125 jaar Faculteit der Godgeleerdheid aan de Vrije Universiteit - pagina 213

ingrijpende veranderingen

212

De eerste naoorlogse decennia werden lange tijd getypeerd als een periode van wederopbouw, saaiheid en soberheid. Op de puinhopen van de Tweede Wereldoorlog werd gepoogd de Nederlandse samenleving opnieuw op te bouwen. Na enkele min of meer chaotische jaren begon zich een maatschappelijk en economisch herstel af te tekenen, dat uiteindelijk zou leiden tot een grote welvaart. Pas in de jaren zestig werd de gestage, min of meer vredige en eensgezinde opgang verstoord door het optreden van een nieuwe generatie en kwam het tot revolutionaire veranderingen. Zo althans is het beeld dat vele deelnemers aan de ‘bewogen’ jaren zestig zelf hebben geschetst, daarmee impliciet een oordeel gevend over de ‘saaie’ jaren vijftig. Hun eigen geschiedenis was het hoogtepunt van de geschiedenis. Recent historisch onderzoek heeft aangetoond dat de ontwikkelingen in de jaren zestig niet uit de lucht zijn komen vallen. Op tal van terreinen bleek bij nadere beschouwing dat veel van de veranderingen die in de jaren zestig manifest werden, zich in de jaren vijftig reeds hadden aangekondigd.4 De katholieke wereld was in die tijd veel meer in beweging dan wel werd aangenomen, de pers was niet alleen maar volgzaam ten aanzien van de overheid, seks vóór het huwelijk bleek wel degelijk voor te komen en de jeugd kwam niet pas in de jaren zestig in opstand.5 Over die jaren zestig is door James Kennedy een belangrijke studie geschreven, waarin hij niet alleen de ontwikkelingen beschrijft, maar tevens ingaat op de vraag hoe het mogelijk is geweest dat dit veranderingsproces relatief – dat wil zeggen in vergelijking met de ontwikkelingen in andere westerse landen – rustig is verlopen. In zijn antwoord verwijst hij naar het ‘poldermodel’: de Nederlandse bestuurders beseften op grond van de lange traditie waarin zij stonden te goed dat onderdrukking niet zou baten en dat een zekere aanpassing onontkoombaar was. Daarbij speelden zowel bepaalde aspecten van het calvinisme als van het Duitse idealistische en romantische gedachtegoed een belangrijke rol. De geschiedenis wordt voortgestuwd door krachten onafhankelijk van het menselijk handelen. ‘De tijd, zo schijnt het motto te zijn, heeft zijn loop, en wij wandelen wel mee’, zo citeert hij Han Lammers.6 De behoedzame elites werden zo de begeleiders van vernieuwing. In de snel veranderende wereld kon de orde naar hun mening alleen worden gehandhaafd door aanpassing.7 Veel van de bestuurders hadden bovendien innerlijk deel aan het veranderingspro-

Faculteit der Godgeleerdheid; Perfect Service; pag 212

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen