1926 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 33

Waar begint het immaterieele bij dier en mensch? door Dr, G, F. GEZELLE MEERBURG. Onder invloed van het werk van Kepler, Galileï, Newton in de ]6e en 17e eeuw was de filosofie na de renaissance niet ontsnapt aan de greep der mathematische wereldbeschouwing. Astronomische en physische problemen waren geworden mecha- , nische vraagstukken, waardoor zoowel de organische als de anorganische natuur werd beschouwd, als te gehoorzamen aan physische wetten; de regelen dus waaraan de beleefde en nietbeleefde materie was onderworpen, waren mechanische wetten, waardoor derhalve een ingrijpen van de wil den keten van oorzaak en gevolg niet kon verbreken. Immers, die natuurwet beheerscht het heelal: men was determinist. Overal heerscht de wet van de aantrekkingskracht van de stof, heerscht de wet van het behoud van het arbeidsvermogen. Onder invloed van deze leer werden ook de handelingen van de beleefde materie gezien, en ofschoon men in die tijd nog weinig inzicht had in de physiologic der levende natuur, immers omstreeks 1650 werd de bloedsomloop ontdekt door Harvey, toch meende men, dat de processen in het lichaam van mensch en dier verliepen volgens mechanische wetten. De wet van het behoud van het arbeidsvermogen, hoewel nog onbewezen, werd een dogma van den natuurphilosooph. Die wet was toch nog slechts bewezen voor een gesloten keten van krachten, eerst Helmholtz bracht verdere bewijzen van de algemeene geldigheid van deze wet, door ook de warmte te verklaren, als komend uit beweging. Geene vermeerdering van het arbeidsvermogen kon plaats vinden, en dus vanzelf leidde dit tot een uitschakelen van den invloed van den geest op de materie. Alles leefde onder de ijzeren wet van gevolg op gevolg, van eeuwigheid tot eeuwigheid zijn alle veranderingen te voren al bepaald

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen