Omvang en invloed der Zuid-Nederlandsche immigratie van het laatste kwart der 16e eeuw - pagina 23

OMVANG E N I N V L O E D D E R Z U I D - N E D . I M M I G R A T I E .

21

Zooals uit Vondels Aanleidinge ter Nederduitsche Dichtkunst blijkt, doorleefden wij te dezen aanzien juist in den tijd, dat de Zuid-Nederlanders hier wat ingeburgerd raakten, belangrijke dagen. De dagen, waarin ons hollandsch, van „basterdwoorden en onduitsch allengs geschuimd", gelijk het daar heet, een eenheid begon te vormen. Waarin de „lieden van goede opvoeding" hun plaatselijk dialect begonnen los te laten, om aan een gemoderniseerd Amsterdamsch, maar vooral aan de taal van den Haag, raadkamer der Staten en hof van den Stadhouder, een algemeen-nederlandsch te ontleenen ). Maar zijn zulke tijden van verhoudingen, die groeien, maar nog geen vasten vorm hebben aangenomen, nu niet uiterst gevoelig voor eiken invloed? Zoo kan het dan ook wel niet anders, of het nieuwe element in ons volksleven, welks dialect over het algemeen meer frankisch getint was dan het min of meer friesche Noordelijke taaleigen, kon niet door het oorspronkelijk bevolkingsbestanddeel in onze gewesten worden geassimileerd, zonder dat de taal van dat laatste er ook zelf wijziging door ondergingVolgens de deskundigen is dat dan ook duidelijk aan den dag gekomen. Vreemd genoeg niet in den woordenschat naar 't schijnt. Integendeel, in dat opzicht kon zich het vlaamsch en het brabantsch tegen het hollandsch onmogelijk handhaven ). Maar inzake uitspraak en spelling bleek het meer ƒ Was tot nog toe door onze vaderen bijv. de ij, zooals die onder meer in „schrijven" voorkomt, nog algemeen — als thans nog in het zeeuwsch — als lange i uitgesproken, door toedoen der ZuidNederlanders is het ei-klank geworden. Een dergelijke wijziging veroorzaakten zij ten opzichte van woorden als „huis" en „duizend". Voorheen heette het nog bijna algemeen in zulke gevallen èn gesproken èn geschreven: huus en duzend. Door hun komst is het echter gebruik, althans definitief ge1

2

*) J. VAN u i - N VONDEL, Dichtwerken, bewerkt door J. A . ALBERDINGK THIJM en J . K . W . UXGKR, I). V I , bid/.. 1 0 8 . 1 0 9 . *) J A N TE WINKEL. Geschichte der Niederländischen Sprache (Straszburg 1 8 9 8 ) , S.

796.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen