1937 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 146

136 gevormd. Dit beteekent mtusschen niet, dat de taal der microphysica geenerlei verwantschap met die der macro-physica zou vertoonen Integendeel, m het bijzonder Bohi wijst telkens weer op de naü'we correspondentie, die er steeds tusschen klassieke theorie en quantentheorie zal moeten blijven bestaan In deze correspondentie treedt dan zoowel de verwantschap als de zelfstandigheid van beide theorieën naar voren '^o) Jordan vmdt m deze casus positie weer grond om de realiteit dei atomen te ontkennen , , W a n n e e r de quantentheoiie het atoom van elke aanschouwelijk-gnjpbare qualiteit ontkleedt en slechts een stelsel van mathematische formules als karakteriseering van het atoom overlaat, dan bevestigt d a t " , zegt Jordan onze kennistheoretische instelling, volgens welke het physisrh onderzoek er slechts op gericht is gedachtensystemen tot beheeischmg der verschijnselenwereld te ontwikkelen H e t nog slechts als foimalestelsel gekarakte n s e e r d e atoom is, overeenkomstig het geographische graden-net der aarde, m den grond nog slechts een hulpbegrip, ter ordening van experimenteele feiten" '^i) W I J plaatsen hiertegenover twee opmerkingen D e eerste houdt m dat wie m het atoom niet meer wil zien dan een hulpbegrip een gedachtensymbool noodzakelijk dezelfde conclusie moet trekken ten aanzien van de stralingsquanta Reeds M a c h heeft, en op zijn standpunt volkomen terecht, niet alleen de materie, maar ook het licht opgevat als een gedachtensymbool N e r g e n s is immers ,,het licht" m de waarneming onmiddellijk gegeven W a t wij zien zijn lichtende en verlichte voorwerpen maar , het licht" denken wij er bij '''-) Wa*' nu reeds voor het licht geldt is nog sterker evident voor die stralmgsverschijnselen, waarvoor ons het correspondeerend zintuig ontbreekt Ook w a n n e e r men, gelijk Jordan hier schijnt te doen, met zoozee' het gegeven zijn m de zmtuigelijke waarneming maai de voorstelbaarheid m aanschouwelijken vorm of de beschrijfbaarheid m aanschouwelijke begrippen als criterium van de realiteit wil nemen, moeten met de mateneele eenheden ook de stralingsquanta buiten de realiteit w o i d e n gesteld en tot de gedachtensymbolen worden gerekend D a n is echter niet alleen de atoomtheorie, maar de geheele m o d e r n e micio-physica nog steeds niet meer dan een van dic theorieën, die volgens M a c h wel als provisorische hulpmiddelen toelaatbaar zijn, maar slechts bestemd om door een ,,naturlichere A n s c h a u u n g " te worden vervangen ''">) Ja, dan is er reden voor de opmerking, dat de physica zich thans, door de toelating der nietaanschouwelijke, uiterst abstracte golfmechanische en quantenmechanische theorieën, zoo uitermate ver heeft verwijderd van het h a a r door M a c h gewezen doel, dat het hoog tijd moet w o i d e n geachi met het terugkeeren tot zulk een ,,naturlichere A n s c h a u u n g " ernst te maken W I J zijn echter van meenmg, en dat is onze tweede opmerking, dat

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen