1929 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 13

5 zaam gemaakt, dat een of ander niet in orde is. Doch deze pijn gedraagt zich niet zelden zeer ondoelmatig door b.v. afwezig te zijn bij een beginnend kankergezwel of bij tuberculose en zich op ondragelijke wijze te documenteeren bij ziekten, die het leven geenszins in gevaar behoeven te brengen, b.b. bij ontsteking der tanden (pulpitis), bij gonorrhoische gewrichtsaandoeningen of bij jicht. Zoo wordt verhaald, dat beten van sommige slangen zeer pijnlijk, doch weinig gevaarlijk zijn, daarentegen die van andere weinig pijnlijk, doch ixi den regel doodelijk zijn. Wanneer wij bij een ontsteking in den buik het net van verwijderde plaatsen zien afkomen en zich om den ontstekingshaard zien leggen, als ware het om de rest der buikholte tegsn het voortschrijden der ontsteking te behoeden, dan moeten wij dit van ons menschelijk gezichtspunt uit als doelmatig en nuttig beschouwen. Maar daarmede is het feit niet verklaard en daarmede hebben wij het middel nog niet in de hand om, als wij het noodig oordeelen, het net naar een door ons uitgekozen plaats te doen gaan. Het is echter niet mogelijk vooralsnog de levensprocessen in hun causaal verband te overzien. Wij nemen aan, gesteund door de ervaring, dat de wetten der physicochemie en der thermo-dynamica gelden bij de processen die zich in het levende organisme voltrekken. Noyons heeft er kortelings nog weer op gewezen, dat het levende organisme energie schept noch verwoest, doch alleen vervormt. Het lichaam is een volkomen betrouwbare transformator voor de potentieele energie der voedingsstoffen, zoo voortreffelijk, dat hetzelfde bedrag aan energie wordt terug gevonden bij verbranding, zoowel in als buiten het lichaam. Doch wij komen bij de studie der levende natuur met die natuurwetten alleen niet uit. Bij die studie behoeven wij, om met Zwaardemaker te spreken, aanvullende beginselen. Zoo aanvaarden velen een levenskracht als verklaringsmotief en anderen doen het oude entelechie-begrip herleven. Zwaardemaker zegt hierover het volgsnde: „Ter omschrijving van dit beginsel kunnen helaas slechts negatieve karaktertrekken worden aangevoerd De entelechie is geen vorm van energie, daarom laat zij het beginsel van behoud van arbeidsvermogen ongerept; zij is ook geen kracht, daarom maakt zij geen inbreuk op de mechanica; zij is onstoffelijk en heeft geen uitgebreidheid; en hoewel zij niet voordeelig is, heeft zij als de energie veelvoudige werking. Wanneer men iets positiefs zou willen aangeven, dan zou men moeten zeggen: entelechie is een quasi-stof

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen