1907-1908 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 73

G3

niet overschatten. Het is toch in elk geval niet meer dan eene uitwendige gelijkems en onwillekeurig wordt men daarbij herinnerd aan den schilder der oudheid Zeiixin, die zoo natuurlijk druiven schilderde, dat de vogels er door misleid werden en in het doek pikten. Indien we nu de resultaten van deze beschouwingen samenvatten, dan blijkt dat, men nog altijd moet denken aan eene scherpe grens tusschen de georganiseerde en de levenlooze wereld. Het is niet gelukt om synthetisch buiten de levende cel het eiwit-lichaam samen te stellen en ook al mocht dit in den loop der tijden gelukken, dan lieeft men daarmede nog het levende protoptasma niet verkregen. Er blijkt, dus dat in de organische wereld wel degelijk krachten moeten schuilen, die ons uit de levenlooze wereld niet bekend zijn en er is dus ook alle reden om aan het vitalisme boven het mechanisme de voorkeur te geven. In de tweede plaats zal ik trachten aan te toonen, dat de mechanische levensopvatting te kort schiet, wanneer zij ons den aard der levens verschijnselen zal verklaren. Ik wensch allerminst te behooren tot degenen, die hot woord vitalisme willen gebruiken om daarmede hunne onwetendheid te bedekken: het begrip van een levenskracht mag echter daarom niet worden geloochend, want hoe meer men onderzoekt en hoe verder het resultaat strekt, dat daarbij verkregen wordt, toch stuit men altijd op zeker punt, waar men met physische en chemische krachten niet verder komt, maar wel degelijk eene eigen werkzaamheid van de levende stof blijkt te bestaan. Met de krachten, die in de levenlooze natuur heerschen, aldus spreekt Bmige, kunnen wij alleen de grof mechanische en chemische verrichtingen van het lichaam verklaren. Zoodra wij dieper in het wezen der verschijnselen trachten door te dringen, stuiten wij altijd op tal van onopgeloste en onoplosbare raadselen. Niet ten onrechte zegt de groote physioloog, dat deze eenvoudig met elke mechanische verklaring spotten. Laat ons dit nader aan enkele voorbeelden mogen toelichten. De ademhaling berust op eene rhytmische verlaging en verhooging van den luchtdruk in de longen. De oorzaak hiervan schuilt in eene

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen