GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Psychiatrie en wereldbeschouwing - pagina 18

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Psychiatrie en wereldbeschouwing - pagina 18

Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Vrije Universiteit te Amsterdam

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

18 u i t de psychologische p s y c h i a t r i e der laatste vijf en t w i n t i g jaren, bewegen z i c h o m de problematiek v a n de persoonlijkheid. Zoo leert de medische psychologie, dat i n elk i n d i v i d u het empirische „ i k " als é é n h e i d gegeven is. H e t is als zoodanig psychophysisch indifferent. M a a r verder treden voor ons wetenschappelijk bewustzijn i n den persoon de beide werelden, die v a n de psychische en die v a n de physische e r v a r i n g , nog streng gescheiden n a a r voren. P s y c h i s c h en l i c h a m e l i j k gebeuren zijn voor methodische b e w e r k i n g ongelijksoortig, omdat het psychische i n de rationalistische i n s t e l l i n g als het z u i v e r bewuste psychische wordt behandeld (overschatting v a n de introspectieve psychologie) en het l i c h a m e l i j k e u i t s l u i t e n d anatomisch-atomistisch (extreme l o c a l i s a t i e t h e o r i e ë n ) . De somatische en de psychologische v r a a g s t e l l i n g staan dan ook i n de psychiat r i e naast elkaar, ofschoon ze b e t r e k k i n g hebben op dezelfde levensverschijnselen. D a a r b i j is het psychische niet u i t s l u i t e n d gebonden a a n de schors v a n onze groote hersenen: de voor den grondslag v a n het menschelijk k a r a k t e r u i t s l a g gevende psychische functies, v o o r a l alles, wat tot het i n s t i n c t l e v e n en de affectiviteit behoort, heeft n a a r de nieuwste opvattingen zijn physiologische parallelprocessen i n de b u u r t v a n den hersenstam, de grijze substantie rondom de derde v e n t r i k e l , gedeeltelijk i n den thalamus opticus, die als centraal schakelbord tusschen sensaties en i n s t i n c t l e v e n fungeert. V e r d e r is gebleken, dat het endocrine apparaat niet alleen het menschelijk instinctleven en de affectiviteit, m a a r ook den lichaamsbouw en waarschijnlijk de geheele constitutie determineert. Zoo is het physiologische de zelfkant geworden v a n het p s y c h i s c h gebeuren; en dit niet opgevat als uitwendige r e l a t i e : het is é é n en dezelfde levende menschelijke natuur, die n a a r binnen psychisch en i n h a a r bestaan voor anderen i n l i c h a m e l i j k e n v o r m en functie verschijnt. H o e de onderzoeker n u verder denkt over den wezenlijken g r o n d v a n de menschelijke natuur, hetzij hij deze stoffelijk, hetzij geestelijk opvat, en i n welke c a t e g o r i e ë n hij deze tracht te kennen, natuurwetenschappelijk of psychobiologisch, aan het onderzoek blijft ten g r o n d s l a g l i g g e n de conceptie: de physiologische en psychische levensprocessen zijn voor het begrijpen v a n het gebeuren indentiek te behandelen. V o l g e n s sommigen zijn beide reeksen mechanistisch; volgens anderen structuura n a l y t i s c h te ordenen. M a a r op welke metaphysische basis m e n ook staat, of met welke kenprincipes m e n opereert, p r a c t i s c h blijft er een biologie v a n den u i t e r l i j k e n mensch en een biologie v a n het i n n e r l i j k e v a n den mensch. De biologie v a n de i n n e r l i j k e levensprocessen onderscheidt dan voorts een onbewusten, objectloozen drang, gepaard gaande met lust en onlust, instincten en intelligentie. De studie v a n deze verschijnselen behoort n o g tot de biopsychologie v a n den persoon. Deze biopsychische phaenomenen v i n d t men i n elk levend

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 november 1928

Inaugurele redes | 27 Pagina's

Psychiatrie en wereldbeschouwing - pagina 18

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 november 1928

Inaugurele redes | 27 Pagina's