der Godgeleerdheid aan de Vrije Universiteit - pagina 73

kampen onder druk

72

1895 bepaald niet rooskleurig voor stond. In de Tweede Kamer was de ar-fractie verdeeld geraakt rond de kieswet. Deze verdeeldheid was ook merkbaar aan de universiteit en zou leiden tot het aftreden van de beide hoogleraren Lohman. De Vrije Universiteit zou vanaf dat moment bestaan uit Geesink, Kuyper, Rutgers, Woltjer en Fabius. De Hartog was op 5 februari 1895 overleden en niet opgevolgd. Hoe groot moet de teleurstelling zijn geweest dat Bavinck niet kwam! De faculteit stelde in vergelijking met het beter toegeruste Kampen niet zoveel voor. Daar doceerden de hoogleraren Wielenga, Noordtzij, Bavinck, Lindeboom en Biesterveld. En bovendien werd in Kampen druk gewerkt aan de verhoging van het wetenschappelijk peil. Het project van Kuyper echter had nog steeds meer van een belofte dan van een universiteit. Aanhangers van Kampen hebben dan ook wel gezinspeeld op de grote naam en de geringe omvang van de Vrije Universiteit. Achteraf gezien kon het wel eens heel heilzaam zijn geweest voor de faculteit dat Bavinck niet naar Amsterdam is gegaan. In afgescheiden kring was er sprake van een toenemende kritiek op Kuypers theologie. Bavinck heeft daarbij een mitigerende rol gespeeld. Deze rol kon hij beter vervullen als hoogleraar te Kampen dan als hoogleraar te Amsterdam. Dat laatste zou hem onder de voormalig afgescheidenen veel krediet hebben doen verliezen en het is niet ondenkbaar dat de fusie zou zijn uitgelopen op een drama.

Kuyper: vrij van de kerk? Na de synode van 1893 verscheen in het najaar het eerste deel van Kuypers Encyclopaedie, in het voorjaar van 1894 gevolgd door de delen twee en drie. Kuyper ging onder meer uitvoerig in op de opleidingskwestie. Een christelijke universiteit moest niet alleen vrij zijn van de staat, maar ook van de kerk, zo betoogde hij. In dit kader is het van belang in het oog te houden dat Kuyper daarmee bedoelde dat de universiteit vrij moest zijn van de kerk als instituut.24 Het onderscheid tussen de kerk als instituut en de kerk als organisme was door hem reeds in 1870 geintroduceerd, maar speelde in de jaren daarna geen rol van betekenis. In zijn Encyclopaedie keerde het begrippenpaar terug. Met de synodale discussies nog in het achterhoofd is de actualiteit van hetgeen Kuyper hierover beweerde duidelijk. Zo stelde hij dat de theologie alleen

Faculteit der Godgeleerdheid; Perfect Service; pag 72

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen