1940 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 106

84 impuls (massa maal snelheid) en kinetische energie (halve product van massa en snelheidskwadiaat) m dien ti]d m de physica noq niet zoo scherp en systematisch werden onderscheiden als tegenwoordig W a a r M a y e r het begrip „kracht' gebruikt bedoelt hij m de meeste gevallen datgene, w a t wi] thans met energie zouden aanduiden Echter is de kracht voor hem ook oorzaak der beweging, terwijl wij de energie niet zien als de oorzaak maar als een qualiteit dei beweging D a t Poggendorf het artikel met plaatste is gezien den vorm waarin het gegoten was, niet geheel te verwonderen D a t hij op M a y e r ' s herhaald verzoek óf het artikel te plaatsen of het manuscript terug te zenden, nooit antwoordde, blijft onbegrijpelijk Eerst 36 jaar later is het manuscript door Zollner uit de nalatenschap van Poggendorf opgediept en m fascimile gepubliceerd '^) M e e r gehoor vond M a y e r bij zijn 21-)arigen vriend D r Carl Baur, den lateren hoogleeraar m wiskunde en mechanica te S t u t t g a r t Uit de correspondentie met Baur is de voortschrijdende rijpmg van M a y e r s ideeën duidelijk te volgen M e t name blijkt ook hieruit weer hoezeer hij zich heeft laten leiden door het vermoeden van een analogie tusschen physica en chemie Reeds m zijn eerste biief (24 Juli 1841) schrijft hij ,,Der Chemiker halt durchaus den G r u n d s a t z fest, dass die Substanz unzerstorlich und dass die zusammensetzenden Elemente und die gebildete V e i b m d u n g im notwendigsten Z u s a m m e n hange stehen, wenn H und O verschwinden (qualitativ O w e r d e n ) u n d HO auftritt so darf der Chemiker nicht annehmen H und O werden wirkhch zu O, die Bildung von HO aber sei em Zufalliges oder Ausserwesentliches, auf strenger Durchfuhrung dieses Satzes beruht die neuere Chemie welche offenbar allem zu abgerundeten Resultaten fuhren konnte G a n z dieselben G i u n d s a t z e mussen wir auf die Krafte a n w e n d e n , auch sie sind wie die Substanz unzerstoibar, auch sie kombinieien sich miteinander verschwinden somit in der alten Form (werden qualitativ 0) tieten dafur in emei neuen auf" '») Baur die het belang van M a y e r ' s ideeën inziet brengt hem m contact met N o r r e n b e r g hoogleeraai in de natuurkunde te T u b i n g e n Deze is mmder enthousiast dan M a y e r h a d gehoopt ,Das smd im G r u n d e nichts als neue Ansichten von Dingen die man abenso gut auch anders ansehen k a n n " is ziin sceptisch oordeel en hij verlangt verder dat M a y e r zijn opvattingen dooi experimenten zal bevestigen Z o o zou bijvoorbeeld, als M a v e i gelijk had water door schudden verwarmd moeten worden M a ) er voert thuisgekomen de proef onmiddellijk uit en vindt zijn verwachting bevestigd Ongetwijfeld zal hij zich daarbij opnieuw het gesprek met den stuurman op de , Java" hebben herinnerd BehaKe tot N o r r e m b e r g w e n d d e M a y e r zich ook tot Jolly hoogleeiaar in de n a t u u r k u n d e te Heidelbeig Deze toonde groote belangstelling en adviseerde M a y e i zijn denk-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen