1925 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 93

93 de wet, volgens welke de natuur beheerscht wordt. Onze belijdenis zegt in art. XII o.a, : ,,dat Hij (de Vader) ze (hemel en aarde en alle schepselen) onderhoudt en regeert naar zijne eeuwige voorzienigheid en door zijn oneindige kracht" en Antw. 26 van de Catechismus spreekt van een onderhouden en regeeren door (des Vaders) eeuwigen raad en voorzienigheid. De Schrift zelf wijst er vooral op, dat a! het natuurgebeuren Gods werk is; van een bijzondere regelmaat wordt, voorzoover ik weet, bijna alleen dan gesproken, als het de elementaire astronomische verschijnselen betreft, het op- en ondergaan van zon en sterren e.d. ; b.v. als God tot Job zegt: ,,Kunt gij de Mazzaroth voortbrengen op haren tijd? en den wagen met zijne kinderen leiden?" (Job 38 : 32): ,,Hij heeft de maan gemaakt tot de gezette tijden; de zon weet haren ondergang" (Ps. 104 : 19). Met ons begrip van natuurwet staat dit echter slechts in verwijderd verband en dit behoeft ons niet te verwonderen. Het gaat in de Schrift allereerst om de religieuze zijde van deze dingen, niet om de natuurwetenschappelijke. Wij zullen niet vergeten (en helaas vergeten wij het maar al te dikwijls) dat de heele natuur Gods werk is; dat Hij, dien we tot in het diepst onzer ziel toe, te aanbidden hebben en aan wien we in heel ons wezen gebonden zijn, ook de Almachtige is, die de dingen om ons heen draagt, onderhoudt en regeert. Dit geloof is en moet zijn de grondslag van heel ons natuuronderzoek, maar ons begrip natuurwet heeft toch nog op iets anders betrekking. Het geldt niet de regelmaat, die de eenvoudige natuurbeschouwer opmerkt; dan waren onze natuurwetten wel veel eerder bekend geweest; het geldt juist de regelmaat, die zich verschuilt achter de onregelmatigheid; de constante verhoudingen, die gelden in de wisselende verschijnselen; ,,das Reich der Gesteze ist das ruhige Abbild der existirenden oder erscheinenden Welt. . . . Das Reich der Gesctze ist der ruhige Inhalt der Erscheinung" ^), De wetten van Newton geven juist het eenvoudige principe in de schijnbaar zoo onregelmatige planetenbewegingen; en, om een voorbeeld aan de scheikunde te ontleenen, het heeft lang geduurd, eer de constante verhoudingen in de verbinding der elementen gevonden was. Het denkbeeld van ideeën, die God in Zijn werk gerealiseerd heeft, treedt voor mijn besef, in ons begrip natuurwet, meer te voorschijn, dan dat van regels, volgens welke Hij alles bestuurt. Daarmede wordt echter in het minst niet te kort gedaan aan ons geloof, dat God alle dingen onderhoudt. Vooral in twee opzichten raakt dit geloof in het bijzonder ons onderwerp. In de eerste plaats, omdat het met volle kracht in verzet komt, als de populaire natuurphilosophie op grond van de onverbrekelijkheid der ')

Hegel bij Clay, 1. c. p. 217.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen